Cemnaz Makine Tarım Gıda San. Tic. Ltd. Şirketi tarafından geçen kasım ayında Nevşehir’den temin edilen 2 bin 780 ton patates Tunus’a ihraç etmek istendi. Mersin Limanı’ndan nakledilen patatesler gemiyle Tunus’a gönderildi. Ancak Tunus’ta yapılan analizlerde bakteri bulunduğu gerekçesiyle patatesler iade edildi. Taşucu Limanı açıklarında beklemeye başlayan gemide bozulan patateslerin imha edilmesi için Mersin Zirai Karantina Müdürlüğü yetkilileri tarafından 24 Aralık 2024 tarihinde gemiye çıkılarak numune alındı. Ancak bu süre içinde analiz sonuçları açıklanmayınca patatesler de imha edilemedi. Cemnaz Makine Tarım Gıda San. Tic. Ltd. Şirketi İhracat Sorumlusu İrem Oral yaptığı açıklamada, numune sonuçlarının açıklanmaması nedeniyle geminin liman açığında beklediğini ve firma maliyetinin sürekli arttığına dikkat çekerek şunları kaydetti: “Geçtiğimiz Kasım ayında, Tunus’a ihracat amacıyla Nevşehir depolarından toplam 2 bin 780 ton patates temin edilmiştir. Bu patateslerin ihracata uygunluğunun tespit edilmesi için analiz yaptırılmış ve sağlık sertifikası alınmıştır. Bu sertifika doğrultusunda beyanname düzenlenmiş, ihracatı yapılmıştır. Ancak gemi Tunusa ulaştığında, Tunus gümrük yetkilileri tarafından yapılan analiz sonucunda patateslerde bakteri tespiti yapılmış ve bu durum raporlanmıştır.”
’1 buçuk ayda bozuldu’
Türkiye’de yapılan analizle çelişen bu sonuç nedeniyle geminin geri gönderilmesinin talep edildiğini belirten Oral sözlerini şöyle sürdürdü: “Analizler arasındaki farklılık nedeniyle gemimiz Tunus limanında tutuklanmış ve gemi, yaklaşık 11 gün boyunca Tunus gümrüğünden çıkışı sağlayamamıştır. Firmamız, Tunus mahkemesinden bağımsız bir heyet ile birlikte ikinci bir analiz istemiş ve bu analizin sonucu da bakterili çıkmıştır. Tunus mahkemesinin de onayı alınarak gemi 11 gün sonra serbest bırakılmıştır. Gemi, Tunus Sousse Limanı’ndan hareket ettikten sonra açık denizde olumsuz hava koşulları nedeniyle demirlemek zorunda kaldı. Bu süreç de toplamda bir buçuk aylık sürmüş ve bu zaman zarfında patateslerin büyük bir kısmı bozulmuştur. Geminin Mersin Limanı'na geri dönüşü talep edildiğinde yapılan görüşmeler neticesinde Mersin Taşucu Limanı’na yönlendirilmiş ve liman açıklarına 19 Aralık 2024 tarihinde demirlemiştir. Mersin Zirai Karantina Müdürlüğü tarafından 24 Aralık 2024 tarihinde gemiye iki inspektör gönderilmiş, gemiden beyan edilen tonaja uygun şekilde 28 numune alınmış ve Tunus’ta tespit edilen bakterilerin olup olmadığı tespit edilmek üzere PCR testi yapılmaya başlanmıştır. 31 Aralık 2024 tarihine kadar henüz bir sonuç alınamamıştır.”
‘Zarar 1 milyon doları aştı’
Bir diğer konunun ise patateslerin imhası süreci olduğuna dikkat çeken Oral, “Ürünlerde bakteri tespiti yapılmış olsun veya olmasın, geçen zaman zarfında patateslerin büyük bir kısmı bozulmuş olduğundan imha edilmesi gerekmektedir. Bu imhanın ihracatçı firma tarafından hiçbir kurumun desteği olmadan gerçekleştirilmesi beklenmiştir. Geminin liman açığında bekletilmesi nedeniyle maliyetler sürekli arttı. Bu süreç boyunca mal mukabili ihraç edilen patateslerin, yapılan analizlerin ithalatçı ülke ile uyuşmaması nedeniyle geri gönderilen geminin limanda beklemesinin yol açtığı mecburi harcamalar (navlun bedeli, demoraj, yakıt, kumanya, mürettebat masrafları) gemiye yapılan ulaşım masrafları, imha işlemleri gibi tüm maliyetler tamamen firmamız tarafından karşılanmak zorunda bırakılmıştır. Firmamızın bu yaşananlardan kaynaklı zararı bir milyon doları aşmıştır. Firmamız, yaşanan bu süreçte herhangi bir devlet kurumundan kolaylaştırıcı bir destek almadığı gibi bu olay Türkiye'nin Ortadoğu ve Afrika ülkelerindeki prestijine ve güvenilirliğine ciddi zararlar vermiştir. Bu durum, firmamıza maddi ve manevi anlamda büyük kayıplar yaşatmış, ayrıca milli servetimiz olan yaklaşık 3 bin ton patatesin ihmaller sonucu imha edilmesine sebep olmuştur” ifadelerini kullandı.