14 büyükşehir belediyesi su ve kanalizasyon idareleri, Büyükşehir Belediye Başkanı Muhittin Böcek’in ev sahipliğinde Antalya’da toplandı. ‘İklim Değişikliğine Uyumda Su Yönetimi’ başlıklı toplantıya CHP Yerel Yönetimler ve Dirençli Kentlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Gökan Zeybek, CHP Parti Meclisi Üyesi, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Gölge Bakan Yardımcısı Dr. Baran Bozoğlu, CHP İl Başkanı Nail Kamacı, CHP Antalya milletvekilleri Cavit Arı, Aliye Coşar, Mustafa Erdem ile 14 büyükşehir belediyesinin su ve kanalizasyon idareleri yöneticileri katıldı. Toplantı öncesi basın toplantısı düzenlendi. Başkan Muhittin Böcek, bu önemli toplantıyı Türkiye nüfusunun yaklaşık yarısına hizmet veren 14 büyükşehir belediyesinin su ve atıksu idarelerinde karşılaşılan sorunları değerlendirmek ve çözüm önerilerini görüşmek, karşılıklı tecrübelerden istifade etmek ve iş birliğini güçlendirmek amacıyla gerçekleştirdiklerini söyledi. Böcek, küresel iklim değişikliğine bağlı su kaynaklarının azalması, kuraklık riski, su taşkınları ve seller, su tüketim miktarının artması, su kayıp kaçakları, atıksu arıtma sistemlerinde yaşanan sorunlar ve artan maliyetler gibi nedenlerle sürdürülebilir su yönetiminin daha kritik bir önem kazandığının altını çizdi.
‘Yüzde 98 yeraltı sularından’
Antalya’da 2 milyon 696 bin nüfusa ve 26 milyon yerli-yabancı turiste; altyapı, üst yapı, katı atık, arıtma, ulaşım gibi hizmetlerin yanı sıra sağlıklı içme suyunu temin ettiklerini dile getiren Böcek,1 milyon 515 bin 179 aboneye kesintisiz hizmet sunduklarını kaydetti. Antalya’da su temininin diğer illerden farklı olarak baraj veya yüzey sularından değil yüzde 98 oranında yeraltı sularından sağlandığına dikkati çeken Başkan Böcek, “Aktif 1180 kuyudan su temini, 36 merkezi arıtma tesisi, 161 içme suyu ve 270 atıksu terfi istasyonu, 1290 su deposu ile Antalya’da içme suyunun her aşamasında yüksek maliyeti olan elektrik enerjisi kullanılmaktadır. Örneğin ASAT elektrik faturamız 2022 yılı Ekim ayında 34 milyon TL iken, 2023 yılında 174 milyon TL, 2024 yılı Ekim ayında ise 200 milyon TL’nin üzerinde beklenmektedir” dedi. Hükümetten elektrikte KDV’nin yüzde 1’e düşürülmesini talep ettiklerini ancak bir sonuç elde edemediklerini dile getiren Böcek, elektrik giderlerini düşürmek ve nötr karbon hedefine ulaşmak amacıyla hayata geçirdikleri temiz enerji yatırımlarıyla toplam 53 megawat kurulu güçte, 145 bin hanenin elektrik tüketimine eşdeğer enerji ürettiklerini anlattı.
‘Altyapıya 14 milyar 948 milyon’
Gelecek nesilleri düşünerek entegre kentsel su yönetimi planını hazırladıklarını söyleyen Böcek, şu bilgileri verdi: “Antalya’dan Londra’ya kadar mesafede 3605 km rekor düzeyde içme suyu hattı yaptık. Toplam 633 km kanalizasyon hattı yaptık. Bu dönemde iklim değişikliğine uyum kapsamında yağmur suyu hatlarının yapımına ağırlık veriyoruz. Su tüketiminin en çok olduğu tarım arazilerinde ilk defa dönemimizde başlattığımız kapalı devre sulama tesisi sayımızı 25’e çıkardık. Yine ilk defa Korkuteli Atıksu Arıtma Tesisi çıkış sularını, tarımsal sulamaları için çiftçimize ulaştırdık. Su kayıp ve kaçaklarının önlenmesine yönelik içme suyu izleme ve yönetimi SKADA sistemini güçlendiriyoruz. Yani birileri Antalya’da 20 belediyenin 18’ini kaybetmenin verdiği şaşkınlıkla basın mensuplarının karşısına çıkıp her ne kadar altyapıya hiçbir yatırım yapmadığımızı söyleseler de toplamda güncel maliyetle 14 milyar 948 milyon TL yatırım yaptık.”
‘Her birimi sisteme dahil ettik’
Tüm bu başarılı çalışmalar sayesinde denizlerin temizliğinin göstergesi olan Mavi Bayrak sayısını Türkiye’de 567 iken, Antalya’da 233’e çıkardıklarını vurgulayan Böcek, “Dünyanın en fazla mavi bayrağının olduğu kent konumundayız. Kısacası biz suyun önemini biliyoruz. Ekonominin zor bir dönemden geçtiği bu günlerde yaşamın temel kaynağı olan sudan ve suya olan yatırımlardan şartlar ne olursa olsun asla vazgeçmeyeceğiz. Azimle gururla 5 yıl daha bu bilinçle çalışmalarımıza devam edeceğiz” diye konuştu. Böcek, Büyükşehir Belediyesi’nin su yönetiminde devrim niteliğindeki ASAT bilgi sistemi projesinden bahsetti. Böcek, belediye iştiraki ALDAŞ tarafından hazırlanan projeyle ilgili şunları söyledi: “Mali hizmetlerden, abone işlerine, atık sudan su şebekeye, kanalizasyondan coğrafi bilgi sistemlerine kadar her birimi sisteme dahil ettik. Suyun kaynaktan musluğa ve musluktan deşarjına kadarki süreçte her noktada bilgiyi ortaklaştıran bir sistem oluşturmayı hedefledik. Bu sistemin yüksek performansla çalışacağı bir altyapı kurduk. Bunun adına bilgi sistemi inşası dedik. Buna bütünleşik sistem diyoruz. Süreler azaldı verim arttı. İhbarlara ortalama müdahale süresi 72 saatten 8 saate, çağrı karşılama süremiz 8 saniyeye indi.”
‘CHP’li belediyeler önlem alıyor’
CHP Yerel Yönetimler ve Dirençli Kentlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Gökan Zeybek ise toplumun CHP belediyeciliğinden en başta kamuda israfın durdurulmasını beklediğini ifade ederek, “Devlet malına, devletin parasına kendi paramızdan daha fazla özen göstermeliyiz. Sizlerin belediyelerde yapmış olduğunuz üstün çalışmaların sonucunda Bursa, Manisa, Denizli CHP tarafından kazanıldı, Türkiye’de neredeyse her iki ilçeden bir tanesi CHP’li belediye tarafından yönetiliyor. Toplumun bize duymuş olduğu güveni daha ileri götürmemiz gerekiyor” diye konuştu. Zeybek, önümüzdeki yıllar içerisinde su kıtlığının daha üst seviyeye çıktığı bir dönemle karşı karşıya kalınacağını belirterek, “CHP'li belediyeler olarak gereken önlemleri alıyoruz” dedi. Maliyetler ile hizmet bedelleri arasındaki dengenin giderek bozulmasının Türkiye’deki su ve kanalizasyon idarelerinin en temel sıkıntısı olduğunu belirten Gökan Zeybek, “Enerji maliyetleri önemli bir problem oluşturmaktadır. Bu kurumlar doğrudan doğruya yatırımcı kurumlardır. Bu manada finansmanın yönetilmesi konusunda da yaşanan sıkıntıların gündeme getirilmesinin çok önemli olduğunu düşünüyorum” diye konuştu. Zeybek, toplantının konu başlıklarından bir tanesinin deprem riski taşıyan bölgelerdeki hızlı altyapı yatırımlarının yenilenmesi olduğunu belirterek, “Deprem bölgesinde hala nitelikli ve temiz içme suyuna ulaşamayan depremzede vatandaşlarımız bulunuyor. Antalya’daki bu çalıştayla bütün büyükşehir belediyelerinin deprem bölgelerindeki sorunların giderilmesi konusunda kaynak, insan gücü, ekipman araç, proje desteklerini de konuşacak olmalarının önemli olduğunu düşünüyorum” ifadelerini kullandı.
‘Finansmana erişmede zorluk’
Toplantıda ele alınacak iklim değişikliği konusunun önemine işaret eden Zeybek, şunları söyledi: “Türkiye’nin 104 milyar m3 civarında toplam su rezervi vardır bunun 70 milyar m3 civarı kullanılmaktadır. Çok büyük bir kısmı tarımsal alanda, önemli bir miktar termik santrallerde yaklaşık yüzde 10’u da içme suyunda kullanılmaktadır. Ama Türkiye’deki yanlış uygulanan ekonomik politikalar sebebiyle Türkiye’nin suyu daha çok bulan doğusundan suya erişmekte zorluk çeken batı Ege ve Akdeniz ya da Marmara bölgesine doğru bir göç ve nüfus hareketi vardır. Planlamayı iptal eden Devlet Planlama Teşkilatı’nı kapatan iktidarlar yüzünden Türkiye’nin önümüzdeki 10 yıllar içinde su kıtlığının, su fakirliğinin daha da üst seviyeye çıktığı bir yönetim sıkıntısı ile karşı karşıya kalacağız. O nedenle bizler yasanın öngördüğü biçimiyle suyu kaynağından almak onu şehirlere getirmek göreviyle üstlenmiş Devlet Su İşleri’nin yapmadığı yatırımların, eksik yaptığı yatırımların beceriksizlik yüzünden heba ettiği milyarlarca yatırımın karşılığında özellikle büyükşehirlerimiz ciddi su sıkıntısı yaşıyor.” Altyapı yatırımları konusunda su ve kanalizasyon idarelerinin finansmana erişme, kredi kullanma konusunda yaşadığı zorlukların da toplantıda ele alınacağını kaydeden Zeybek, “Suyun tüketimindeki KDV oranını yüzde bire indirip, suyun kullanılmasında, getirilmesinde, pompalanmasında, arıtılmasında, atık suyun bertaraf edilmesi ve arıtarak deşarj edilmesinde, kullanılan enerjinin maliyetinde belediyeleri en yüksek ücrete tabi sanayi tesis statüsüne koyuyor olmalarını anlamak mümkün değildir” diye konuştu.
Çalıştay sonuçları yol gösterecek
Gökan Zeybek, içme ve kullanma suyunun geri dönüşümü konusunda yasal mevzuatlarda yapılması gereken değişikliklerin de toplantının konu başlıklarından bir diğeri olduğunu kaydetti. Zeybek, yağmursuyu ile ilgili çalıştaydan çıkacak sonuçların önümüzdeki dönemlerde belediyelerde yapılacak olan imar yönetmeliklerinde kimi değişikliklere yol açmasını beklediklerini ifade etti. Zeybek, “Özellikle yeni yapılacak siteler, toplu konutlar ve deprem dönüşüm alanları buralarda artık geçmişte uygulanan yanlış imar politikalarıyla yağmur suyu, gri su, diğer su kaynaklarının arıtıldıktan sonra kullanıma sokulması konusunda çalıştaydan nitelikli bir karar çıkmasını bekliyorum” dedi. Toplantının sonunda Büyükşehir Belediye Başkanı Muhittin Böcek ve CHP Yerel Yönetimler ve Dirençli Kentlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Gökan Zeybek, basın mensuplarının sorularını yanıtladı. İki gün sürecek ‘İklim değişikliğine uyumda su yönetimi’ başlıklı toplantında 14 büyükşehir belediyesinin su ve kanalizasyon idareleri, Su ve Kanalizasyon İdarelerinin Başarı Göstergelerinin Tespiti, Su ve Kanalizasyon İdarelerinin Kimyasal İhtiyacının Karşılanmasında Yaşanan Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Fiziki Su Kayıplarına Dair Yapılması Gereken Çalışmalar ve Çözüm Önerileri, Atıksuyun Tekrar Kullanımının Önündeki Engeller ve Çözüm Önerileri, Su ve Kanalizasyon İdarelerinin Finansmana Erişimine Yönelik Öneriler, Suyun Fiyatlandırılmasındaki Sorunlar ve Çözüm Önerileri konularını ele alacak.
Büyükşehir Belediyesi/Bülten
---