Siber suçlara dikkat çeken Adli Bilişim Uzmanı İsa Altun; öğrencilerin yarıya yakınının sanal zorba mağduru olduğunu ve internet üzerinden tehdit edildiklerini anlattı Çocukları bekleyen tehlike İnternet ortamında yaptıkları bir paylaşım, gönderdikleri mesaj veya kurdukları internet siteleriyle sizi veya çevrenizdekileri utandıran, rencide eden, küçük düşüren, iftira atan, hakkınızda dedikodu yayan, tehdit eden, aşağılayan insanlar hepimizin malumu. Çocukları ve gençleri internet ortamında bekleyen tehlikeler ise her geçen gün artış gösteriyor. 100 öğrenciden 47’si mağdur Ortam Sanal Suç Gerçek kitabının yazarı da olan Adli Bilişim Uzmanı Emekli Polis İsa Altun, konuya ilişkin derlediği araştırma ile ilgili bir açıklama yaptı. TÜİK verilerinden yola çıkarak Türkiye’deki internet kullanımı ile ilgili bilgiler de veren Altun, “100 öğrencinin 47’si bir kez sanal zorba mağduru olmuş” dedi. Araştırmada ilginç veriler göze çarpıyor. İnternet kullanım oranı artıyor Altun şöyle konuştu; “2018 yılı rakamlarına göre Türkiye’de internet kullanan bireylerin oranı yüzde 72.9’a ulaştı. TÜİK rakamlarına göre bilgisayar ve internet kullanımı 2018 yılında 16-74 yaş grubundaki bireylerde sırasıyla yüzde 59.6 ve yüzde 72.9 oldu. Bu oranlar 2017 yılında sırasıyla yüzde 56.6 ve yüzde 66.8 idi. Bilgisayar ve internet kullanım oranları 16-74 yaş grubundaki erkeklerde yüzde 68.6 ve yüzde 80.4 iken, kadınlarda yüzde 50.6 ve yüzde 65.5 oldu. Hane halkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması sonuçlarına göre 2018 yılı Nisan ayında hanelerin yüzde 83.8’i evden internete erişim imkânına sahip oldu. Bu oran 2017 yılının aynı ayında yüzde 80.7’ydi.” Öğrencilerin yarısı sanal zorba mağduru Altun zorbalık ile ilgili ilginç veriler de açıkladı; “Öğrenciler günde 2 ila 4 saat arasında internette gezinti yapıyorlar. 100 öğrencinin 47’si bir kez sanal zorba mağduru olmuş. ‘Bir başkasının siber zorbalığa uğradığına tanık oldum’ diyenlerin oranı yüzde 35. ‘Son bir ayda siber zorbalığa uğradım’ diyenlerin oranı yüzde 41, ‘Birisi cep telefonumdan beni messenger programı ile tehdit etti’ diyenlerin oranı yüzde 37, ‘Birisi internet üzerinden beni utandıracak fotoğraflarımı ifşa etti’ diyenlerin oranı ise yüzde 17.” En çok Facebook’ta yaşanıyor ‘Sanal zorbalık mağduru olma vakalarının görece en fazla yaşandığı sanal ortam, yüzde 46.4 ile Facebook isimli sosyal paylaşım sitesi’ diyen Altun, “Yüzde 9’u cep telefonuyla, yüzde 5’i başka sosyal paylaşım sitelerinde ve oyun sitelerinde, yüzde 4’ü bilgisayardayken anlık mesajlar olarak sanal zorbalığa maruz kaldıklarını belirtmiştir. Öğrencilerin yüzde 2’si, sohbet odalarında sanal zorbalığa maruz kalmışlardır. ‘Cep telefonuma mesaj gönderilerek tehdit edildim’ diyenlerin oranı yüzde 37, ‘İnternet üzerinden beni rencide edecek düzeyde resimlerimi gösterdi’ diyenlerin oranı yüzde 15, ‘Başkası tarafından benim hakkımda utanç verici bir web sayfası açıldı’ diyenlerin oranı ise yüzde 7” diye konuştu. Zorbalık yapanlar ne diyor: Altun siber zorbalık yapan kişiler ile ilgili verilere de yer verdi; “Katılımcıların yüzde 26’sı bir defa siber zorbalık yaptıklarını dile getirmişlerdir. Yüzde 36’sı Facebook’da siber zorbalık yaptığını belirtmiştir. Son bir ay içerisinde ‘Birisi hakkında sanal ortamda aşağılayıcı ve onur kırıcı yorumlar yaptım’ diyenlerin oranı yüzde 20, ‘Birisini cep telefonundan mesaj göndererek tehdit ettim’ diyenlerin oranı yüzde 5, ‘Birisine internet üzerinden onu utandıracak resimlerini gösterdim’ ifadesine katılımcıların oranı yüzde 14, ‘Birisi hakkında onu utandıracak ve küçük düşürecek bir web sayfası yaptım’ ifadesine katılanların oranı yüzde 6. ‘Birisi hakkında internet üzerinde dedikodu yaydım’ ifadesine verilen cevaplar incelendiğinde; yüzde 9’unun bir defa böyle bir davranışı yaptığı görülmektedir. ‘Birisini internet üzerinden tehdit ettim’ diyenlerin oranı yüzde 9, ‘Birisini internette sanki oymuşum gibi davranarak onu utandıracak ya da küçük düşürecek şekilde davrandım’ diyenlerin oranı ise yüzde 16.” Anketi değerlendirdi Altun; Ankara'da bir rehber öğretmen tarafından 400 öğrenci arasında yapılan anket hakkında şu ifadeleri kullandı; “Anketten çıkan mesaj bize şunu ifade etmektedir. Çocuklar sosyal medyada güvenlik ve gizlilik ayarları konusunda bilgi sahibi değillerdir. Çocukların sosyal medyayı nasıl kullanacaklarını bilmedikleri gözlemlenmektedir. Bunda ailelerin de yeterli derecede bilişim medya okuryazarlığına sahip olmadıkları ortaya çıkmaktadır. Siber zorbalığın en çok gerçekleştiği mecra Facebook’tur. Okullarda siber zorbalığın ciddi bir tehdit olduğu görülmektedir. Çocuklara ve ebeveynlere birlikte doğru ve bilinçli internet kullanımı konusunda bilinç kazandırılmalıdır. Eğitimcilerin ve rehberlik servislerinin bu konuda eğitilmesi gerekmektedir. Ebeveynlerin çocuklarıyla kaliteli vakit geçirmeleri ve sağlıklı iletişim kurmaları için etkinlikler ve projeler gerçekleştirilmelidir.” Siber zorbalık anında ne yapılmalı “Siber zorbalık; her yerde meydana gelebilir, söylentiler yaymak, uygunsuz fotoğraflar paylaşmak ve birini tehdit etmek gibi pek çok farklı biçimlerde de görülebilir. Bunlar, başkalarını korkutan veya üzen şekilde yapılan acımasız veya incitici davranışlardır” diyen Altun siber zorbalık anında ne yapılması gerektiğini de anlattı: “Zorbalığa maruz kaldıysanız, zorbalığa maruz kalan bir arkadaşınız varsa veya başka birine zorbalık yapmakla suçlanıyorsanız, yardım alabileceğinizi unutmayın. Sorunu çözmenize yardımcı olacak sosyal medyadaki araçlar hakkında bilgi alın. Yardımınıza ihtiyacı olan bir arkadaşınız varsa, nasıl yardımcı olabileceğinizi düşünün. Arkadaşınıza yardım etmeyi teklif etmek için ona yaklaşmadan önce, net düşünebilmek için birkaç derin nefes alın. Kendi başınıza yardımcı olmak konusunda rahat hissetmiyorsanız güvendiğiniz bir kişiden yardım isteyin. Herkesin emniyette olması en öncelikli olandır. Arkadaşınıza yalnız olmadığını ve olayı çözmesine yardım etmek istediğinizi söyleyin. Arkadaşınıza bunu hak etmediğini ve hiç kimsenin ona zorbalık yapamayacağını hatırlatın. Arkadaşınıza ona karşı zorbalık yapan kişiyle yalnız kalmamasını söyleyin. Durumu daha da kötüleştirebileceği için, kendisinin olayı büyütmesini veya agresif hareketlerde bulunmasını engellemeye çalışın. Arkadaşınız sizden istemediği sürece, onun adına konuşmayın. Arkadaşınızın desteğinizi hissetmesi için onunla vakit geçirmeye çaba gösterin ve diğer arkadaşlarınızdan da aynısını yapmalarını isteyin. Onu önemsediğinizi göstermek için zaman içinde arkadaşınızı olayla ilgili kontrol edin.” Zorbalık yapan ne yapmalı: Altun, zorbalık yapan bir insanın nasıl davranması gerektiği hakkında da bilgiler verdi: “Başka birine zorbalık yapmak asla doğru değildir. Birisi size ne söylerse söylesin veya ne yaparsa yapsın, kendisine karşı nasıl davrandığınız her zaman sizin seçiminizdir. Başka birini neyin üzeceğini asla bilemeyeceğinizi unutmayın, bu yüzden risk almamak en iyisidir. Söylediğiniz veya yaptığınız bir şey birini üzdüyse içten bir özür dilemeniz önemlidir. Özür dilemek veya ilişkiyi onarmak konusunda korkularınız varsa veya rahat hissetmiyorsanız, güvendiğiniz bir yetişkinden veya arkadaşınızdan yardım isteyin. Söylediğiniz şeylerin karşınızdaki kişiyi neden incittiğinden emin değilseniz özür dileyin ve kişiden duygularını açıkça ifade etmesini isteyin. Söz konusu kişiye bundan sonra daha dikkatli olacağınızı ve bunu tekrarlamayacağınızı söyleyin.” IP’nizi bildiriyorlar Altun; sosyal medya şirketleri Facebook, Instagram ile Whatsaap gibi uygulamaların bu tarz suçları işleyenlerin, bir bilgisayar internet protokolü olan IP adreslerini cumhuriyet savcılarına bildirdiğini anlattı. Bu sosyal medya internet siteleri, şirket ve uygulamalarının; gerçek dünyada maruz kalınacak zararları önlemek ve durdurmak amacıyla belirli faaliyetlere karışan herhangi bir kuruluş veya bireyin var olmasına izin vermediğine değindi. Altun “Bunlar terör faaliyetleri, organize nefret, toplu katliam ya da seri cinayet, insan kaçakçılığı, organize şiddet veya suç faaliyetleri (ayrıca bu faaliyetlere karışan grup, lider veya bireyleri destekleyen ya da yücelten içerikler de kaldırılıyor), pedofili saldırıları, cinayet ve narkotik suçlardır. Ayrıca bu sosyal medya siteleri bir yetişkin tarafından dövülme, boğulma veya nefessiz bırakılma gibi durumları tasvir eden çocuk istismarı görüntülerinin kaldırılması yönündeki devlet talepleri ile istemeden meşhur olmuş reşit olmayan çocukları hedef alan saldırıların kaldırılmasına yönelik yasal vasi taleplerini de yerine getirir” dedi. Şükrü AĞIRMAN
Özel Haber
07 Kasım 2018 - 18:18
Güncelleme: 07 Kasım 2018 - 18:21
Siber zorbalık artıyor
‘Birisi internet üzerinden beni utandıracak fotoğraflarımı ifşa etti’ diyenlerin oranı yüzde 17
Özel Haber
07 Kasım 2018 - 18:18
Güncelleme: 07 Kasım 2018 - 18:21