Bilim dünyası, iklim değişikliğiyle ilgili en eski verileri ortaya çıkarmak üzere tarihi bir çalışmaya imza atıyor. İngiltere’ye getirilen ve 1,5 milyon yıldan daha eski olduğu tahmin edilen buz kütlesi, iklim bilimciler tarafından detaylı şekilde analiz ediliyor. Antarktika’nın derin katmanlarından çıkarılan bu net ve berrak buz silindiri, Dünya’nın iklim geçmişine ışık tutabilecek benzersiz bilgiler taşıyor.
British Antarctic Survey tarafından Cambridge’de bulunan -23°C’lik özel bir depoda muhafaza edilen bu buzul, şimdiye kadar elde edilen en yaşlı buz örneği olarak değerlendiriliyor.
Mikroskobik izler geçmişin anahtarı olabilir
Bilim insanlarına göre, bu buzulun içinde yer alan toz, volkanik kül, deniz algleri ve diğer mikroskobik maddeler, milyonlarca yıl önceki sıcaklıklar, deniz seviyeleri ve rüzgar yönleri hakkında kritik veriler sunabilir. Bu maddeler, o dönemdeki atmosfer koşullarını anlamada adeta bir zaman kapsülü işlevi görüyor.
Dr. Liz Thomas’ın liderliğindeki ekip, bu buz örneklerinin analizinin, Dünya’nın bilinmeyen iklim dönemlerine dair çığır açıcı sonuçlar doğurabileceğini vurguluyor.
Antarktika’dan Cambridge’e uzanan yolculuk
Buz silindirleri, İtalyan-Fransız ortak araştırma üssü Concordia’nın yaklaşık 40 km uzağından, dört yıl süren saha çalışmalarıyla çıkarıldı. Toplamda 2,8 kilometrelik derinlikten alınan bu buz, bir metre uzunluğundaki parçalar halinde Avrupa’ya taşındı. Bu derinlik, sekiz adet Eyfel Kulesi’nin üst üste konulmasıyla oluşabilecek yüksekliğe eşdeğer.
Laboratuvar ortamında yürütülecek yedi haftalık analiz sürecinde buz örnekleri eritilecek ve sıvı hale gelen maddeler, ICP-MS adlı yüksek hassasiyetli spektrometreyle taranacak. Böylece 20'den fazla kimyasal element ve iz metal tespit edilerek geçmişe dair çok hassas iklim verileri elde edilecek.
800 bin yıl öncesine dair iklim sıçramaları araştırılıyor
Araştırma ekibi, elde edilen bulguların Orta Pleistosen Geçişi dönemine ışık tutmasını hedefliyor. Bu dönem, 1,2 ila 0,8 milyon yıl arasında yaşanmış ve buzul döngülerinin 41 bin yıldan 100 bin yıla evrilmesiyle tanımlanıyor. Ancak bu değişimin nedenleri bugüne kadar net şekilde ortaya konulamamıştı.
Dr. Thomas’a göre, o dönemdeki atmosferdeki karbondioksit seviyeleri günümüzdeki oranlara yakın veya daha yüksek olabilir. Bu karşılaştırmalar sayesinde, bugünkü hızlı iklim değişimi süreci daha iyi anlaşılabilecek ve geleceğe yönelik ciddi uyarılar sunulabilecek.
Bilim dünyasından geleceğe güçlü bir mesaj
İklim araştırmacıları, insan kaynaklı sera gazı emisyonlarının etkilerini daha iyi analiz edebilmek için bu antik buz kütlesindeki verileri çözmeye kararlı. Buz tabakalarındaki toz birikimi, deniz seviyesindeki değişiklikler ve küresel sıcaklık trendleri üzerine yapılacak bu analiz, hem geçmişi anlamamıza hem de iklim krizine dair bilinçli adımlar atmamıza yardımcı olabilir.