DİSK Akdeniz Bölge Temsilcisi ve Genel-İş Sendikası Antalya Şube Başkanı Vedat Küçük, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 10 Ocak 2025’te yayımladığı Kasım 2024 Hanehalkı İşgücü Araştırması (HİA) sonuçlarına göre, geniş tanımlı işsizlik oranının yüzde 28,2 olarak hesaplandığını hatırlattı. Küçük, sayının artmaya devam ettiğini hatırlatarak, “TÜİK’e göre Kasım 2024 itibarıyla Türkiye genelinde 15 yaş ve üzerindeki nüfus içinde dar tanımlı işsiz sayısı, mevsim etkisinden arındırılmış verilere göre 3 milyon 72 bin kişi olarak belirlendi. Dar tanımlı işsizlik oranı ise yüzde 8,6 olarak açıklandı. Ancak DİSK Araştırma Merkezi’nin (DİSK-AR), TÜİK verilerinden yararlanarak yaptığı hesaplamalar, geniş tanımlı işsizliğin boyutlarını ortaya koydu. Kasım 2024’te mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsiz sayısı 11 milyon 436 bin kişi, geniş tanımlı işsizlik oranı ise yüzde 28,2 olarak tespit edildi. Bu oranlar, pandemi dönemindeki geniş tanımlı işsizlik oranlarıyla neredeyse aynı seviyelere ulaştı. Pandemi sürecinde geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 28-30 aralığında seyretmişti” dedi.
DİSK Akdeniz Bölge Temsilcisi ve Genel-İş Sendikası Antalya Şube Başkanı Vedat Küçük
‘Kadın işsizliği tarihi zirvede’
Kadın istihdamı açısından da tablonun oldukça karamsar olduğunu aktaran Başkan Küçük, “Geniş tanımlı kadın işsizliği yüzde 38,3 ile tarihi zirveye ulaştı. Bu oran, kadın işgücünün ciddi bir kriz içinde olduğunu ve toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin işgücü piyasasındaki etkisini daha da derinleştirdiğini gösteriyor” şeklinde konuştu. Son üç yılın dar ve geniş tanımlı işsizlik oranları arasındaki makasın giderek açıldığını aktaran Küçük, “Son iki yılda dar tanımlı işsiz sayısında 491 bin kişilik azalma yaşanmış gibi görünse de geniş tanımlı işsiz sayısında 3 milyon 569 bin kişilik bir artış oldu. Bu durum, istihdamda görünür olan dar tanımlı işsizliğin ötesinde, çalışma hayatında büyük bir âtıl kapasite olduğunu ortaya koyuyor. Raporda, işsizlik sigortası alanların oranının oldukça düşük olduğu da vurgulandı. İşsizlerin yalnızca yüzde 14,2’sinin işsizlik sigortasından yararlandığı belirtiliyor. Bu, işsiz bireylerin büyük bir kısmının sosyal korumadan yoksun olduğunu gösteriyor” dedi.
DİSK-AR’dan çarpıcı tespitler
Başkan Küçük, DİSK-AR’ın raporuna göre geniş tanımlı işsizliğin yeniden pandemi dönemi seviyelerine yükseldiğini belirterek, “2014-2020 yılları arasında yüzde 15-20 aralığında seyreden geniş tanımlı işsizlik, pandemi döneminde yüzde 25’in üzerine çıkmıştı. 2024 yılı itibarıyla geniş tanımlı işsizlik oranı, pandemi seviyelerine yaklaştı ve yüzde 28,2 oldu” dedi. Küçük, işsizlik oranlarının yalnızca ekonomik değil, toplumsal bir kriz yarattığını belirterek, “Bu rakamlar yalnızca istihdam kaybını değil, yaşam standartlarının düşüşünü de ifade ediyor. Kadınların işgücü piyasasındaki dezavantajları daha da belirgin hale geldi. Genç işsizlik oranlarının da yüksek olduğu bir ortamda, geniş tanımlı işsizlik bu seviyelere ulaşıyorsa toplumsal adalet açısından ciddi adımlar atılmalıdır” diyerek konuşmasını tamamladı.
ESRA ALTUNKES
