Sanal alışverişe dikkat
Çevrimiçi alışverişin avantajları çok. Zamandan ve maddi açıdan tasarruf ettirmesi ve neredeyse her çeşit ürün ve hizmetin satın alınması, bir grup benzer ürünü kolayca karşılaştırmaya imkân tanıması, rahat ve baskısız deneyimleme sanal ortamda alışverişi cazip kılıyor.İçinde bulunduğumuz koronavirüs pandemisi sürecinde elektronik ortamda gerçekleşen alışverişlerde yoğunluk göze çarpıyor. Black Friday (Kara Cuma), CyberMonday(Siber Pazartesi) ve yılbaşı fırsatları başta olmak üzere alışveriş sitelerinin kampanyalı satışları başlattığı bu süreçte tüketicilerin siber dolandırıcılara karşı çok duyarlı olması gerekiyor.
Vurguncular pusuda
Adli Bilişim Uzmanı İsa Altun, sadece indirimli ürün almak isteyen vatandaşın değil, sahtekarların da özel indirim günlerini fırsat olarak gördüğünü hatırlatarak, indirim çılgınlığı günlerinde siber dolandırıcılık vakalarına karşı önemli uyarılarda bulundu. Altun “Bu günlerde indirim bekleyen vatandaş kadar siber vurguncular da pusuda bekliyor. Çünkü sanal hırsızlar her sene yeni tuzak ve yöntemlerle kuşanmış bir şekilde hazırlık yapıyorlar” diyen Altun sanal ortamda yaşanan mağduriyetlerde yoğun bir artışın olduğunu anlattı. Adli Bilişim Uzmanı İsa Altun online alışverişlerde tuzağa düşmemek için alınması gereken tedbirler hakkında bilgi verdi.
Neler yapılmalı
Öncelikle alışveriş yapılacak web sitesi hakkında kapsamlı bir ön araştırma yapılması gerektiğinin altını çizen Altun şöyle konuştu: “Alışveriş sitesi hakkında şikâyet sitelerine de bakılması gerekiyor. Çünkü satış sonraki servis hizmetleri de önemli bir unsur. Siteye giriş yaparken arama motoru değil de adres çubuğundan giriş yapılması gerekiyor. Ürün veya hizmet satın aldığınız internet sitesinin ödeme alanında https:// yazıp yazmadığına dikkat edilmeli. Kredi kartı ve mümkün olduğu kadar sanal kredi kartı kullanın. İnternet kafeler gibi ortak bilgisayarlardan kesinlikle alışveriş yapmayın. Alışveriş yaptığınız web sitesine şifreyle giriş yapmanız gerekiyorsa tahmin edilmesi zor ve karmaşık şifreler belirleyin.Piyasada 3 bin liralık ürünü size 200 liraya satmak isteyenlere itibar etmeyin. Ürünlerin yaklaşık fiyatları konusunda mutlaka önceden fikir sahibi olun. Özel koşullar, basit kısıtlamalar ya da açıklamalar çok küçük harflerle yazılmış olabilir. Bu konularda uyanık olun. Teslimat, iade ve garanti koşulları hakkında bilgi sahibi olun. Ürün iadesi ile ilgili konularda Sanayi Bakanlığı kaynaklarına başvurun. Alışverişinizin kaydını tutun, e-postaları saklayın. Sorularınız için telefon numaralarını veya e-posta adreslerini kaydedin. Cihazlarınızda mutlaka güncel bir işletim sistemi ve virüs programı kullanın. Bankanızın kartınız ile ilgili acil durumlarda size ulaşabilmesi adına sistemlerinde kayıtlı olan cep telefonu ve e-posta bilgilerinizin her zaman güncel olmasına dikkat edin. Cep telefonunuza yükleyeceğiniz uygulamaları mutlaka resmi uygulama mağazalarından (Google Play, Apple Store gibi) indirin.”
Bunları yapmayın
Altun yapılmaması gerekenleri de şöyle sıraladı: “Bilinmeyen ve tanınmayan kişilerden gelen linkleri e-postaları veya sosyal medya hesaplarınıza gelen mesajlara itibar etmeyin. Size ait olmayan USB ve benzeri cihazları bilgisayarınızda kullanmayın. Şifre bilgilerinizi kimseyle paylaşmayın, bir yere kaydetmeyin.Kart bilgilerinizi, telefonunuza gelen SMS kodları, sitelere ait bilgileri banka görevlisi dahi olsa paylaşmayın. Kredi kartınızı hiç kimseye vermeyin ve bilgilerini paylaşmayın. Kişisel/kart bilgilerinizi ve diğer verilerinizi girmeniz için herhangi bir siteye yönlendiren e-posta ya da SMS’ler alıyorsanız, kesinlikle itibar etmeyin.Herkese açık kablosuz ağlardan veya ortak bilgisayarların bulunduğu ortamlarda alışveriş yapmayın. Resmi olmayan alanlardan indirilen programlar telefonunuza virüs bulaştırabilir ve telefon rehberiniz, size gelen SMS’ler ve bankacılık bilgileriniz ele geçirilebilir. Alışveriş gerçekleştikten sonra mutlaka banka hesap ekstresini kontrol edin.”
Şükrü AĞIRMAN