Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) şubat ayı meclis toplantısı gerçekleştirildi. ATSO Başkanı Davut Çetin, koronavirüs vakasının dünyaya yayılmaya başladığına dikkat çekerek, “Koronavirüs olayı dünyayı etkileyen önemli bir olay olmaya devam ediyor. Salgının başlamasından bu yana 2.5 ay zaman geçti ve dünyaya yayılmaya başladı. Eğer bu durum devam ederse dünya ekonomisine etki artacaktır. Şu anda bazı sektörlerde Çin'den karşılanamayan talepler Türkiye'ye dönmüştür. Çin’in dünyaya ihracatı elektronik, tekstil, giyim, metal, seramik-plastik ürünleri ağırlıklı. Bu sektörlerimize talep artmaktadır. İhracatçılarımız bu yeni pazarlarda kendilerini göstermek ve kalıcı yer edinmek için çaba harcamalıdır” dedi.
Koronavirüs konuşuldu
Çin’in, dünyanın tedarik merkezi olduğunu aktaran Çetin, “Bu nedenle bazı sektörlerde ara mal sıkıntısı ve fiyat artışı başlamıştır. Bizim geçen yıl Çin’den ithalatımız 18 milyar doların üzerinde, ihracatımız ise 2.5 milyar dolar. Çin'e ihracatta maden, mermer, gübre, fındık gibi kalemler önemlidir. Madencilik grubumuz bu nedenle sektörde sorun yaşanmaya başladığını yazmıştır. İthalatın elektronik, makine, kimya, kırtasiye, tekstilde ağırlıklı olduğunu görüyoruz. Bu ithalatın bir kısmı nihai ürün, bir kısmı ara maldır. Özellikle ara mal ithal eden sektörler sıkıntı yaşamaya başlamıştır. Turizmde Çin ve Asya ülkelerine Avrupa’dan seyahatler durmuştur. Salgının dünya turizm talebini azaltacak boyuta ulaşmadan durmasını temenni ediyoruz. Eğer bir iki ay içinde salgının yayılması kesilirse İngiltere ve Kuzey Avrupa’dan İspanya, Yunanistan ve Türkiye’ye talep artacaktır. Ancak eğer sorun devam ederse ve virüs yayılırsa dünya ekonomisi ve turizm talebi olumsuz yönde etkilenecektir. Umarız ki, dünya ticaretinde ve finans piyasalarında yaşanan sarsıntı geçici olur” diye konuştu.
Turizmdeki işsizlik
Ekonomik değerlendirmeler ve işsizlik sorununa dikkat çeken Çetin, Antalya’nın en önemli sorunlarından birisinin de kış aylarında yaşanılan turizmdeki işsizlik olduğunu vurguladı.
Çetin, “Turizm grubumuz bunu geçen ay gündeme getirmişti. Ben son rakam çıksın ona göre konuşalım demiştim. Şimdi rakamları paylaşayım ve konuşalım. SGK’ya kayıtlı 4a statüsünde çalışan sayımız 14 milyondur. Bu tablo Eylül ve Kasım aylarındaki değişimi göstermektedir. Son aylarda sanayi, eğitim, sağlık, ticaret, yeme-içme sektörlerinde artış başlamıştır. Ancak toplamda halen düşüş görüyoruz. Bu düşüş turizm ve inşaat sektörlerinden kaynaklanmıştır.
Eylülden kasıma turizmde konaklamada 128 bin, acentalarda 8 bin 400 istihdam kaybı var. Perakende ticaretteki düşüş de turizmle bağlantılıdır. Konaklama sektörü kayıtlı istihdamın üçte birine yakınını kaybetmiştir. Toplamda 150 bine yakın kaybın turizm bağlantılı olduğunu söyleyebiliriz. Antalya'ya gelecek olursak, Eylül ayında ilimizde kayıtlı çalışanların sayısı 675 bin, kasım ayında 581 bindir. Yani Antalya'da da 100 bine yakın mevsimlik istihdam azalması söz konusudur. Kış aylarındaki turizm işsizliği tümüyle ortadan kaldırılamaz ama bu kadar istihdam düşüşü de olmamalıdır. Geçmişte kış aylarında istihdam desteği için söz almıştık ama bu söz halen yerine getirilemedi. Artık bu sözün yerine getirilmesi gereklidir” ifadelerini kullandı.
2020 Patara yılı
Cumhurbaşkanlığı tarafından 2020 yılının Patara yılı ilan edilmesinin önemine değinen Çetin, “Bugünlerde Antalya gündemindeki güzel gelişmelerden birisi Cumhurbaşkanlığı tarafından 2020'nin Patara yılı ilan edilmesiydi. Patara'nın dünyaya tanıtılması açısından bu destek faydalı olacaktır. Bildiğiniz gibi, Patara dünyanın ilk meclis binalarından birisine sahiptir ve tarihteki en iyi demokrasi örneği olarak gösterilmiştir. Hatta bir dönem Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin 100. yılı vesilesiyle Patara'da uluslararası bir organizasyon yapması konuşulmuştu. Bu konu ne oldu, bilmiyorum. Biz Nisan ayında Patara'ya Meclis olarak gitmeyi planlıyoruz. Sayın Valimizle Odamız ve STK’larımızla birlikte bir Antalya Meclisi yapma fikrini de konuştuk. Bu etkinliklerle Patara yılını daha güçlü biçimde kutlamış olacağız” dedi.
Kadın girişimcilere ödül
Meclisin sonunda TOBB Antalya Kadın Girişimciler Kurulu'nun, kadın girişimciliğinin geliştirilmesi ve teşvik edilmesine katkı sağlamak amacıyla 'Üretimde, Fikirde ve Girişimcilikte Fark Yaratan Kadınlar' başlıklı Kadın Girişimciler Yarışması'nda Antalya, Isparta, Burdur ve Afyonkarahisar'ın kadın girişimcileri ödüllendirildi. Çetin, Batı Akdeniz'de kadın ve genç girişimciler kurullarının örnek çalışmalar yaptığını hatırlattı ve desteklenmesi gerektiğinin altını çizdi. Çetin, “Ülkemizde 25-29 yaş grubunda her iki kadından birisi evdedir, ne çalışmaktadır ne okumaktadır. Bir ülkenin en büyük kaynağı insanıdır. Kadınlarımız çalışma hayatında yer almadıkça kalkınamayız. Artık dijital ekonomi evden bile çalışma yaşamına katılma ve üretme imkanı sağlamaktadır. Bu nedenle genç kadınların dijital ekonomiye ilgisini de artırmaya çalışıyoruz” dedi.
ATSO Başkanı Davut Çetin, Meclis Başkanı Süleyman Özer, TOBB Kadın Girişimciler Kurulu'nun Antalya, Isparta, Burdur ve Afyon temsilcileri dereceye giren kadınların ödüllerini birlikte takdim etti. Bu dönem Afyon, Isparta ve Burdur'u da kapsayan Batı Akdeniz'in Fark Yaratan Kadın Girişimcileri Yarışması'nda 2019 yılı ödülleri, 'girişimcilikte ve sosyal girişimcilikte kadın', 'iş fikrinde ve dijital dönüşümde kadın', 'kültür sanat girişimciliğinde kadın' ve 'yöresine değer kazandıran kadın' olarak dört kategoride verildi.
'Girişimcilikte ve sosyal girişimcilikte kadın'
'Girişimcilikte ve sosyal girişimcilikte kadın' kategorisinde, kadınların kendi ayakları üzerinde durmaları, evlerine ve ülke ekonomisine katkıda bulunmaları amacıyla turunc-u adıyla markalaşan ve Antalya Turizm Gıda Çevre Kadın Girişimi Kooperatifi projesi ile Kesban Kaya birinci oldu. Antalya'dan yarışmaya katılan, kentleşme yüzünden birçok böcek türünün yok olması nedeniyle, canlılar dünyasına yem üreten 'Böcek Üretimi' projesi ile Funda Gökgöl ikinci oldu. Isparta'dan yarışmaya katılan, Isparta'da yaptığı sosyal yardımlar ve yarattığı faydalarla sosyal girişimcilik başarı hikayesi 'El Ele Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği' kurucusu diş hekimi Canan Aydın üçüncü oldu.
'Kültür sanat girişimciliğinde kadın'
'Kültür sanat girişimciliğinde kadın' kategorisinde Kumluca'dan yarışmaya katılan, yaşadığı bölgeyi sanatla tanınır kılmak, sanatla farkındalık yaratmak için 'Uluslararası Sanat Buluşmaları', 'Yaratıcılık ve Doğa Atölye Çalışmaları', 'Sanatla Tedavi', 'Güzelse Yaşıyordur' konu başlıklı projesi ile ressam, yazar, tasarımcı Nur Sağlamer birinci oldu. Kemer'den yarışmaya katılan sanat çalışmalarının yaygınlaştırılması, turizme tanıtım farkındalığı yaratılması amacı ile Kemer Sanat Sokağı'nın kurulmasına öncülük eden, bu alanda sanatsal atölye çalışmaları ve çalıştayların koordinatörlüğünü üstlenen seramik sanatçısı Nagehan Elibol ikinci oldu. Antalya'dan yarışmaya katılan, Antalyalı ev hanımlarının rol alarak oyunlar sergilediği kadın tiyatro grubunun koordinatörü 'Ben Kadınım' projesi ile Sedef Yıldız üçüncü oldu.
'İş fikrinde ve dijital dönüşümde kadın'
'İş fikrinde ve dijital dönüşümde kadın' kategorisinde Antalya'dan yarışmaya katılan, TÜBİTAK 1512 Teknogirişim Sermayesi Desteği Programı'na da başvurmuş ve yüzde 100 hibe alarak desteklenmiş, 'Yanık yaralarında kullanılmak üzere anti mikrobiyel foto dinamik tedavi sunan yara örtülerinin geliştirilmesi' projesi ile yüksek kimyager Gül Merve Gençer birinci oldu. Antalya'dan yarışmaya katılan, Momentum BT UiPath Türkiye de RPA ve ML teknolojisini sanal işgücü üretiminde kullanan, firmanın ilk ve tek kadın partneri olan 'Sanal İşgücü Geliştirme' projesi ile ikinci olan endüstri mühendisi ve firma sahibi Ufuk Peker ikinci oldu. Isparta'dan yarışmaya katılan, gazeteci, dergi genel yayın yönetmeni 'Isparta Kum Saati Dergisi' projesi ile üçüncü olan Isparta'nın ilk kadın gazetecisi Arzu Erkorkmaz üçüncü oldu.
'Yöresine değer kazandıran kadın'
'Yöresine değer kazandıran kadın' kategorisinde Antalya'dan yarışmaya katılan, su kabağını kendi tarlasında yetiştirdikten sonra ihracat yapan ve 'Su Kabağı Üretim ve Tasarımı' projesi ile tasarım atölyesi sahibi Hatice Adıgüzel birinci oldu. Afyonkarahisar'dan yarışmaya katılan, kaliteli ürünler üretebilmek amacıyla bölgede bulunan diğer çiftliklerin birlikte hareket etmesini ve daha fazla satış yapmasını sağlayan, Afyonkarahisar'daki tek kadın çiftlik sahibi 'Süt Sığırcılığı' projesi ile Nilgün Yıldırım ikinci oldu. Isparta'dan yarışmaya katılan, her ilin/ilçenin kendisine özgü kültür yapılarını gelecek nesillere aktararak tanıtılmasını amaç edinmiş, yüzde 90 oranında geri dönüşüm malzemesi ile üretim yapan 'Yöresel Bebek Yapımı' projesi ile Fatma Çevikbaş üçüncü oldu.
Esra ALTUNKES
Koronavirüs konuşuldu
Çin’in, dünyanın tedarik merkezi olduğunu aktaran Çetin, “Bu nedenle bazı sektörlerde ara mal sıkıntısı ve fiyat artışı başlamıştır. Bizim geçen yıl Çin’den ithalatımız 18 milyar doların üzerinde, ihracatımız ise 2.5 milyar dolar. Çin'e ihracatta maden, mermer, gübre, fındık gibi kalemler önemlidir. Madencilik grubumuz bu nedenle sektörde sorun yaşanmaya başladığını yazmıştır. İthalatın elektronik, makine, kimya, kırtasiye, tekstilde ağırlıklı olduğunu görüyoruz. Bu ithalatın bir kısmı nihai ürün, bir kısmı ara maldır. Özellikle ara mal ithal eden sektörler sıkıntı yaşamaya başlamıştır. Turizmde Çin ve Asya ülkelerine Avrupa’dan seyahatler durmuştur. Salgının dünya turizm talebini azaltacak boyuta ulaşmadan durmasını temenni ediyoruz. Eğer bir iki ay içinde salgının yayılması kesilirse İngiltere ve Kuzey Avrupa’dan İspanya, Yunanistan ve Türkiye’ye talep artacaktır. Ancak eğer sorun devam ederse ve virüs yayılırsa dünya ekonomisi ve turizm talebi olumsuz yönde etkilenecektir. Umarız ki, dünya ticaretinde ve finans piyasalarında yaşanan sarsıntı geçici olur” diye konuştu.
Turizmdeki işsizlik
Ekonomik değerlendirmeler ve işsizlik sorununa dikkat çeken Çetin, Antalya’nın en önemli sorunlarından birisinin de kış aylarında yaşanılan turizmdeki işsizlik olduğunu vurguladı.
Çetin, “Turizm grubumuz bunu geçen ay gündeme getirmişti. Ben son rakam çıksın ona göre konuşalım demiştim. Şimdi rakamları paylaşayım ve konuşalım. SGK’ya kayıtlı 4a statüsünde çalışan sayımız 14 milyondur. Bu tablo Eylül ve Kasım aylarındaki değişimi göstermektedir. Son aylarda sanayi, eğitim, sağlık, ticaret, yeme-içme sektörlerinde artış başlamıştır. Ancak toplamda halen düşüş görüyoruz. Bu düşüş turizm ve inşaat sektörlerinden kaynaklanmıştır.
Eylülden kasıma turizmde konaklamada 128 bin, acentalarda 8 bin 400 istihdam kaybı var. Perakende ticaretteki düşüş de turizmle bağlantılıdır. Konaklama sektörü kayıtlı istihdamın üçte birine yakınını kaybetmiştir. Toplamda 150 bine yakın kaybın turizm bağlantılı olduğunu söyleyebiliriz. Antalya'ya gelecek olursak, Eylül ayında ilimizde kayıtlı çalışanların sayısı 675 bin, kasım ayında 581 bindir. Yani Antalya'da da 100 bine yakın mevsimlik istihdam azalması söz konusudur. Kış aylarındaki turizm işsizliği tümüyle ortadan kaldırılamaz ama bu kadar istihdam düşüşü de olmamalıdır. Geçmişte kış aylarında istihdam desteği için söz almıştık ama bu söz halen yerine getirilemedi. Artık bu sözün yerine getirilmesi gereklidir” ifadelerini kullandı.
2020 Patara yılı
Cumhurbaşkanlığı tarafından 2020 yılının Patara yılı ilan edilmesinin önemine değinen Çetin, “Bugünlerde Antalya gündemindeki güzel gelişmelerden birisi Cumhurbaşkanlığı tarafından 2020'nin Patara yılı ilan edilmesiydi. Patara'nın dünyaya tanıtılması açısından bu destek faydalı olacaktır. Bildiğiniz gibi, Patara dünyanın ilk meclis binalarından birisine sahiptir ve tarihteki en iyi demokrasi örneği olarak gösterilmiştir. Hatta bir dönem Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin 100. yılı vesilesiyle Patara'da uluslararası bir organizasyon yapması konuşulmuştu. Bu konu ne oldu, bilmiyorum. Biz Nisan ayında Patara'ya Meclis olarak gitmeyi planlıyoruz. Sayın Valimizle Odamız ve STK’larımızla birlikte bir Antalya Meclisi yapma fikrini de konuştuk. Bu etkinliklerle Patara yılını daha güçlü biçimde kutlamış olacağız” dedi.
Kadın girişimcilere ödül
Meclisin sonunda TOBB Antalya Kadın Girişimciler Kurulu'nun, kadın girişimciliğinin geliştirilmesi ve teşvik edilmesine katkı sağlamak amacıyla 'Üretimde, Fikirde ve Girişimcilikte Fark Yaratan Kadınlar' başlıklı Kadın Girişimciler Yarışması'nda Antalya, Isparta, Burdur ve Afyonkarahisar'ın kadın girişimcileri ödüllendirildi. Çetin, Batı Akdeniz'de kadın ve genç girişimciler kurullarının örnek çalışmalar yaptığını hatırlattı ve desteklenmesi gerektiğinin altını çizdi. Çetin, “Ülkemizde 25-29 yaş grubunda her iki kadından birisi evdedir, ne çalışmaktadır ne okumaktadır. Bir ülkenin en büyük kaynağı insanıdır. Kadınlarımız çalışma hayatında yer almadıkça kalkınamayız. Artık dijital ekonomi evden bile çalışma yaşamına katılma ve üretme imkanı sağlamaktadır. Bu nedenle genç kadınların dijital ekonomiye ilgisini de artırmaya çalışıyoruz” dedi.
ATSO Başkanı Davut Çetin, Meclis Başkanı Süleyman Özer, TOBB Kadın Girişimciler Kurulu'nun Antalya, Isparta, Burdur ve Afyon temsilcileri dereceye giren kadınların ödüllerini birlikte takdim etti. Bu dönem Afyon, Isparta ve Burdur'u da kapsayan Batı Akdeniz'in Fark Yaratan Kadın Girişimcileri Yarışması'nda 2019 yılı ödülleri, 'girişimcilikte ve sosyal girişimcilikte kadın', 'iş fikrinde ve dijital dönüşümde kadın', 'kültür sanat girişimciliğinde kadın' ve 'yöresine değer kazandıran kadın' olarak dört kategoride verildi.
'Girişimcilikte ve sosyal girişimcilikte kadın'
'Girişimcilikte ve sosyal girişimcilikte kadın' kategorisinde, kadınların kendi ayakları üzerinde durmaları, evlerine ve ülke ekonomisine katkıda bulunmaları amacıyla turunc-u adıyla markalaşan ve Antalya Turizm Gıda Çevre Kadın Girişimi Kooperatifi projesi ile Kesban Kaya birinci oldu. Antalya'dan yarışmaya katılan, kentleşme yüzünden birçok böcek türünün yok olması nedeniyle, canlılar dünyasına yem üreten 'Böcek Üretimi' projesi ile Funda Gökgöl ikinci oldu. Isparta'dan yarışmaya katılan, Isparta'da yaptığı sosyal yardımlar ve yarattığı faydalarla sosyal girişimcilik başarı hikayesi 'El Ele Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği' kurucusu diş hekimi Canan Aydın üçüncü oldu.
'Kültür sanat girişimciliğinde kadın'
'Kültür sanat girişimciliğinde kadın' kategorisinde Kumluca'dan yarışmaya katılan, yaşadığı bölgeyi sanatla tanınır kılmak, sanatla farkındalık yaratmak için 'Uluslararası Sanat Buluşmaları', 'Yaratıcılık ve Doğa Atölye Çalışmaları', 'Sanatla Tedavi', 'Güzelse Yaşıyordur' konu başlıklı projesi ile ressam, yazar, tasarımcı Nur Sağlamer birinci oldu. Kemer'den yarışmaya katılan sanat çalışmalarının yaygınlaştırılması, turizme tanıtım farkındalığı yaratılması amacı ile Kemer Sanat Sokağı'nın kurulmasına öncülük eden, bu alanda sanatsal atölye çalışmaları ve çalıştayların koordinatörlüğünü üstlenen seramik sanatçısı Nagehan Elibol ikinci oldu. Antalya'dan yarışmaya katılan, Antalyalı ev hanımlarının rol alarak oyunlar sergilediği kadın tiyatro grubunun koordinatörü 'Ben Kadınım' projesi ile Sedef Yıldız üçüncü oldu.
'İş fikrinde ve dijital dönüşümde kadın'
'İş fikrinde ve dijital dönüşümde kadın' kategorisinde Antalya'dan yarışmaya katılan, TÜBİTAK 1512 Teknogirişim Sermayesi Desteği Programı'na da başvurmuş ve yüzde 100 hibe alarak desteklenmiş, 'Yanık yaralarında kullanılmak üzere anti mikrobiyel foto dinamik tedavi sunan yara örtülerinin geliştirilmesi' projesi ile yüksek kimyager Gül Merve Gençer birinci oldu. Antalya'dan yarışmaya katılan, Momentum BT UiPath Türkiye de RPA ve ML teknolojisini sanal işgücü üretiminde kullanan, firmanın ilk ve tek kadın partneri olan 'Sanal İşgücü Geliştirme' projesi ile ikinci olan endüstri mühendisi ve firma sahibi Ufuk Peker ikinci oldu. Isparta'dan yarışmaya katılan, gazeteci, dergi genel yayın yönetmeni 'Isparta Kum Saati Dergisi' projesi ile üçüncü olan Isparta'nın ilk kadın gazetecisi Arzu Erkorkmaz üçüncü oldu.
'Yöresine değer kazandıran kadın'
'Yöresine değer kazandıran kadın' kategorisinde Antalya'dan yarışmaya katılan, su kabağını kendi tarlasında yetiştirdikten sonra ihracat yapan ve 'Su Kabağı Üretim ve Tasarımı' projesi ile tasarım atölyesi sahibi Hatice Adıgüzel birinci oldu. Afyonkarahisar'dan yarışmaya katılan, kaliteli ürünler üretebilmek amacıyla bölgede bulunan diğer çiftliklerin birlikte hareket etmesini ve daha fazla satış yapmasını sağlayan, Afyonkarahisar'daki tek kadın çiftlik sahibi 'Süt Sığırcılığı' projesi ile Nilgün Yıldırım ikinci oldu. Isparta'dan yarışmaya katılan, her ilin/ilçenin kendisine özgü kültür yapılarını gelecek nesillere aktararak tanıtılmasını amaç edinmiş, yüzde 90 oranında geri dönüşüm malzemesi ile üretim yapan 'Yöresel Bebek Yapımı' projesi ile Fatma Çevikbaş üçüncü oldu.
Esra ALTUNKES