Antalya’nın 500 bine yaklaşan nüfusuyla kalbi olan Muratpaşa’da yaşayanlar belediyenin ‘Çevreci Komşu Kart’ projesiyle ambalaj atıklarını atmayıp biriktirdi ve tam 1 milyon 9 bin 796 lira karşılığı puan kazandı. Nisan 2016’dan bu yana projenin üzerinden 18 ay geçti. Muratpaşa Belediyesi’nin Türkiye’de bir ilki gerçekleştirerek, evlerde ayrıştırılan ambalaj atıklarının alışveriş puanına dönüştüğü ‘Çevreci Komşu Kart’ projesi ‘Atma, biriktir, kazanalım’ sloganıyla hayata geçirildi ve ilk yılında Akdeniz Üniversitesi Çevre Hizmet Ödülü’ne değer görüldü.
1 milyon lira kazanç
18 ayda Muratpaşa’da 83 bin 246 kart dağıtıldı. Nisan 2016’da pilot bölge olarak seçilen Memurevleri Mahallesi’nden başlayan proje kapsamında 15 Kasım 2017 itibariyle, 3 milyon 751 bin 170 kilogram ayrıştırılmış ambalaj atığı toplandı. Kaynağında ayrıştırılarak toplanan bu atıklar sayesinde 29 bin 90 ağaç kesilmekten kurtuldu, 159 bin 163 metrekare orman alanı korunmuş oldu. Çevreci Komşu Kart’la doğa ve çevre korunurken Muratpaşa sakinleri de kazandı ve bu atığın karşılığında kartlara 1 milyon 9 bin 796 lira karşılığı puan yüklendi. Kartlara yüklenen puanların 690 bin 437 TL’lik bölümü ise anlaşmalı market ve sinema salonlarında kullanıldı. 2017 yılı 31 Aralık gün sonuna kadar kullanılmayan puanlar, yeni yılın ilk saniyeleriyle birlikte vakfın burs hesaplarına aktarılacak ve üniversite öğrencilerine bursa dönüşecek.
Ayda 67 kuruş olsa da sistem güzel
Sistem güzel, ancak bazı çelişkileri de içinde barındırıyor. Toplanan atıklar sayesinde ağaçlar kesilmekten kurtulmuş, ormanlar korunmuş olsa da bu kazanımlar dışında proje katılımcısı halk için bunun nakit maddi getirisi neredeyse yok derecede. Bu projede asıl olan manevi kazanç belki de. Toplanan atıklar karşılığı katılımcı halkın kartına yüklenen toplam 1 milyon 9 bin 796 lira dolayındaki para, 83 bin 246 adet kart sayısına bölündüğünde her karta projenin başladığı günden bu yana 18 ayda 12 lira 13 kuruş kadar bir para yüklendiği görülüyor. Bu da ayda 67 kuruşa tekabül ediyor. Yani her ailenin kartına aylık 67 kuruş para yüklenmiş oluyor.
Sistem nasıl çalışıyor
Muratpaşa’da sürdürülebilir bir atık yönetimi uygulamayı amaçlayan Çevreci Komşu Kart projesinde evlerde tüketimden kaynaklı ortaya ambalaj atıklarını niteliklerine göre ayırıp biriktiriliyor. Biriktirilen atıklar her mahalleye belirlenen gün ve saatte gelen Muratpaşa Belediyesi görevlilerine teslim ediliyor. Görevliler de aldıkları atıkların puan karşılığını Çevreci Komşu Kart’ta POS cihazıyla yüklüyor. Kartlara yüklenen puanlarla mahallerde anlaşmalı, her biri Antalya markası olan marketlerden temel ihtiyaç maddeleriyle çocuklar için oyuncak, çikolata, kırtasiye benzeri temel ihtiyaçlar alınabiliyor. Çevreci Komşu Kart’la tütün, tütün mamulleri ve alkollü içecek alışverişi yapılamıyor. Komşu puanlarla anlaşmalı bir sinema salonundan bilet de alınabiliyor. Doğayı koruyan ülke ve ev ekonomisine katkı sağlayan Çevreci Komşu Kart, tüm bunlarla birlikte Muratpaşa Belediyesi Adalya Vakfı aracılığıyla üniversite öğrencileri için eğitim bursuna da dönüşüyor. Muratpaşa Belediye Başkanı Ümit Uysal, 18’inci ayında 3 milyon 751 bin 170 kilogram ambalaj atığının kaynağında yani evlerde ayrıştırılmasını sağlayan Çevreci Komşu Kart projesinin Türkiye geneline yayılmasıyla, 5 milyar dolar ilave kaynak sağlayacağını söylüyor.
Şükrü AĞIRMAN