1868 yılında belediye statüsüne kavuşan ve şimdiye kadar 39 ismin belediye başkanlığı yaptığı Antalya’da başkanlardan çoğunun adı kentte yaşamaya devam ediyor Osmanlı döneminde 1864’te çıkarılan ‘Vilayet Nizamnamesi’ ve ardından çıkartılan ‘Şehreminlik Kanunuyla’ belediye teşkilatları ortaya çıktı. Bu düzenleme çerçevesinde Antalya’da belediyecilik ilk kez 1868’de oluşturuldu. Antalya Şehreminliği’ne yani ilk belediye başkanlığına Muhasebeci Abdullah Efendi getirildi. O tarihten bugüne kadar Antalya’da 39 isim belediye başkanlığı görevi yaptı. Bu isimler, Cumhuriyet öncesi ve sonrası Antalya belediye başkanlığı görevini, büyükşehir statüsüne geçtikten sonra büyükşehir belediye başkanlığı görevini yürüttü. Antalya’ya verdikleri hizmetten dolayı birçoğunun ismi hala Antalya’nın sokaklarında, caddelerinde, mahallerinde yaşıyor. Hüsnü Karakaş: İsmi Antalya’da yaşatılan ilk belediye başkanı 1930 ile 1934 yılında belediye başkanlığı yapan Hüsnü Karakaş. 1930 ve 1934 yılları arasında belediye başkanlığı yapan Karakaş, şimdiki Büyükşehir Belediye binası olarak kullanılan Halkevi binasının yapımı, Karaalioğlu Parkı’nın düzenlenmesi gibi birçok hizmetlere imza attı. Diğer yandan Antalya Kalesi’ne ait surların çok büyük bir bölümünün sırf Kaleiçi hava almıyor iddiasıyla yıkılması gene Hüsnü Karakaş dönemine rastlar. Yaklaşık yüzde 70’i ayakta kalan surların neredeyse tamamı o dönemde yıktırılmış. Surlardan geriye kalan ise sadece içinde saat kulesinin de bulunduğu birkaç kule. Yaklaşık 4 yıl görevde kalan Hüsnü Karakaş’ın ismi şimdilerde Kepez İlçesi’nde bir mahalle ile yine onun döneminde yapılan Antalya Büyükşehir Belediyesi’ndeki konferans salonunda yaşatılıyor. Lütfü Gökçekoğlu: 1934-1944 yılları arasında belediye başkanlığı yapan Lütfü Gökçekoğlu, Antalya’ya büyük hizmetlerde bulunan bir isim olarak karşımıza çıkıyor. Kentin su sorununu çözen Gökçekoğlu, bir yandan kentte imar çalışmasına hız vermiş bir yandan da kentin tanıtımı konusunda önemli çalışmalar yapmış. Gökçekoğlu, Antalya’yı tanıtmak ve kentin imar sorununu çözmek için 1940 yılında “Antalya’yı Güzelleştirme, İmar ve Tanıtma Cemiyeti” kurmuş. İtfaiye teşkilatının ıslahı, Belediye, Tophane ve Hatay parklarının inşası ve çevre düzenlemesi, Şarampol Caddesi düzenlenmesi, halk pazarlarının kurulması ve belediye fırınlarının açılması gibi çalışmalar onun döneminde yapılmış. “Sıhhi Zabıta Talimatnamesi” hazırlatarak, 10 Haziran 1936’da yürürlüğe koyarak Antalya’da bir ilki gerçekleştirmiş olan Gökçekoğlu’nun ismi ise kentte hiçbir yere verilmiş değil. Dr. Burhanettin Onat: Cumhuriyetin ilk yıllarında Antalya’da sıtma mücadelesinin en etkili isimleri arasında yer alan Burhanettin Onat, 1946-1947 yılları arasında Antalya Belediye başkanlığı görevini yürütmüş. Onat, Antalya Belediyesi Genel Kurulu’nun 5 Şubat 1947 tarihinde aldığı “itimatsızlık” ve “kifayetsizlik” kararıyla, belediye başkanlığından azledilmiş. Antalya Türk Ocağı’nın reisliğini yapan, 1930 yılında Serbest Cumhuriyet Fırkası’nın Antalya teşkilatının kurucuları arasında yer alan Onat’ın ismi şimdi Muratpaşa İlçesi Burhanettin Onat Caddesi’nde yaşıyor. Seyit Ali Pamir: Aslen Giritli olan Seyit Ali Pamir, 1948-1954 yılları arasında belediye başkanlığı görevini yürüttü. Kurtuluş Savaşı’nda Fahrettin Altay Paşa'nın süvari birlikleri ile yüzbaşı olarak İzmir'e giren ilk süvari birliğinde görev alan Pamir, belediye encümenliği görevinin ardında 2 dönem belediye başkanlığı yapmış. Altın Portakal'ın öncüsü sayılan "Aspendos Tiyatro ve Müzik Festivalinin" başlangıç ve gelişim yılları gene onun döneminde başlamış. Pamir’in ismi Muratpaşa Üçgen Mahallesi’nde bulunan Seyit Ali Pamir Parkı’nda yaşıyor. Nuri Teoman: 1960 ihtilalinde dönemin askeri konseyi tarafından Antalya'ya Vali olarak atanan Emekli Hava Tuğgeneral Nuri Teoman, 1964'e kadar hem Antalya Valisi hem Belediye Başkanlığı görevlerini yürüttü. Teoman, 12 Eylül 1980 askeri darbesinde de Kenan Evren konseyi tarafından Antalya'ya belediye başkanı olarak tekrar atandı. 1983 yılına kadar belediye başkanlığı görevini yürüten Nuri Teoman’ın ismi, Kepez Teomanpaşa Mahallesi’ne ve Bahçeli Mahallesi’ndeki Teomanpaşa Caddesi’ne verildi. Dr. Avni Tolunay: 1963-1973 yılları arasında kesintisiz 10 sene Antalya Belediye Başkanlığı görevini yürüten Dr. Avni Tolunay, Antalya Altın Portakal Film Festivali'nin kurucusudur. Antalya’da yolların büyük bölümünü asfaltla kaplayarak, Antalyalıları topraklı yollardan kurtarmıştır. Tolunay, Antalya Festivali’ni belediye etkinlikleri içerisine dâhil etmiş ve 1963 yılında bu etkinliğe Ulusal Film Yarışması’nı dâhil etmiştir. Antalya Altın Portakal Film Festivali'nin kuruluşu bu dönemde başlamış. Antalya’nın dünya turizminin başkenti olma yarışı Tolunay döneminde de devam etmiştir. Toplu sünnet törenleri ve her yıl 3 Alman çiftinin evlendirilmesi bu dönemde başlanmıştır. Avni Tolunay ismi, Kepez’de Avni Tolunay Mahallesi’nde, Muratpaşa Yeşilbahçe Mahallesi’nde Avni Tolunay Caddesi’nde ve bir Anadolu lisesinde yaşamakta. Av. Selahattin Tonguç: 1973–1980 tarihleri arasında iki dönem Antalya belediye başkanlığı yapan Av. Selahattin Tonguç, 12 Eylül 1980 askeri darbesi sonunda görevden alındı. Kültürel ve sanatsal etkinliklere ağırlık veren Tonguç, Antalya Festivali’nin çok boyutlu olmasını sağlamıştır. Tonguç’un ismi, Muratapaşa Üçgen Mahallesi’nde Tonguç Caddesi’ne verildi. Av. Yener Ulusoy: Antalya'da 1984-1987 yılları arasında belediye başkanlığı görevini yürüten Av. Yener Ulusoy’un, ismi Muratapaşa ilçesinde bulunan Yener Ulusoy Bulvarı’nda yaşamaktadır. Metin Kasapoğlu: Metin Kasapoğlu, Yener Ulusoy'un 1987 yılında belediye başkanlığı görevinden ayrılmasından sonra Antalya Belediye Başkanı seçildi. 1989 seçimlerine kadar görevini sürdüren Kasapoğlu’nun ismi Muratpaşa ilçesi Yeşilbahçe Mahallesi’nde bulunan Metin Kasapoğlu Caddesi’ne verildi. Av. Hasan Subaşı: 1989 yılında Antalya Belediye Başkanı seçilen Hasan Subaşı döneminde, Antalya’da ‘Büyükşehir Belediyesi’ kuruldu. Bu dönemde 3030 Sayılı Kanuna göre Muratpaşa, Kepez ve Konyaaltı belediyeleri oluşturuldu. Büyükşehir Belediyesi statüsüyle yapılan ilk seçimde Subaşı, Büyükşehir Belediye Başkanı’na seçildi. Antalya’da alt yapı çalışmalarını başlatan Subaşı, Antalya’nın turizm başkenti olması için birçok çalışmalara imza attı. Antalya Kültür Merkezi, Cam Piramit gibi birçok simgesel yapıları Antalya’ya kazandırdı. Diğer yandan Antalyaspor’a da büyük destek veren Subaşı, kulübe büyük bir spor tesisi kazandırdı. Siyasi çalışmalarına halen devam eden Subaşı’nın ismi, Elmalı Mahallesi’nde Hasan Subaşı Caddesi’ne, Antalyaspor Hasan Subaşı Tesisleri’ne verildi.
Halil FİDAN
Halil FİDAN