Milletler savaşlara son vermek, barış içinde birbirlerinin haklarına saygı duyarak yaşamak amacıyla Birleşmiş Milletler Teşkilatı’nı kurdular. Kur'an'da insan, ruh ve bedenden oluşan en güzel varlık olarak tanıtılır. İnsan, akıl, bilgi, irade, düşünme ve düşündüklerini yapabilmesiyle diğer varlıklardan üstündür. Dünyadaki her şey onun emrine verilmiştir.
İnsan hakları, tüm insanların sadece insan olmakla sahip olduğu temel hak ve özgürlüklere denir. İnsan hakları; ırk, ulus, etnik köken, dış görünüş, din, dil ve cinsiyet ayrımı gözetmeksizin tüm insanların yararlanabileceği haklardır. Bu hakları kullanmakta herkes eşittir.
10 Aralık 1948 tarihinde Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 156 devlet bir bildiri yayınlayıp “İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi” olarak kabul etmiştir. Beyanname, bağlayıcı bir metin olmasa da kendisinden sonra hazırlanan ulusal ve uluslararası birçok norma kaynaklık etmiştir.
Peki insan nedir? Felsefe bilimine göre insan, düşünen bir varlık olarak görülmektedir. İnsan her şeyden önce bir canlı organizmasıdır, merak eden, öğrenme amacı olan bir varlıktır. Birey farklı bir kültürün ürünüdür. İnsan doğduğu zaman, dil, konuşma, duygular, düşünceler, yaşam biçimi ile kendisini belirli bir kültürün içinde bulur.
İnsan hakları, kişiyi kendi özüyle yaşatacak kurallardır.
İnsanın insana hükmetmesi, onu ezmesi insan onuruna yakışmayan ve kabul edilemeyecek bir davranıştır.
İnsan Hakları Beyannamesi 30 maddeden oluşmuştur. Bu beyanname insana değer veren, özgürlük, eşitlik tanıyan önemli bir duyurudur. Bu maddelerden bazıları şunlardır:
“Yaşamak ve özgürlük herkesin hakkıdır.
Bütün insanlar hür ve eşit doğar
İnsana yakışmayacak cezalar verilemez.
İnsanlık dışı davranışlar yapılamaz.
Yasa önünde herkes eşittir.
Sağlıklı bir şekilde yaşamak en doğal haktır.”
Türkiye’nin son dönemde kötüleşmeye devam eden insan hakları performansı bu umut ve güvenceyi ne yazık ki boşlukta bırakıyor.
76. yılı kutladığımız bu anlamlı günde insanı insan eden değerleri kaybetmemek dileğiyle…