Ekonomi İş Geliştirme ve Planlama Derneği (EKİPDER) Başkanı Reşat Güney, Antalya Gazeteciler Cemiyeti’nde düzenlediği basın toplantısında Türkiye ve Antalya ekonomisinin mevcut durumu ve 2025 yılına yönelik ekonomik beklentileri hakkında açıklamalarda bulundu. Yönetim kurulu üyelerinin de katıldığı toplantıda Güney, 2024 yılının ekonomik anlamda zor bir yıl olduğunu, ancak 2025 yılında bu zorlukların daha da derinleşeceğini belirtti. İş insanlarını ve vatandaşları tasarrufa davet eden Güney, "2025 yılı, işletmeler ve bireyler için çok daha fazla dikkat gerektiren bir yıl olacak. Borçlanmaktan kaçınılmalı ve harcamalar titizlikle kontrol edilmelidir. Aksi takdirde ekonomik sorunlar daha da büyüyebilir" ifadelerini kullandı.
Şirket kapanışları ve daralma
2024 yılının ilk 9 ayında Antalya’da yeni kurulan şirket sayısında ciddi bir düşüş yaşandığını ifade eden Güney, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla kurulan şirket sayısında yüzde 13,3, gerçek kişi ticari işletmelerde yüzde 23,8 ve kooperatiflerde yüzde 13,5 oranında bir azalma olduğunu açıkladı. Buna karşın, kapanan şirketlerin oranının yüzde 21,2’ye yükseldiğini belirtti. Güney, "Antalya’da ekonomik sıkıntılar, şirket kurulumlarının azalmasına ve mevcut işletmelerin ticaret yapma isteğinin kırılmasına yol açıyor. İşçilik maliyetleri ve tadilat riskleri gibi ek yükler de işletmeleri zor durumda bırakıyor" dedi. Ayrıca kapanan kooperatif oranında yüzde 0,7’lik düşüş yaşandığını, ancak gerçek kişi ticari işletmelerin kapanma oranının yüzde 34,8 oranında arttığını ekledi. Bu durumun ekonomik daralmanın şehirdeki işletmeler üzerindeki baskısını net bir şekilde gösterdiğini vurguladı.
‘Karşılıksız çekler endişe verici’
Antalya’daki ticari faaliyetlerin gerilediğini gösteren bir diğer veri ise karşılıksız çek oranları oldu. Güney, 2024 yılında yazılan çeklerin yüzde 6’sının karşılıksız çıktığını belirterek, "Antalya’daki karşılıksız çek oranı Türkiye genelinde yüzde 89 artarken, bu oran Antalya’da yüzde 145’e yükseldi. Bu çeklerin toplam tutarı yaklaşık 7,9 milyar TL’ye, yani 335 milyon dolara denk geliyor. Ticari faaliyetlerde bir duraksama olduğunu ve işletmelerin artık ödemelerini bile yapmakta zorlandığını görüyoruz" diye konuştu. Protestolu senet sayısında da önemli bir artış yaşandığını ifade eden Güney, Ekim 2024’te protesto edilen senet sayısının bir önceki aya göre arttığını ve toplam 5,1 milyar TL’lik bir borcun protesto edildiğini belirtti. Antalya’nın bu alanda Türkiye’de hem sayı hem de tutar açısından ilk 5 şehir arasında yer aldığını ekledi.
‘İhracatta sert gerileme yaşandı’
Antalya’nın ihracat performansına da değinen Güney, şehirdeki ihracatın 2024 Kasım ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 11 oranında azaldığını söyledi. Türkiye genelinde ihracat düşüşü yalnızca yüzde 2 seviyesindeyken, Antalya’daki gerilemenin bu oranın çok üzerinde olduğunu belirtti. Tarım ve gıda ihracatında Türkiye genelinde yüzde 1,7’lik bir artış yaşanmasına rağmen, Antalya’da yüzde 5,7 oranında bir azalma olduğunu ifade etti. "Antalya, tarım ve gıda ihracatında Türkiye’nin önemli şehirlerinden biri olmasına rağmen, bu düşüşler sektörün ne kadar zorlandığını gösteriyor. Bu veriler, ekonomik kırılganlığımızın altını çiziyor" diyen Güney, Antalya ekonomisinin daha fazla desteklenmesi gerektiğine dikkat çekti.
‘Tasarruf ve mali planlama şart’
2025 yılına dair karamsar bir tablo çizen Güney, vatandaşları ve işletmeleri ekonomik krizlere karşı uyardı. "Daralma süreci 2025’te devam edecek. Bu nedenle herkesin tasarrufa öncelik vermesi gerekiyor. Harcamalarınızı titizlikle planlayın, borçlanmaktan kaçının ve mümkün olduğunca ekonomik risklerinizi azaltın" diyen Güney, aksi halde bireylerin ve işletmelerin daha büyük sorunlarla karşı karşıya kalabileceğini ifade etti. Güney, ekonomik zorluklara karşı hem bireysel hem de kurumsal düzeyde dayanıklılığı artıracak önlemlerin alınmasının hayati önem taşıdığını vurguladı. Güney, "2024 yılını kötü geçirdik, ancak 2025 çok daha zorlu bir yıl olacak" dedi. Güney son olarak, "Antalya’da 60 firmanın konkordato ilan etti ve maliyet olarak da 400 milyar dolar yakın kayıp var" diyerek sözlerini tamamladı.