Tatlı su kaynaklarının önemine dikkati çekmek ve bu kaynakların sürdürülebilir yönetimine odaklanılmasını sağlamak amacıyla her yıl 22 Mart'ta ‘Uluslararası Dünya Su Günü’ kutlanıyor. İlan edildiğinden bu yana Birleşmiş Milletler (BM) ve üye ülkeler tarafından 22 Mart Dünya Su Günü, her yıl katlanarak artan katılımcılar ile kutlanıyor. Bu anlamlı günde genellikle BM'nin tavsiyeleri ve raporları açıklanıyor. Bunun yanında su kaynakları ile alakalı somut çalışmalar ödüllendiriliyor. Çevre Yüksek Mühendisi Banu Sınmaz Kırtman, “Dünyada 2,1 milyar kişi temiz su imkanından yoksun durumdadır. Dünyada kirli su nedeniyle her saat başı 200 çocuk ölüyor. Türkiye'de 1 yılda israf edilen 26 milyon ton gıda miktarı nedeniyle aynı zamanda 26,6 milyar metreküp su israf ediliyor. Dünyada hiçbir kaynak sınırsız değildir. Su da bu kaynakların içerisinde yer almaktadır. Temizlenmekten tutun içmeye, tarımsal faaliyetlere, sanayideki üretim faaliyetlerine kadar çok geniş yelpazede sürekli olarak su ihtiyacımız bulunmaktadır. Bu nedenle sınırlı olan bu kaynağı korumalı ve israf etmemeliyiz” dedi. Su israfı ya da su kayıpları ile ilgili en büyük sorunlardan birinin dünyadaki tüm şehirlerde, şebekelerde kayıp ve kaçaklar olduğunu ifade eden Kırtman,“Altyapı sorunları, eskiyen borular, plansız döşenen hatlar vb. nedeniyle kaçınılmaz olarak karşımıza çıkmaktadır. Siyasetten, partilerden bağımsız bir konudur. Ne yazık ki gerekli tamiratların yapılması, gerekli projelerin yapılması (master plan vb.), eski yeni boru hatlarının yenileri ile değiştirilmesi gibi konular çok yüksek maliyet içermektedir” diye konuştu.
Evde su tasarrufu için pratik öneriler
Su israfının önüne geçmek için birtakım pratik önerilerde de bulunan Banu Sınmaz Kırtman, “Fotoselli musluklar ve tasarruflu duş başlıkları kullanın. Sızıntıları hemen onarın, sızıntı olup olmadığını kontrol edin. Çamaşır ve bulaşık makinesini tam yükte kullanın. Bahçenizde akıllı sulama sistemi kullanın. Daha kısa duş alın, yağmur suyunu toplayın ve kullanın, ilaveten gri su kullanımı (bulaşık duş çamaşır yıkama suları içinde insan dışkısı olmayan atıksuların geri kazanımı) düşünülebilir. Diş fırçalarken ve bulaşık yıkarken suyu kapatın. Kullanmadığınız suyu akıtmayın. Bunların dışında kullandığımız her şey sudur. Örneğin tekstil ürünleri, ayakkabı, satın alınan yiyecek ve tüketim malzemeleri. Tüketeceğiniz kadar yiyecek almalı, ihtiyacımız kadar giysi almalıyız. Atıklar doğrudan suya boşaltılmamalı. Suyun boşa kullanımı engellenmeli. Plastik kullanımından vazgeçilmeli. Çevreyi kirleten ürünlerin kullanımı azaltılmalı” dedi.
‘Bunlar, su eksiğimizi oluşturuyor’
Deniz, göl ve nehirlerin temiz tutulmasının oldukça önemli olduğunun altını çizen Kırtman, özellikle nehirler aracılığıyla denize ulaşan çöp miktarlarında bile ciddi atık görüldüğünden dolayı akarsu ve nehirlere çöp atılmaması konusunda uyardı. Pil atıkları gibi doğaya zarar veren atıkların direkt olarak evsel çöpe ya da toprağa atılması gerektiğine dikkat çeken Kırtman, “Tüketici olarak farkında mıyız bilemiyorum ama özellikle muz, avokado, ananas gibi besinler ciddi miktarda su tüketmektedir. Yani yediğimiz her besindebir su var. Yaşarken bizim yaptığımız her faaliyette bir su ayak izi var. Üzerimize giydiğimiz giysilerimiz, elimize aldığımız bardağın üretilebilmesi için harcanan su miktarı düşünüldüğünde insanoğlu olarak yaptığımız her hareket ve verdiğimiz her karar bizim tercihlerimiz ve aslında su eksiğimizi oluşturuyor. Özellikle Japonya’da yağmur suyu toplanır, lavabo suları arıtılıp tekrar kullanılıyor. Örneğin, WC, rezervuar suları büyük kayıp. Bir de yeraltı suyuna mümkünse dokunulmamalı, geleceğe kalmalı. Yüzey sularından baraj dere göl vs. su temin edip kullanmak daha mantıklı. Havza bazında yer altı suları beslenmeli ve korunmalı” şeklinde önerilerde bulundu.