Nedir Olay?
Demirbaşı, taşıtı yanan, kayıp olan mükelleflerin canı yanarken birde üstüne alımda yüklenilen ve indirim konusu yapılan KDV’nin tamamının düzeltilerek maliyeye beyan edilip ödenmesi mükelleflerin canını iyice yakıyordu. Konuya Maliye ile Yargı’nın bakışının farklıydı.
Neyse ki 7104 sayılı kanun ile konu netleşmiş oldu.
DEĞİŞİKLİK ÖNCESİ
K.D.V. Kanunu'nun "İndirilemeyecek Katma Değer Vergisi" başlıklı 30-c fıkrasında; "Deprem, sel felaketi ve Maliye Bakanlığının yangın sebebiyle mücbir sebep ilân ettiği yerlerdeki yangın sonucu zayi olanlar hariç olmak üzere, zayi olan mallara ait katma değer vergisi"nin mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden indirilemeyeceği şeklindeydi.
Kanun maddesinde sadece “zayi olan mallara ait katma değer vergisi” hükmü yer alsa da maliye demirbaş, araç, makine teçhizat gibi amortismana tabi iktisadi kıymetleri de aynı kapsamda değerlendiriyordu.
Ancak dava konusu edilen olaylarda mahkeme kanun hükmünün malları kapsadığını, amortismana tabi iktisadi kıymetleri kapsamadığı gerekçesi ile kesilen cezayı kaldırabiliyordu.
Yine konu ile ilgili Danıştay 7.Dairesinin vermiş olduğu 1991/1334 sayılı kararı bulunmaktadır.
7104 SAYILI KANUN İLE DEĞİŞEN HALİ
Faydalı ömürlerini (amortisman) tamamladıktan sonra zayi olan veya istisna kapsamında teslim edilen amortismana tabi iktisadi kıymetlere (ATİK) ilişkin yüklenilen KDV ile faydalı ömrünü tamamlamadan zayi olan veya istisna kapsamında teslim edilen ATİK’lere ilişkin yüklenilen KDV’nin kullanılan süreye isabet eden kısmının indirim konusu yapılması mümkün hale geldi.
Kanun değişikliğinden sonra zayi olan amortismana tabi iktisadi kıymetin faydalı ömrü dolduysa; bu iktisadi kıymetin alımında ödenen KDV’nin indirim hesaplarından çıkartılmasına ilişkin herhangi bir işlem yapılmayacak.
Faydalı ömrü henüz bitmediyse bitmeyen kısım için yüklenilen ve indirim konusu yapılan KDV düzeltilecek. Olayın vuku bulduğu ay KDV beyanı ile beyan edilecek.
Bir Örnek:
ABC Taşımacılık A.Ş.’nin 300 bin TL bedelle satın alarak aktifine kaydettiği otobüsün faydalı ömrü (amortisman süresi) 5 yıl. Şirket araç alımı için 54 bin TL. KDV ödemiştir. Araç 4 yıl sonra yanarak zayi olmuştur.
Bu durumda, otobüsün alımında yüklenilen KDV tutarının işletmede kullanılan süreye (4 yıl ) isabet eden kısmı olan 43.200 TL (54.000/5x4) için düzeltme yapılmasına gerek bulunmamaktadır.
Otobüs, faydalı ömrünü tamamlamadan zayi olduğundan kalan 1 yıl için daha önce indirim konusu yapılan 10.800 TL’nin (54.000-43.200) indirim hesaplarından çıkarılmak suretiyle düzeltilecek. Yani önceden indirim konusu yapılan 10 Bin 800 TL KDV geri iade edilecek.
Sonuç olarak değişiklik ile eskiyen amortismana tabi iktisadi kıymetler için KDV düzeltilmesi yapılmayacak, yeniler için yapılacak demek mümkün. Eski/Yeni kavramını ise ATİK’ ler için maliye bakanlığının belirlemiş olduğu faydalı ömür süresi belirliyor.
Mesela bina’nın faydalı ömür süresi 50 yıl iken cep telefonun faydalı ömrü 3 yıl olarak belirlenmiş.