Bugünkü yazımda dünyada giderek artan öneme sahip olan üç boyutlu yazıcılardan bahsetmek istiyorum. Sağlık, inşaat, savunma, eğlence ve eğitim başta olmak üzere aklınıza gelebilecek her alanda büyük ya da küçük çaplı uygulama imkânı bulan üç boyutlu (3D) yazıcılar, ülkemizdeki bilim adamları da dahil olmak üzere dünya çapında pek çok merkezde farklı amaçlar için kullanılıyorlar.
Kimi zaman yapay damar, diş ve protez gibi tıbbi uygulamalara şahit olurken, kimi zaman ise dev 3D yazıcılarla gerçekleştirilen düşük maliyetli, depreme dayanıklı, ısı yalıtımlı ve hafif binalar bile karşımıza çıkıyor.
Üç boyutlu yazıcı dediğimiz sistem aslında bilgisayar tarafından kendisine iletilen koordinatlara hareket ederek özel bir hammaddeyi kullanarak istenilen cismi oluşturan bir cihazdan başkası değil. Geleneksel yazıcılar gibi düşünürsek, 3D yazıcıların mürekkebini genelde filament adı verilen ve bir makaraya sarılı metrelerce uzunluktaki rulo halindeki özel madde oluşturuyor. Piyasaya yönelik 3D yazıcılarda bu madde genellikle farklı renklerde plastiğe benzer özel bir liften oluşuyor. Yazıcı tarafından tıpkı silikon tabancalarında olduğu gibi yüksek bir ısı verilerek eritilen bu madde, oluşturulması istenen şeklin yapılabilmesi için kademe kademe yukarı doğru şeritler halinde yapıştırılarak üç boyutlu üretim gerçekleştirilmiş oluyor. Ürünün cinsine ve yazıcının türüne göre metal gibi farklı hammaddeler bile kullanılabiliyor.
Tüm dünyada 3D yazıcılara ilgi oldukça yüksek. Ülkemizde de adı sıklıkla duyulmaya başlayan 3D yazıcıların ev ve ofis tipi küçük versiyonları ABD’de artık Staples gibi kırtasiye zincirlerinde 1000$’dan başlayan fiyatlarla satılmaya başladı bile. Bazı teknik okullarda eğitim amacıyla 75$ gibi küçük bir maliyetle basit 3D yazıcıların geliştirildiği haberi sevindirici bir gelişme.
Tıpkı standart yazıcılarda olduğu gibi 3D yazıcıların da zaman içerisinde üretim maliyetinin düşeceğini, rekabetin artmasıyla çok daha ucuz fiyatlarla evlerimizde yerini alacağını öngörmek için özel bir araştırma yapmaya gerek yok. Peki, evlerimizde 3D yazıcılar bizim ne işimize yarayacak? Onlara gerçekten ihtiyaç duyacak mıyız? 3D yazıcıların geleceği aslında bizim hayal gücümüz ve yapmak isteyebileceklerimizle sınırlı.
O yüzden de, 3D yazıcılarla ilgili en büyük endişe de kötü amaçlarla da kullanılabilecek olması. Şimdiden, 3D yazıcılarla tabanca ve tüfek gibi ateşli silahların çalışan versiyonlarının yapılabileceği uygulamalı olarak ispatlanmış durumda. Ancak, evlerdeki bıçağın bile sadece ekmek kesmek için değil insanlara zarar vermek için kullanılabildiği düşündüğümüzde teknolojik inovasyonların gelişiminin önünde engeller koymanın çok da doğru olmayacağını söyleyebiliriz.
Günümüzde 3D tarayıcıların yaygın olarak kullanılmaya başlanmasıyla, aklınıza gelebilecek her türlü ürün üç boyutlu olarak taranarak bilgisayar ortamına taşınabiliyor. Böylelikle, bir insan yüzünün maskından çok sevdiğiniz bir heykelin replikasına kadar pek çok şeyi tasarlayabilirsiniz. Bazen evinizde sevdiğiniz ya da ihtiyaç duyduğunuz bir şeyin küçük bir parçasının arızalanması ya da kırılması yüzünden mecbur kalıp o eşyayı değiştirmek zorunda kaldığınız mutlaka olmuştur. Değişmesi gereken parçanın 3D yazıcı ile yenisini yapmanız durumunda o eşyanın kullanım ömrünü uzatarak ekonomiye ve doğaya dolaylı yoldan katkı sağlayabileceğinizi unutmayın.
Sanılanın aksine 3D yazıcı pazarı zamanla büyük işletmeler tarafından domine edileceği için küçük ölçekli yazıcı üreticileri kısa vadede gösterdikleri performansı uzun vadede çok fazla gösteremeyip fiyat rekabetine yenilebilirler. Ancak, 3D yazıcılar ile ilgili gelecekte 3 sektörün ön plana çıkacağını düşünüyorum.
Bunlardan birincisi filament, yani yazıcının hammaddesi. Farklı ihtiyaçlara yönelik, yani üretilmesi istenilen ürünün türüne göre farklı materyallerden geliştirilen, düşük maliyetli filament pazarında özellikle Ar-Ge alanında uzmanlaşmış küçük araştırma laboratuvarları arasında önemli bir rekabet yaşanacak.
Rekabetin yaşanacağı bir diğer sektör yazılım. Şu anda tıpkı CNC tezgahlarında olduğu gibi 3D yazıcıların çalışabilmesi için uygun bir yazılım ve üretilecek ürüne ilişkin üç boyutlu modele ihtiyaç duyuluyor. İster ticari amaçlı olsun isterse evlerde kullanım için alınsın, 3D yazıcılarda üretilecek olan ürünlerin üç boyutlu modellerinin sıradan kullanıcılar tarafından tasarlanması imkânsız. Günümüzde, 3D yazıcı üretici ve perakendecilerinin yanı sıra pek çok web sitesi tarafından önemli miktarda ücretsiz 3D model sunulsa da yakın gelecekte popüler mesleklerden birisinin profesyonel 3D tasarımcılığı olacağından emin olabilirsiniz. Tıpkı mimarlar gibi, talebe bağlı istenilen ürünün 3D modelini çizecek olan bu meslek mensupları önemli bir ihtiyacı karşılamış olacak.
Son olarak, tıpkı günümüzdeki fotokopiciler gibi belirli bölgelerde 3D yazıcılarla talep edilen ürünü halka ve küçük işletmelere tasarlayıp çıktısını alan çok sayıda küçük atölyeler yakın gelecekte hayatımıza girecek. Böylelikle 3D yazıcı almak istemeyen, alamayan, kullanamayan vb. pek çok kişi ve işletme küçük çaplı ihtiyaçlarını bu atölyelerde karşılayabilecek.