Mutlaka hakkınızı arayın Taahhütlü abonelikler, bankalar, sigorta şirketleri, avukatlar ve tacirlerle ilgili çok sayıda şikayet aldıklarını hatırlatan Tüketiciler Birliği Antalya Şube Başkanı Neşet Gündüz, “Adaletsizliği engelleyecek gücünüzün olmadığı zamanlar olabilir. Fakat itiraz etmeyi beceremediğiniz bir zaman asla olamamalı. Bilinçli tüketici hakkını arayan tüketicidir. Mutlaka hakkınızı arayın” mesajı verdi. *Tüketicilerimiz haklarını biliyor ve kullanabiliyorlar mı? ** Öncelikle tüketicilerimiz 22 yıllık tarihi olan tüketici hukukunu ve hak arayışında üzülerek söylemek gerekiyorsa yeterli değildir. Haklarını aramayı bilmiyorlar. Televizyon yani görsel, sözel, yazısal ve tüketici derneklerinin katkıları yadsınamayacak kadar güçlü. Ancak tüketicilerimiz için yeterli değildir. Ülkemizde tüketici haklarının temel dayanağı 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun’dur. Bu kanunun temel amacı özetle tüketiciyi genel itibariyle korumak, tüketiciyi aydınlatmak ve tüketiciye yol göstermektir. Örnek verecek olursam, alınan herhangi bir ürün hatalı çıktığı zaman, ilk 15 gün içinde değiştirilmesi, paranın geri verilmesi, ücretsiz tamir edilmesi, ayıbın neden olduğu değer kaybının malın bedelinden indirilmesi talep edilebilir. Eğer ayıp, gizli ise ve tüketici de bunu sonradan fark ediyorsa, o zaman 15 gün sınırı 2 yıla çıkar. Ancak, üzerinde özürlü gibi uyarı yazısı bulunan ve ayıplı olduğu bilinerek satın alınan mallar için bu durum geçerli değildir. Aldığınız bir ürünü satın aldıktan sonra değiştirme hakkına sahipsiniz. Ancak burada dikkat edilen önemli hususlardan birincisi aldığınız ürünü kullanmamak, ikincisi ürün iade süresini geçirmemektir. Aldığınız ürünün satıcısını ya da firmayı şikayet etmek için tüketici hakem heyetine başvurabilirsiniz. Tüketici hakları şikayet hakkınızı kullanmanız için tüketici mahkemesine ya da tüketici hakları telefon numarası ile şikayette bulabilirsiniz. Bulunduğunuz şikayetin hakem heyeti tarafından incelemesi yapılır ve firmaya gerekli kontroller gerçekleşir. Daha sonra size bu konuda bildirim yapılır. * Bilinçli tüketici neler yapmalı? ** Hepimiz birer tüketiciyiz. Bilinçli tüketici olarak haklarımızın neler olduğunu, haklarımızı nasıl arayabileceğimizi, neyi nereye nasıl şikayet edebileceğimizi bilir ve bilgi sahibi olursak satıcıların bizlere dayattıklarını değil tüketici olarak asıl haklarımızı elde edebiliriz. Tüketicilerimiz sorunla karşılaşmadıkları sürece bu ve buna benzer bilgilere ve de uyarılara kapalı. Hatırlarsınız, geçtiğimiz günlerde üç kişi denizde kayboldu ve bir kazazede 12 saat sonra kurtarıldı. İkisi maalesef vefat etti. O bir vatandaşın hayatta kalma sebebi televizyon ve görsel yayınlardaki bilgilendirme programlarında izlediği ve okuduklarının aklında kalmasıdır. Bu sayede hayatta kaldığını söylemiştir. Bir örnek daha vermek gerekirse sanal ortamda paylaştığım bisiklet turu, gezi ve anı fotoğraflarından yüzlerce beğeni alırken, ciddi tüketici haberlerinde inanın daha 30 beğeniyi geçemedim. İşte sorun bu, ciddiye almamız gerekenleri hep es geçiyoruz. * Birliğe şikayetler ne durumda, daha çok hangi sorunlardan şikayet geliyor? ** Tabii şikayetler geliyor. Bilhassa taahhütlü abonelikler, bankalar, sigorta şirketleri, avukatlar ve tacirlerle ilgili şikayetler üst sıralarda. * Hukuki düzenlemelerle ilgili serzenişlerinizi de biliyoruz. Sıkıntı nerede? ** Hakem heyetleri olsun, tüketici mahkemeleri olsun, bir de şimdi bunların arkasına Yargıtay da eklenerek tüketici aleyhine anlamsız kararlar çıkmakta. İnanın diyorum ki tekrardan hukuk fakültelerine geri mi göndersek başkanları. Tabii ki şaka ama ciddi olan alınan aleyhte kararların usül ve gerekçelerindeki sıkıntılar. Kısaca bahsetmek isterim. Avukat sözleşme yapmıyor. ‘Avukatlık ücret sözleşmesi yapılmıyor, ücret sözleşmesi yapılmasa bile avukat ücret tarifesine göre hak kazanır’ maddesine sığınılıyor. Peki, o zaman savcılık neden avukatın yargılanmasına karar veriyor. Ücret tarifesi var deniliyor. Tüketiciye bu tarife anlatılıp neden sözleşme yapılmıyor. Mesleğimden bir örnek vermek isterim. Matbaacılar derneği 1000 kartvizite 500 TL fiyat verirken, piyasada 1000 kartvizit 25 TL civarında. Şimdi ben müşterime, ‘Hallederiz diyerek önüne 500 TL’lik bir fatura koyarsam, müşterimiz de ben bunu ödemem dese biz de, ‘Kardeşim matbaacılar derneğinin fiyat bu’ dersek ne kadar ahlaki olabilir? İdari kararlar hukuki ve adil olmayabilir. Bir tüketici mahkemesinin kararından da bahsetmek istiyorum. Bir tüketiciyle iki yıllık taahhütlü abonelik sözleşmesi imzalıyor ve 8. ayda operatörden hizmet alamıyor, ihbarname göndererek sözleşmeden caymak istiyor. Uzatmayayım hakim 6502/22 maddeye göre davayı sonuçlandırması gerekirken, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Yönetmeliği 13. Maddeye dayanarak tüketici aleyhine karar vermiştir. Hakime hata olduğunu, yönetmelik değil öncelikle kanunun uygulamasını söylememize rağmen, ‘Ben yine de kararımı böyle vereceğim’ demiştir. Bal gibi hatasını anlamıştır aslında. *Daha çok yargılama usullerinde mi hata var? ** Buna yargılama usulü değil, yetkili olanların derslerine iyi çalışmadıkları olarak söylesek daha iyi olur. Herkes ehliyet alır, asıl olan iyi ehliyet değil, iyi sürücüdür. Yani hukukçu olabilirsin, doktor olabilirsin, ehliyet sahibi olabilirsin. Önemli olan sen ne kadar iyisin veya iyi olmak için ne yapıyorsun. Konumuza tekrar dönecek olursak, bakın hakem heyetlerinde alınan kararların da itirazları tüketici mahkemelerinde görülür. Bu anlamda tüketici mahkemeleri nihai sonuçtur. Hukuk arayışı bu şekilde kapanmamalıdır. Her dava sonucunda bir üst mahkemeye yetki veren kanun koyucu hakem heyetlerinden gelen kararların tüketici mahkemelerinde nihai sonuç değil bir üst mahkemelere de açık olmasıdır. Hatırlayacaksınız yargıtay, promosyonlu uçak bileti davasında tüketici aleyhine karar vermiştir. Son derece yanlış ve usulde büyük bir hata yapılarak yetki hatası yapılmıştır. Aldığı kararla birçok davaya da emsal teşkil ederek çok büyük hataya imza atmıştır. Dernek olarak tahsi (düzeltme) kararı için harekete geçeceğiz. *Karamsar bir tablo çizdiniz.. ** Buna karamsar bir tablo demeyelim de hukuktaki adaleti yansıtamamak diyelim. Biz uyarılarımızı yapalım. Zaten dernekler gönüllük esasına göre çalışan kurumlardır. En başlıca görevleri tüketici derneklerinin amacı tüketicilere yön vermektir. Hazırlanacak kanun ve yönetmeliklere katkı koymak ve var olan tüketici aleyhine kanun ve yönetmeliklerin değiştirilmesi konusunda bilgilendirmektir. * Tüketicilerimize bir mesajınız var mı? **Adaletsizliği engelleyecek gücünüzün olmadığı zamanlar olabilir. Fakat itiraz etmeyi beceremediğiniz bir zaman asla olamamalı. Bilinçli tüketici hakkını arayan tüketicidir.
RÖPORTAJ: Esra ALTUNKES
Özel Haber
05 Temmuz 2019 - 16:53
Güncelleme: 05 Temmuz 2019 - 16:57
'Bilinçli tüketici hakkını arar'
Tüketiciler Birliği Şube Başkanı Neşet Gündüz, vatandaşın haklarının neler olduğu konusunda bilgi sahibi olması gerektiğini hatırlatarak, “Şayet bizler bilinçli tüketici olmazsak satıcılar bizlere istedikleri uygulamaları dayatır” dedi
Özel Haber
05 Temmuz 2019 - 16:53
Güncelleme: 05 Temmuz 2019 - 16:57