Türkiye, son yıllarda Avrupa ve İngiltere’den ithal ettiği plastik atık miktarındaki rekor artışla, dünya sıralamasında zirveye yerleşerek çevre ve halk sağlığını tehdit eden bir yükün altına girdi. CHP Antalya Milletvekili Cavit Arı, bu durumun ekonomik bir kazanç değil, çevresel bir felaket olduğunu vurguladı. Arı, “2017 yılında 277 bin ton olan plastik atık ithalatı, 2021 yılında 685 bin tona çıktı. Türkiye, yılda 600-700 bin ton arasında plastik atık ithal eden bir ülke konumuna geldi. Ancak ithal edilen bu atıkların büyük bir kısmı geri dönüştürülemiyor. Bu da hem çevreyi kirletiyor hem de halk sağlığını tehlikeye atıyor” dedi. Uluslararası çevre örgütü Greenpeace’in verilerine atıfta bulunan Arı, Türkiye’nin plastik atık ithalatının son 17 yılda 155 kat arttığını vurguladı. Avrupa Birliği ülkeleri ve İngiltere’den 2023 yılında Türkiye’ye 456 bin 507 ton plastik atık gönderildiğini belirten Arı, “Bu atıkların yüzde 40 ila yüzde 60’ı geri dönüştürülemediği için doğrudan çevreye bırakılıyor ya da kontrolsüz şekilde yakılıyor” diyerek duruma tepki gösterdi.
Sıfır atık projesi eleştirisi
Bakanlığın sıfır atık projeleri ve çevre politikalarını eleştiren Arı, “Daha önce Çevre Bakanı Murat Kurum, sıfır atık projesi kapsamında plastik atık ithalatını bitireceklerini, ihtiyaç duyulan ham maddenin tamamını yerli kaynaklarla karşılayacaklarını söylemişti. Ancak bugün geldiğimiz noktada, Türkiye, Avrupa’nın kirliliğini taşıyan bir ülke haline geldi” dedi. Çin’in 2018 yılında plastik atık ithalatını yasaklamasından sonra Avrupa ülkelerinin atıklarını Türkiye’ye yönlendirdiğini ifade eden Arı, “Bu bir ham madde transferi değil, çevreye zarar veren kirlilik transferidir” diye konuştu. Türkiye’nin, ithal ettiği plastiklerin geri dönüşüm sürecinde yeterli başarıyı sağlayamadığını, bu yüzden de atıkların çevresel zararlarının arttığını belirtti.
Çevre ve halk sağlığı tehdidi
Plastik atık ithalatının doğrudan çevre ve halk sağlığını tehdit ettiğini ifade eden Arı, “Türkiye’nin toprakları, suyu ve havası bu atıklar yüzünden ciddi şekilde zarar görüyor. Geri dönüştürülemeyen plastikler ya doğaya bırakılıyor ya da yasa dışı yollarla yakılıyor. Bu durum, hem ekosisteme hem de insan sağlığına geri dönüşü olmayan zararlar veriyor” dedi. Arı, ithalatın bir an önce durdurulması gerektiğini belirterek, atıkların etkili bir şekilde yönetilmediğini söyledi. Ayrıca, Türkiye’nin kendi plastik atıklarını bile yeterince toplayamadığını vurguladı. Arı, “Kendi atığını yönetemeyen bir ülkenin başka ülkelerin kirliliğini ithal etmesi büyük bir hatadır” diyerek, hükümetin bu konuda daha etkili politikalar üretmesi gerektiğini söyledi.
Bakana sorular yöneltti
CHP’li Arı, Çevre Bakanı Murat Kurum’a şu soruları yöneltti: “2020-2024 yılları arasında yurtdışından kaç ton plastik atık ithal edilmiştir? Türkiye’nin yıllık plastik atık ihtiyacı ne kadardır ve bu ihtiyacın yüzde kaçı iç piyasadan karşılanmaktadır? Geri dönüştürülemeyen plastikler için ne gibi önlemler almaktasınız? Atık ithalatını durdurmak için hangi somut adımları atacaksınız?” Daha önce verilen sözlerin aksine, plastik atık ithalatının hızla arttığını ifade eden Arı, bu durumun sadece çevresel değil, uluslararası bir sorun haline geldiğini belirtti.
Somut çözüm çağrısı
Arı, sıfır atık projelerinin kağıt üzerinde kalmaması gerektiğini ve ithalatın tamamen durdurularak yerli atık yönetim sistemlerinin güçlendirilmesi gerektiğini söyledi. “Çevre kirliliği ile mücadelede asıl hedef, geri dönüşüm oranlarını artırmak değil, atık ithalatını tamamen durdurmak olmalıdır. Türkiye’nin çevre sorunlarını çözmek için güçlü bir atık yönetimi politikası geliştirmesi şarttır” diyen Arı, hükümeti bu konuda daha kararlı adımlar atmaya çağırdı. Ayrıca, halkın da bu konuda bilinçlendirilmesi gerektiğini ifade etti. Arı son olarak, “Plastik atık ithalatını bitirmek için herkesin üzerine düşeni yapması gerekiyor. Aksi halde, Türkiye’nin çevresi ve insanları telafisi mümkün olmayan zararlarla karşı karşıya kalacaktır” dedi.
CHP/Bülten
---