Orman ve Su İşleri Bakanlığı ülke genelinde atık suyun tekrar kullanımı için hazırladığı projeyi 2 yıl içinde hayata geçiriyor. Antalya ve Burdur ile Batı Akdeniz havzası da planlanacak
Kuraklık tehdidiOrman ve Su İşleri Bakanlığı Uluslararası İklim Değişikliği panelinde Türkiye ile ilgili olarak senaryoları dikkate alarak ülke genelinde kullanılmış suyun yeniden kullanımı için proje hazırladı. 2 yılda hazırlanacak planlama sonrası, proje hayata geçirilecek. Antalya ve Burdur ile Batı Akdeniz havzasında da kullanılmış suların başta tarım, sanayi, rekreasyon ve turizm gibi yerlerde yeniden kullanılması ile tüm su depolarının tek tek tespiti yapılacak. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Su Yönetimi Genel Müdürlüğü kullanılmış suyun yeniden kullanımı planlanmasıyla ilgili olarak, “Uluslararası İklim Değişikliği panelinin Türkiye senaryosunda, ülkede yıllık ortalama sıcaklığın ileriki yıllarda 2,5-4 derece artacağı, Ege ve Doğu Anadolu’da artışın 4 dereceyi bulacağı tahmin edilmektedir. Senaryoda, Türkiye’nin güneyinin ciddi kuraklık tehdidiyle karşı karşıya kalacağı, kuzey bölgelerde ise sel riskinin artacağı ifade edilmektedir. Türkiye’de yapılan kuraklık ölçümlerinde ise ülkenin batı bölgelerinde ciddi kuraklık yaşanabileceği tahmin edilmektedir” dedi.
Barajlarda durumSu kaynakları üzerine yapılan ölçüm ve değerlendirme sonuçlarına göre önceki yıllara göre barajlardaki doluluk oranlarında düşmeler yaşandığını ifade eden Bakanlık, yapılan tahminlere göre bu düşüşlerin artmasının beklendiğini ifade ederek, “Yerüstü su kaynaklarının azalmasıyla birlikte yeraltı su kaynaklarının tüketilmeye başlamasından dolayı içme suyu döngüsünde telafisi mümkün olmayan neticeler açığa çıkacaktır. İklim değişikliğine ek olarak DSİ’nin Türkiye’nin su potansiyeli hesaplarına göre Türkiye kişi başına yıllık 1652 metreküp su potansiyeline sahiptir. Türkiye İstatistik Kurumu tahminlerine göre Türkiye nüfusu 2030 yılında 100 milyona ulaşacak ve su potansiyeli kişi başına yıllık 1120 metreküpe düşecektir” açıklamasında bulundu.
Su kıtlığı ile mücadeleBakanlık raporunda dünya genelinde kişi başına yıllık 1000 metreküp su potansiyelinin altında olan ülkelerin kullanılmış suların yeniden kullanma stratejisini etkin şekilde kullanmak zorunda kaldıklarının altı çizilerek, “Nüfus ve sanayileşmedeki artış ile iklim değişikliği ve kuraklığın da etkisi altında ileriki yıllarda bu değer ülkemiz için kişi başına yıllık 1000 metreküpün altına düşeceği öngörülmektedir. Bu durumun Türkiye’yi su kıtlığı yaşayan ülkeler sıralaması arasına sokması muhtemeldir. Gelecekte karşımıza çıkacak su kıtlığı durumu ile mücadelede mevcut su kaynaklarını tasarruflu ve planlı kullanılması ile ilgili stratejilere bağlı uygulamalar geliştirilmelidir. Bu stratejilerden olan kullanılmış suların yeniden kullanılması seçeneği suyun tasarruflu kullanılmasında kullanılan en önemli yöntemlerden biri olarak karşımıza çıkmaktadır” ifadelerine yer verildi.
Sürdürülebilir su yönetimi Açıklamanın devamında, “Bu suların kullanılması ile mevcut su kaynaklarına olan ihtiyaç azaltılacak ve önemli ölçüde su tasarrufu sağlanmış olacaktır. Böylelikle sürdürülebilir su yönetiminde önemli bir merhale geçilmiş olacaktır. Bu bağlamda ülke olarak kullanılmış suların yeniden kullanımı ile alakalı uygulama teknolojileri ve stratejileri için gerekli araştırma çalışmalarının yapılması ile idari ve teknik açıdan kapasite geliştirmesine gidilmesi elzem gözükmektedir. Bu proje ile Türkiye’de evlerde, sanayide, turizmde, enerji üretiminde ve tarım sektörlerinde kullanılan suların yeniden kullanımına yönelik olarak alternatiflerin incelenip değerlendirilmesi hedeflenmektedir” denildi.
Projede neler olacakSöz konusu proje kapsamında; ülkemizdeki kullanılmış su potansiyeli daha önce yapılmış çalışmalar ve kurum ve kuruluşlardan toplanacak güncel veriler ışığında ortaya konacak.
Ülke genelinde kullanılmış suların karekterizasyonu havza bazında ortaya konacak. Ülke geneli için havza bazında kullanılmış suların “yeniden kullanılabileceği alanlar (tarım, sanayi, turizm vs.)” ve “kullanılmış su depolama yerleri” bölgesel olarak belirlenecek. Dünya ülkelerindeki yeniden kullanım uygulamaları kapasite ve teknikler açısından incelenip Türkiye’deki yeniden kullanım uygulamalarının ne durumda olduğu ortaya konacak ve ülkemiz için yeniden kullanım kriterleri, kullanılmış suyun arıtımı için gerekli arıtma prosesleri belirlenecek ve yeniden kullanım eylem planı taslağı hazırlanacak.
Kamu spotu hazırlanacakYeniden kullanım uygulamalarının teknik açıdan incelenerek, uygulama şekilleri hakkında bilgi veren, ilgili kurumlara yol gösterici olacak bir rehber doküman hazırlanacak. Yeniden kullanım uygulamalarının faydaları ve riskleri ortaya konacak. Yeniden kullanım uygulamalarının maliyet analizi (toplama, arıtma ve iletim maliyetleri dahil) yapılacak. Seçilecek iki pilot ilde (Malatya ve Kayseri) yeniden kullanım kapasitesi belirlenecek, çeşitli kullanım alternatifleri değerlendirilecek şekilde fizibilite çalışması yapılacak ve şehrin en büyük atıksu arıtma tesisinden çıkan kullanılmış suyun yeniden kullanımı için gerekli arıtma prosesi ve iletim hatları için uygulama projesi yapılacak. Proje için internet sitesi ve kamu spotu hazırlanacak. Projede elde edilen veriler için veri tabanı oluşturulması ve bu veri tabanının Ulusal Su Bilgi Sistemine (USBS) entegrasyonu sağlanacak. Projenin çıktıları ile ilgili eğitim, çalıştay ve farkındalık arttırma çalışmaları yapılacak.
Umut ÖZEN