İş dünyasında yılın ilk çeyreği verimsiz geçti. Merkez Bankası verilerine göre; dış talep zayıflıyor, yatırımcılar güvensizlik yaşıyor. 2015 yılı sonunda baş gösteren Rus uçağı krizi ve devam eden terör olayları piyasaları alt üst etti. Başta turizm olmak üzere tüm sektörlerde endişe büyük. Peki yılın ilk çeyreğini bu karamsar tablo içerisinde geçiren iş dünyası geleceğe nasıl bakıyor. İşte Akdeniz Manşet’in bu sorusuna patronların yanıtı..
*TERÖR VARSA TURİZM OLMAZ
Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Başkanı Osman Ayık:
Rakamların diplere vurduğu, bizi de hayal kırıklığına uğratan, ülkeyi sıkıntılara sokan durum ortaya çıktı. Terörün olduğu yerde turizm olmuyor. Şu anda bütün dünyada insanlar seyahat etmekten imtina ediyorlar. Çünkü insanların kitleler halinde bulunduğu her yerde terör tehdidi var. Bu sadece Türkiye için değil dünyanın her yerinde, Brüksel'de de, Paris'te de oldu. İspanya'ya yönelik de tehditler var, Almanya'ya da. Burada uluslararası toplumunu topyekün eylem planı içinde olması lazım. Dünyada ciddi bir otorite boşluğu var. Saddam gitti, Irak, aşağı yukarı 25 sene oluyor orası hala kaynayan kazan. Kaddafi gitti, kaynayan kazan Libya. Tunus hala oturmadı. Suriye, 5-6 senedir kaynıyor. 8 milyondan fazla Suriyeli insan evinden uzak. Uluslararası toplumun topyekün bu işle mücadele etmesi gerekiyor. Bununla ilgili bir girişimde bulunacağız. Dünya Turizm Örgütü'nün ciddi bir çağrı yapması lazım. Daha önce yaptığımız bildiride insanların seyahat özgürlüklerini kısıtlayan Rusya'nın yapmış olduklarıyla ilgili bir takım şeyler vardı. Şimdi bunu terörle ilgili yapmak istiyoruz.
*BUNU DA ATLATIRIZ
Salı Sanayici ve İş Adamları Grubu (Salı Grubu) Başkanı Muharrem Koç:
2016 yılı Türkiye ve özellikle Antalya için sıkıntılı süreçten geçiyor. Terör olayları arkasından Rus uçağı krizi bizi etkiledi, etkileyecekte. İstihdamla ilgili sıkıntılar ortaya çıkacağını düşünüyorum. Ve tedbirler alınmalı diye düşünüyorum. Örneğin turizmde başka ülkelere yönelmek lazım ve EXPO’yu çok iyi değerlendirmek lazım. Tabi bu krizle beraber iç turizm biraz daha canlanabilir. Tarımla alakalı da sıkıntılar var. Azerbaycan üzerinden tedbir alındı ama tarımda da ihracat olarak başka ülkeler aranmalı. Bugüne kadar çok kriz gördük. 91 körfez krizi, 98 krizi, 2001 krizi ve 2008 krizi. Krizler bitmez, elbet atlatılacak. Doğru çözümler bulmak gerek. Ben 2017’den itibaren iş hayatında önemli gelişmelerin olacağını düşünüyorum. Umutluyum.
*GEÇİCİ OLDUĞUNA İNANIYORUM
Ulu İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Cemal Ulu:
Biz Ulu İnşaat olarak bu olumsuzluklardan nasıl bir olumlu taraf çıkartabilirizin çalışması içerisindeyiz. Firma olarak olumlu bakıyoruz. Rus krizi ise Antalya'yı oldukça etkiledi. Bunun yanı sıra her ülke kendi ayaklarının üzerinde durmasını bilecek ama dünya global. Bütün dünyaya da açılacak. Rusya, Amerika, İngiltere, Ortadoğu'da olmak üzere her tarafa açılacak. Herhangi bir ülkeyi devre dışı bırakma şansımız yok. Biz nihayetinde Libya'da da, Rusya'da da iş yaptık ve Türkiye'de de iş yapıyoruz. Burada da halen yine Ruslarla iş yapacağız. Bu krizin geçici olduğuna inanıyorum. Ulu inşaat olarak ise Türkiye ve Antalya'yı etkilemesine baktığımız zaman bizi etkileme oranı minimumda. Geçen yıla göre bizim iş hacmimiz Rusya dışındaki firmalara ve devlete bağlı olduğu için, mesela geçen yılki hedefimizden bu yıl ciromuz üç katı artacak. Farklı sektörde olduğumuz için belki de. Bizim Mersin'de otelimiz var ve iç piyasaya çalışıyor. Bu nedenle de Rusya krizinden etkileneceğini sanmıyorum. İnşaat olarak ise; Antalya'nın en güzel yerinde inşaat yapıyoruz. Yabancıya yönelik olmadığı için tamamen Türklere yönelik olduğu için orada da iyi bir talep var ve başarılı olduğumuza inanıyorum.
*DAHA FAZLA ÇALIŞACAĞIZ
W Collection Antalya Bölge Temsilcisi Ali Ulusoy:
Turizm çok hassas bir konu. Eğer bir ülkede devlet oraya gitmeyin diyorsa insanlar oraya gitmez. Bu krizin de bizim için dezavantajları oldu. İlk çeyrek bitti. 2015 yılı zaten ikinci altı ay kötü geçmişti. Şimdi ise yine önümüzü göremiyoruz. Bu kriz ekonomiye ciddi bir zarar verecektir diye düşünüyorum. Antalya’nın sanayisi de olmadığı için, olmuş olsa zaten turizm olmazdı, 35-40 sektörü yakından etkileyecektir diye düşünüyorum. A planı, B planı olması lazım. Başka ülkeler bulmalıyız. Örneğin devlet katkıyı arttırabilir. Vadeyi uzuna yayabilir. Şikayet etmek yerine daha çok çalışacağız. Bizim de müşteri kaynağımız otelciler ve acentecilerdi. Bu sene ürün istemediler. Ancak 2017, 2018’de her şey düzelir.
*DOĞRU POLİTİKALAR ÜRETİLMELİ
Köleoğlu Gayrimenkul Yönetim Kurulu Başkanı Bilal Köleoğlu:
Cumhurbaşkanı ‘Rusya ile ilgili olan krizden 9 milyar dolar etkileniyoruz’ diyor. Fakat pastanın en büyük payı olan tarım ve turizmde Antalya etkileniyor. Dolayısıyla bu da şehir ekonomisini etkiliyor. Esnafı etkiliyor, bizi etkiliyor. Herkesi etkiliyor. Ama sadece Ruslara bel bağlamamayı öğrenmemiz gerekiyor. Farklı şeylere odaklanmamız lazım. Turizmi de farklılaştırmamız ve çeşitlendirmemiz gerekiyor. İş dünyasında gidişat iyi olmasa da ben kötü gideceğini düşünmüyorum. Bu yılki turizm Antalya’ya farklı bir değer katacak diye düşünüyorum. Önümüzde ki yıllar içinde iyi olur diye ümit ediyorum. Herkes felaket tellallığı yapıyor. Burada krizi fırsata çevirmek bizim elimizde. Doğru politikalar üretilirse tarım turizm ve inşaat sektöründe en az seviyede etkileniriz. Negatif düşünmemek gerekiyor çünkü bu algı herkesi etkiliyor.
*BU DEVLET BUNU DA ATLATIR
Galeria Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Yıldırım:
Türkiye’de krizden etkilenmeyen bir firma yoktur herhalde. Krediye girmeyen, kredi kullanmayanlar varsa eğer onlar krizi başarıyla atlatıyordur. Türkiye’de maalesef döngü kredi üzerine kurulu. Turizmden ekmek yiyen otellerde çalışan arkadaşlar etkilendiği için bu aydan sonra daha çok Antalya’nın gidişatının kötü olacağını düşünüyorum. 23 yıldır sektörün içinde olduğum için anlayabiliyorum. İnşallah devletimiz bunu da atlatır diye düşünüyorum.
*2016 BİZİM İÇİN İYİ
Sarılar Otomotiv Satış Direktörü Orhan Ekinci:
2015 yılında 980 bin adet satılan araçta bu yılki oranımız 1 milyon barajını aşarak rekora gidiyor. İlk çeyrek bitti. Geçen seneye göre sektörümüz beklentilerin üzerinde. Ve gidişata baktığımız zaman lüks markalarda daha da fazla talep var. Bunu görebiliyoruz. Mutlu bahtiyar bir şekilde satışlarımız devam ediyor. Kriz bizi çok az etkiledi.
Esra KÖKSAL