Gelenekler, geçmişten günümüze aktarılan, eski kuşakların yaşadıkları bölgelerde uyguladıkları ve kültürümüzü yansıtan davranışlar olarak biliniyor. Gelenek ve görenekler, toplumumuzun sosyal yapısını ve kültürel mirasını günümüze taşıyor. Antalya’da da doğum ve çocukla ilgili birçok geleneksel uygulama zamanla modernleşti ve özellikle sağlık alanında önemli değişiklikler oldu. Örneğin, geçmişte köy ebelerine veya ‘olçumcu’ adı verilen halk doktorlarına doğum yaptırılırken, günümüzde bu uygulamanın yerini modern sağlık kuruluşlarında doğum yapmak aldı. Yine de halk arasında bazı inanç ve ritüeller hala yaşatılıyor. Bunlardan birkaçı şunlar:
Hamilelik inanışları: Hamilelik sırasında kadının bedeni zayıfsa doğacak çocuğun kız olacağı, sağ bacağında ağrı ve şişlik oluşursa çocuğun erkek olacağına inanılır.
Yeni doğan bakımı: Yeni doğan çocuk tuzlanmazsa bedeni ve ağzının kokacağı düşünülür. Çocuğun çabuk büyümesi için yıkanırken bir kere bacakları yukarı kaldırılarak döndürülür.
Lohusalık dönemi: Lohusa kadının başına kırmızı bir bağ (al bağ) bağlanır. Çocuğun adı konurken kurban kesilir, kadınlar davet edilir ve ziyafetler düzenlenir. Bu davete katılanlar çocuk için çamaşır getirir.
İsim verme gelenekleri: Önceki çocukları yaşamayan aileler, yeni doğan bebeklerinin yaşaması için onlara Durmuş, Durdu, Dursun, Yaşar, Baki gibi isimler verir.
Diş Köllesi: Çocuğun ilk dişi çıktığında, annesi tarafından buğday ve mısır kaynatılarak komşu kadınlar davet edilir. Bu etkinliğe Antalya’da Diş Köllesi denir.
Ses ve sağlıkla ilgili uygulamalar: Çocuğun sesi güzel olsun diye göbeği uzun kesilir. Zayıf ve cılız çocukların kuvvetlenmesi için cenaze alayının önünden geçirilir.
Tırnak kesme ritüeli: Çocuk altı aylık olana kadar tırnakları kesilmez. İlk tırnak kesimi sırasında, çocuğun eli üç kez babasının cebine sokulur.
Kına yakma: Altı aylık kız çocuklarının ellerine kına yakılır. Bu etkinlik için kadınlar toplanır, eğlence düzenlenir ve çocuğun kınalı avucuna para konur.
Bu tür gelenek ve uygulamalar, Antalya’nın kültürel zenginliğinin bir parçası olarak günümüzde de bazı aileler tarafından sürdürülmekte. Her biri, geçmişten bugüne taşınan önemli bir kültürel mirası yansıtıyor.