Enflasyonun tek haneye inmesinin beklentileri olumlu etkilemesinden memnuniyet duyduğunu kaydeden Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Yönetim Kurulu Başkanı Davut Çetin, ekonominin halen yüksek büyüme-düşük enflasyon dönemine girecek yapısal durumda olmadığını belirterek, Merkez Bankasının önden yüklemeli faiz indirim kararlarında ihtiyatlı olması gerektiğini kaydetti. Çetin açıklamasında şunları kaydetti: “Türkiye İstatistik Kurumu tarafından 2019 Eylül ayı enflasyonu bir önceki aya göre TÜFE'de yüzde 0,99, Yİ-ÜFE'de yüzde 0,13 olarak açıklanmıştır. Yıllık enflasyon ise tüketici fiyatlarında yüzde 9,26, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 2,45 olmuştur. Yıllık enflasyonun, enflasyonun yüzde 24-25 düzeyine çıktığı 2018 Eylül ve Ekim aylarından itibaren hesaplanmasına dayalı olan baz etkisiyle tek haneye düşmesi beklediğimiz bir durumdu. Bu nedenle 12 aylık ortalama enflasyon halen yüzde 18 düzeyinde kalmaktadır. Dolayısıyla Kasım ayından itibaren yıllık enflasyon tekrar yükselecek, yüzde 12-13 düzeyine dönecektir."
Tarımda dalgalanma devam ediyor
"Enflasyondaki yıllık düşüşe baz etkisinin yanı sıragıda grubunda et ve süt ürünleri fiyatlarının, elverişli iklim koşulları nedeniyle domates, limon, kuru soğan, patates gibi sebze ve meyvelerin katkı yaptığı görülmektedir. Buna karşılık sarımsak fiyatı aylık yüzde 42.6, yıllık yüzde 176 oranında artmıştır. Salatalık, kabak, Antep fıstığı ve bazı ürünlerdeki fiyat artışları, tarımda sert fiyat dalgalanmalarının devam ettiğini göstermektedir." "Enflasyona yükseltici katkı yapan ürünler veya ürün gruplarının başında doğal gaz, toplu taşıma ücret artışları, alkollü içki ve sigaraya yapılan zamlar,işlenmiş gıda, mevsimlik giyim ürünleri, lokanta-otel grubu gelmektedir. Harcama grupları itibariyle aylık en yüksek artış yüzde 2,15 ile konut ve yüzde 2,13 ile giyim ve ayakkabıda izlenmiştir. Yıllık bazda ise en yüksek artışlar yüzde 43,86 ile alkollü içecekler ve tütün, yüzde 15,41 ile sağlıkgruplarında görülmüştür."
Baz etkisi desteği ile Yİ-ÜFE de düştü
"Üretici fiyatları enflasyonu veya başka bir ifadeyleYİ-ÜFE ise, 2019 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre yüzde 0,13, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 2,45 olarak gerçekleşmiştir. Üretici fiyatlarındaki düşüşte baz etkisi yanısıra küresel ekonomideki durum, emtia fiyatlarının düşmesi, döviz kurlarındaki yatay seyir ve ekonomideki durgunluk rol oynamaktadır. Gıda, demir çelik grubu ÜFE'yi düşürücü etki yaparken, enerji grubu ve elektrik zamları enflasyonu yükseltici etki yapmıştır. Bu zamların önümüzdeki dönemde tüketici fiyatlarına yansıma potansiyeli de bulunmaktadır."
Merkez Bankası ihtiyatlı olmalı
"Sonuç olarak enflasyonun tek haneye düşmesinin beklentileri olumlu etkilemesinden memnuniyet duyuyor, ancak enflasyonla mücadelede rehavete kapılmamak gerektiğini hatırlatmak istiyorum. Türkiye ekonomisi durgunluk-yüksek enflasyon döneminden çıkmaktadır, fakat henüz yüksek büyüme-düşük enflasyon dönemine girecek yapısal durumda değildir. Bu nedenle Merkez Bankası önden yüklemeli faiz indirimlerinde artık ihtiyatlı olmalı ve 2018 yılındaki hatayı tekrarlamamalıdır. Bu çerçevede Merkez Bankası'ndan ölçülü faiz indirimi yapmasını, bankalarımızın faiz ve komisyon marjlarını düşürme çabalarının devamını, ekonomi yönetiminden kamuda ve sektörlerde vergi ve diğer verimlilik reformlarını hızlandırmasını bekliyoruz."
Türkiye ortalamasının üzerinde
"Bölgemiz verilerine gelince, Batı Akdeniz'de TÜFE oranı, aylık yüzde 1,13, dokuz aylık yüzde 9,34 ve yıllık bazda yüzde 9,60 olarak gerçekleşmiştir. Enflasyonun aylık, dokuz aylık ve yıllık bazdaTürkiye ortalamasının üzerinde olduğu görülmüştür. Bu oranlara göre bölgemiz, 26 bölge arasında aylık bazda5.sırada, dokuz aylık bazda 3. sırada, yıllık bazda ise 13. bölge konumunda yer almıştır. Bölgemizde ana harcama grupları itibariyle bir ay önceye göre sırasıyla en yüksek artış yüzde 6,26 ile giyim ve ayakkabı, yüzde 4,87 ile eğitim, yüzde 2,19 ile çeşitli mal ve hizmetlerharcama gruplarında olmuştur. Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda ise yüzde 0,57 düşüş gözlenmiştir. Yıllık enflasyonda ise en yüksek artış yüzde 43,46 ile alkollü içecekler ve tütün, yüzde 18,56 ile eğitim ve yüzde 17,73 ile sağlık gruplarında olmuştur. Ulaştırma grubunda ise yüzde 0,65 düşüş gerçekleşmiştir."
Çandır’dan enflasyon değerlendirmesi
Eylül ayı tüketici enflasyonunun yüzde 0.99, yıllıkta ise yüzde 9.26 ilan edildiğini belirten Batı Akdeniz Ekonomisini Geliştirme Vakfı (BAGEV) ve Antalya Ticaret Borsası (ATB) Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır ise, kamu fiyatları ve mevsim etkisi hariç mal ve hizmetlerin fiyat artışlarını gösteren çekirdek enflasyonun ise aylıkta yüzde 0,99, yıllıkta ise yüzde 8,80 olarak ilan edildiğini belirtti. Çandır, şunları kaydetti: “Aylık TÜFE ve çekirdek rakamlarına bakarsak eylül ayında kabaca kamunun kontrol ettiği fiyatlara herhangi zam yapılmadığını düşünebiliriz. Detaylı incelendiğinde çok ince bir dengede buluşulabilecek bu aynılaşmış iki rakam, son 15 yılın hiç birinde bu ay hariç gerçekleşmemiştir. Sadece 2009 Eylül ayında bu iki rakam birbirine yaklaşmıştır. Bildiğiniz gibi o dönem de ekonomik daralma dönemidir. Ortalama yüzde 1,3 olan piyasa beklentilerinin çok altında ilan edilen eylül ayı enflasyonu, geçen yılki yüksek enflasyonun hesaplamadan çıkarılmasıyla yıllık TÜFE’yi tek haneli rakama indirmiştir. Baz etkisi avantajı olarak ortaya çıkan bu durum, önümüzdeki dönemde tersine etkide bulunacaktır. İlan edilen bu rakamlar, Para Politikası Kurulu’nun elinde faizi düşürmek için iyi bir alet olacaktır."
Yaş meyve sebze fiyatları olumlu yansıdı
Eylül ayı yurtiçi üretici (Yİ-ÜFE) enflasyonunun aylıkta yüzde 0.13 ve yıllıkta ise yüzde 2.45 olarak ilan edildiğine dikkat çeken Çandır, “Geçen yılki yüzde 46.15’lik ve geçen ayki yüzde 13.45’lik enflasyonlardan sonra ilan edilen bu rakam Yİ-ÜFE’nin radikal bir şekilde düştüğünü göstermektedir" dedi. Üreticinin üzerindeki maliyet yükünün devam ettiğini kaydeden Çandır, “Yaşadığımız enflasyonla üzerimizde biriken maliyet yükünü hala taşımaktayız. Yani bu ay ilan edilen aylık ve yıllık üretici enflasyonu, üzerimizde taşıdığımız yükü ortadan kaldırmamaktadır" dedi. Burdur, Isparta, Antalya illerini kapsayan Batı Akdeniz enflasyonunun eylül ayında aylıkta yüzde 1.13, yıllıkta ise yüzde 9.60 olarak ilan edildiğini belirten Çandır, “Ülkemiz ortalamasının hayli üzerinde olan bu rakamlar, kentimizin ve bölgemizin turizm hareketliliğinin etkisinde kalmaya devam ettiğini göstermektedir" dedi. Son dönemde yaş sebze fiyatlarında ciddi geri çekilmeler yaşandığını belirten Çandır, bunun enflasyon rakamlarına olumlu yansıdığına dikkat çekti. Bölgede giyimin yüzde 6.26, eğitimin yüzde 4.87 ile Türkiye ortalamasının üzerinde ilan edildiğini belirten Çandır, “Lokanta-otel yüzde 0.56, ulaştırma ise yüzde 0.89 ile Türkiye ortalamasına yakın ve altında ilan edilmiştir" dedi. Çandır, bölge enflasyonunun önümüzdeki dönemde Türkiye ortalamasının üzerinde kalacağına dair öngörüsünü de yineledi.
DHA
Tarımda dalgalanma devam ediyor
"Enflasyondaki yıllık düşüşe baz etkisinin yanı sıragıda grubunda et ve süt ürünleri fiyatlarının, elverişli iklim koşulları nedeniyle domates, limon, kuru soğan, patates gibi sebze ve meyvelerin katkı yaptığı görülmektedir. Buna karşılık sarımsak fiyatı aylık yüzde 42.6, yıllık yüzde 176 oranında artmıştır. Salatalık, kabak, Antep fıstığı ve bazı ürünlerdeki fiyat artışları, tarımda sert fiyat dalgalanmalarının devam ettiğini göstermektedir." "Enflasyona yükseltici katkı yapan ürünler veya ürün gruplarının başında doğal gaz, toplu taşıma ücret artışları, alkollü içki ve sigaraya yapılan zamlar,işlenmiş gıda, mevsimlik giyim ürünleri, lokanta-otel grubu gelmektedir. Harcama grupları itibariyle aylık en yüksek artış yüzde 2,15 ile konut ve yüzde 2,13 ile giyim ve ayakkabıda izlenmiştir. Yıllık bazda ise en yüksek artışlar yüzde 43,86 ile alkollü içecekler ve tütün, yüzde 15,41 ile sağlıkgruplarında görülmüştür."
Baz etkisi desteği ile Yİ-ÜFE de düştü
"Üretici fiyatları enflasyonu veya başka bir ifadeyleYİ-ÜFE ise, 2019 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre yüzde 0,13, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 2,45 olarak gerçekleşmiştir. Üretici fiyatlarındaki düşüşte baz etkisi yanısıra küresel ekonomideki durum, emtia fiyatlarının düşmesi, döviz kurlarındaki yatay seyir ve ekonomideki durgunluk rol oynamaktadır. Gıda, demir çelik grubu ÜFE'yi düşürücü etki yaparken, enerji grubu ve elektrik zamları enflasyonu yükseltici etki yapmıştır. Bu zamların önümüzdeki dönemde tüketici fiyatlarına yansıma potansiyeli de bulunmaktadır."
Merkez Bankası ihtiyatlı olmalı
"Sonuç olarak enflasyonun tek haneye düşmesinin beklentileri olumlu etkilemesinden memnuniyet duyuyor, ancak enflasyonla mücadelede rehavete kapılmamak gerektiğini hatırlatmak istiyorum. Türkiye ekonomisi durgunluk-yüksek enflasyon döneminden çıkmaktadır, fakat henüz yüksek büyüme-düşük enflasyon dönemine girecek yapısal durumda değildir. Bu nedenle Merkez Bankası önden yüklemeli faiz indirimlerinde artık ihtiyatlı olmalı ve 2018 yılındaki hatayı tekrarlamamalıdır. Bu çerçevede Merkez Bankası'ndan ölçülü faiz indirimi yapmasını, bankalarımızın faiz ve komisyon marjlarını düşürme çabalarının devamını, ekonomi yönetiminden kamuda ve sektörlerde vergi ve diğer verimlilik reformlarını hızlandırmasını bekliyoruz."
Türkiye ortalamasının üzerinde
"Bölgemiz verilerine gelince, Batı Akdeniz'de TÜFE oranı, aylık yüzde 1,13, dokuz aylık yüzde 9,34 ve yıllık bazda yüzde 9,60 olarak gerçekleşmiştir. Enflasyonun aylık, dokuz aylık ve yıllık bazdaTürkiye ortalamasının üzerinde olduğu görülmüştür. Bu oranlara göre bölgemiz, 26 bölge arasında aylık bazda5.sırada, dokuz aylık bazda 3. sırada, yıllık bazda ise 13. bölge konumunda yer almıştır. Bölgemizde ana harcama grupları itibariyle bir ay önceye göre sırasıyla en yüksek artış yüzde 6,26 ile giyim ve ayakkabı, yüzde 4,87 ile eğitim, yüzde 2,19 ile çeşitli mal ve hizmetlerharcama gruplarında olmuştur. Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda ise yüzde 0,57 düşüş gözlenmiştir. Yıllık enflasyonda ise en yüksek artış yüzde 43,46 ile alkollü içecekler ve tütün, yüzde 18,56 ile eğitim ve yüzde 17,73 ile sağlık gruplarında olmuştur. Ulaştırma grubunda ise yüzde 0,65 düşüş gerçekleşmiştir."
Çandır’dan enflasyon değerlendirmesi
Eylül ayı tüketici enflasyonunun yüzde 0.99, yıllıkta ise yüzde 9.26 ilan edildiğini belirten Batı Akdeniz Ekonomisini Geliştirme Vakfı (BAGEV) ve Antalya Ticaret Borsası (ATB) Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır ise, kamu fiyatları ve mevsim etkisi hariç mal ve hizmetlerin fiyat artışlarını gösteren çekirdek enflasyonun ise aylıkta yüzde 0,99, yıllıkta ise yüzde 8,80 olarak ilan edildiğini belirtti. Çandır, şunları kaydetti: “Aylık TÜFE ve çekirdek rakamlarına bakarsak eylül ayında kabaca kamunun kontrol ettiği fiyatlara herhangi zam yapılmadığını düşünebiliriz. Detaylı incelendiğinde çok ince bir dengede buluşulabilecek bu aynılaşmış iki rakam, son 15 yılın hiç birinde bu ay hariç gerçekleşmemiştir. Sadece 2009 Eylül ayında bu iki rakam birbirine yaklaşmıştır. Bildiğiniz gibi o dönem de ekonomik daralma dönemidir. Ortalama yüzde 1,3 olan piyasa beklentilerinin çok altında ilan edilen eylül ayı enflasyonu, geçen yılki yüksek enflasyonun hesaplamadan çıkarılmasıyla yıllık TÜFE’yi tek haneli rakama indirmiştir. Baz etkisi avantajı olarak ortaya çıkan bu durum, önümüzdeki dönemde tersine etkide bulunacaktır. İlan edilen bu rakamlar, Para Politikası Kurulu’nun elinde faizi düşürmek için iyi bir alet olacaktır."
Yaş meyve sebze fiyatları olumlu yansıdı
Eylül ayı yurtiçi üretici (Yİ-ÜFE) enflasyonunun aylıkta yüzde 0.13 ve yıllıkta ise yüzde 2.45 olarak ilan edildiğine dikkat çeken Çandır, “Geçen yılki yüzde 46.15’lik ve geçen ayki yüzde 13.45’lik enflasyonlardan sonra ilan edilen bu rakam Yİ-ÜFE’nin radikal bir şekilde düştüğünü göstermektedir" dedi. Üreticinin üzerindeki maliyet yükünün devam ettiğini kaydeden Çandır, “Yaşadığımız enflasyonla üzerimizde biriken maliyet yükünü hala taşımaktayız. Yani bu ay ilan edilen aylık ve yıllık üretici enflasyonu, üzerimizde taşıdığımız yükü ortadan kaldırmamaktadır" dedi. Burdur, Isparta, Antalya illerini kapsayan Batı Akdeniz enflasyonunun eylül ayında aylıkta yüzde 1.13, yıllıkta ise yüzde 9.60 olarak ilan edildiğini belirten Çandır, “Ülkemiz ortalamasının hayli üzerinde olan bu rakamlar, kentimizin ve bölgemizin turizm hareketliliğinin etkisinde kalmaya devam ettiğini göstermektedir" dedi. Son dönemde yaş sebze fiyatlarında ciddi geri çekilmeler yaşandığını belirten Çandır, bunun enflasyon rakamlarına olumlu yansıdığına dikkat çekti. Bölgede giyimin yüzde 6.26, eğitimin yüzde 4.87 ile Türkiye ortalamasının üzerinde ilan edildiğini belirten Çandır, “Lokanta-otel yüzde 0.56, ulaştırma ise yüzde 0.89 ile Türkiye ortalamasına yakın ve altında ilan edilmiştir" dedi. Çandır, bölge enflasyonunun önümüzdeki dönemde Türkiye ortalamasının üzerinde kalacağına dair öngörüsünü de yineledi.
DHA