Depo Photos bir milyon kareyi aşan dijital görsel tarihi arşivi ile Türkiye’nin yeni editoryal fotoğraf ajansı olarak yayına başladı. Türkiye’nin görsel tarihinin arşivlendiği Depo Photos’un kurucusu Foto Muhabiri Abdurrahman Antakyalı, siyasetten spora, magazinden sanata büyük fotoğraf arşiviyle foto muhabirlerinin ilk kez böyle bir çatı altında buluştuğunu söyledi. Yüz binlerce telifli fotoğrafla “www.depophotos.com” adresinden online olarak Türkiye’nin görsel hafızasını oluşturmaya çalıştıklarını kaydeden Antakyalı, Türkiye’de foto muhabirliğinin hak ettiği değeri görmediğini vurgulayarak, izinsiz yayımlanan fotoğraflar için çalışma başlattı. Bu kapsamda ilk olarak, bir dönem Türkiye’ye damgasını vurmuş Foto Muhabiri Sökmen Baykara’nın Said Nursi fotoğrafının internette yayılan kopyaları için telif haklarını koruma yolunda adım attı.
Notere beyanda bulundu
Başlatılan çalışma gereği, mahkemenin talebi üzerine Sökmen Baykara, notere giderek fotoğrafları kendinin çektiğine dair bir beyan talebinde bulundu. Antalya 10. Noter’de başlayan koşturmaca 8. Noterde devam ederken, gerçekleşen ONAY işlemi ise bir hayli zor oldu. İlk kez böyle bir işlem yapan noter personelleri, konuya hakim olamaması nedeniyle güçlük çekti ve işlem saatlerce sürdü. İki noter arasında mekik dokuyan 78 yaşındaki Baykara’nın işlemi gün içerisinde akşam saatlerine yaklaşırken nihayet buldu. Fotoğrafı kendinin çektiğini kanıtlamak için yoğun çaba sarf eden Usta Foto Muhabiri Baykara, tescil belgesini alarak hukuki sürecin başlatılması için adımlarını attı.
Dev fotoğraf arşivi
Depo Photos’un kurucusu Antakyalı, internet sitesinde 420 bin yüksek çözünürlüklü görsel bulunduğunu dile getirerek, “Bu fotoğrafların 320 bininin alt yazı ve anahtar kelimeleri hazırlandı. Depo Photos, bir ajans olarak bu görsellerin satışını da yapacak. Bu foto muhabirlerinin telif anlamında gelir elde etmesini amaçlayan bir model” dedi. Antakyalı, Photos ekibinin, iki yılı aşan bir çalışmayla ilk aşamada 100’ün üzerinde önemli fotoğrafçının 15 milyondan fazla fotoğrafını inceleyerek 1 milyon karenin üzerinde dev bir fotoğraf arşivi oluşturduğunu anlattı. Bu süre içinde profesyonel editörler tarafından yürütülen özenli çalışma sürdürdüklerini ifade eden Antakyalı, daha önce gün yüzüne çıkmamış, hiçbir yerde yayınlanmamış yüz binlerce kare film taranarak dijital ortama aktarıldığını kaydetti.
İlk dava “Said Nursi” fotoğrafı
Foto muhabirlerinin onca emek sarf ederek çektiği fotoğrafların internet ortamında saniyede paylaşılarak hak ihlali yaşanması nedeniyle başlatılan çalışma için Depo Photos’un çözüm ortağı hukuk ofisi Boğaziçi Hukuk ve Danışmanlık’tan Avukat Ersoy Akdemir sorularımızı yanıtladı. İnternet ortamındaki taramada en az 150 sitenin “Said Nursi” fotoğrafını izinsiz kullandığını tespit ettiklerine dikkat çeken Akdemir, “1960’ta çekilen ve hiç kimsenin yakalayamadığı bu fotoğraf büyük bir emek. Ortada ciddi bir emek varken bu fotoğraf saniyeler içinde kopyalanarak yayınlanıyor. Baykara’ya emeğinin karşılığının ödenmesi için yargı sürecini başlattık” dedi. Akdemir, Said Nursi fotoğrafı için başlatılan yargı sürecinin bir ilk olduğunu, bu tür telif haklarının korunması açısından başlangıç olacağını anlattı.
Mahkeme kararıyla gidildi
Akdemir, fotoğrafın noterde onaylanmasını ise şu sözlerle açıkladı: “Mahkeme, fotoğrafın gerçekten o kişiye ait olup olmadığının ve üzerinde ne şekilde telif hakkı sahibi olunduğunun açıklanmasını istedi. O nedenle noterden tasdik işlemi gerçekleşti.” Telif hakkı ihlalindeki ceza miktarının ise yargılama sonucunda ortaya çıkacağının altını çizen Akdemir, “Bilişim Hukuku Ofisi olarak, internet üzerindeki telif ihlalini için bu öncü projeden başladık. Diğer fotoğraflar için de devamını getireceğiz” diye konuştu. Fotoğrafçıların telif ve yasal haklarını koruması gereken meslek birliği olmadığına dikkat çeken Akdemir, şu ifadelere yer verdi: “Fotoğraf, sinema, müzik gibi eserler için meslek birlikleri var. Ancak fotoğrafçılıkta böyle bir durum yok. Gerçekleşen ihlallerse bu nedenle yaşanıyor.”
200’e yakın ‘usta’ Depo’da
Depo Photos henüz oluşum sürecindeyken Türkiye’nin gündemindeki önemli olayların görsellerinin bir kısmı dünya medyası tarafından kullanılıyor. Türk foto muhabirliğinin önemli isimlerinin aralarında bulunduğu Depo Photos’ta Sökmen Baykara’nın yanında, Rıza Ezer, Hüseyin Ezer, Bülent Hiçyılmaz, Coşkun Aral, Ergin Konuksever, Ramazan Öztürk, Hasan Aydın, Yıldırım İncealemdaroğlu, Sami Pekşirin, Hikmet Tanılkan, Kubilay Çalıkoğlu, Haydar Pınarcı gibi 200’e yakın isim yer alıyor. Fotoğraflara ulaşabilmek içinse fotoğraf sahipleri için telif ihlalini önlemek amacıyla Depo Photos abonesi olmak gerekiyor.
Girişiminizi şahsen destekliyorum, Sizleri başta Antakyalı hocam olmak üzere tüm emeği geçenleri kutluyorum.
Bu fotoğraf Said Nursi hazretleri bir otel odasında iken yan odadan ortak balkona çıkılarak camdan izinsiz bir şekilde çekilen bir fotoğraf. Zaten Said Nursi hazretleri de çekildiğini görünce eliyle çekme derken çekilmiş. Şimdi Said Nursi hazretlerinin varisleri de özel hayatın gizliliğini ihlalden dava açarsa ne olacak?