Sürekli bahsedilen gıda krizinin ayak seslerini Kovid Salgınının akabinde daha güçlü şekilde duymaya ve hissetmeye başladık. Dünya tarımının içinde bulunduğu sorunları, getirilen çözümleri ve gelişmeleri takip ediyoruz.
Dünya tarımı ile ülkemizi kıyasladığımızda ise ülkemizin daha gerilerde olduğunu görüyoruz. Bazı üretim ve pazarlama başarıları ile övünebiliriz, ancak yerimizi görmemize engel olmamalıdır.
Tarım sektörümüzdeki gelişmelerin geneli yurt dışında oluşan yeniliklerin ülkemize getirilmesiyle olmaktadır. Aslında bunun temel sebebi dünya genelindeki tarımla ilgili eğilimleri görememekten kaynaklanmaktadır. Görülse bile tarıma yön verenlerin işin bilincinde olmadığını düşündürmektedir.
Türkiye tarımının durmadan iyiye gitmesinin yolu tarımsal eğitimin kalitesinden geçmektedir. Tarımsal eğitim denilince ilk önce ziraat fakülteleri akla gelmektedir. Ayrıca geçmişten günümüze tarımın değişik alanlarında eğitim yapan ziraat liselerini ve ön lisans programları da unutmadan yazmalıyız.
Tarımsal eğitimimiz olmasına ve hatırı sayılır miktarda öğrencilerimiz ve nihayetinde mezunlarımız olmasına rağmen, neden istenilen düzeyde değiliz, üzerinde iyi düşünülmesi gerekmektedir.
Bu konuda önemli bulduğum bazı noktaları maddeler halinde aşağıda belirtmeye çalıştım:
1- Ziraat liselerine gerçekten tarımsal eğitimini sürdürecek öğrencilerimizi yönlendirebilmeliyiz. Üniversitelerin başka bölümlerine gitmek isteyen öğrencilerimiz illaki olacaktır. Ancak asıl olan tarım eğitiminin devam etmesi ya da mezuniyet sonrasında üretimde yer almaktır. Liselerin öğrenci kontenjanlarının dolması değil, kaliteli teknisyenlerin mezun olması sağlanmalıdır.
2- Meslek yüksekokullarında tarımla ilgili çok sayıda program var. MYO’lardaki bu programların yeniden revize edilmesi gerekiyor. Hepsinden önemlisi adına doğru eğitim verilebilmelidir. Mezun olacak teknikerler bizzat üretim içerisinde yer almalıdır. Bundan dolayı uygulamalı eğitimleri son derece önemlidir. Bu sorun vakit geçirmeden çözülmelidir.
2- İlkokul, ortaokul ve lise öğrencilerine verilen bazı hatalı tarımsal bilgileri ziraat fakültelerinde düzeltmede çaresiz kalabiliyoruz. Örneğin karpuz sebze mi, meyve mi? Okutulan kitaplardaki bu hataların giderilmesi gerekiyor. Ziraat fakülteleri ile milli eğitim müdürlüklerine bağlı okullar arasında iş birliği ile bu tür hatalar giderilebilir.
3- Ziraat fakültelerine gelen öğrencilerin sayısından ziyade isteyerek gelmeleri sağlanmalıdır. Herhangi bir yer kazanmış olmak için gelen öğrencilere tarım eğitimini vermek çok zorlayıcı olmaktadır. Bu tür öğrencilerin sadece diplomayı beklediklerini görüyoruz. Bazıları da mezun olsa bile tarımda kalmayı hiç istemiyorlar.
4- Ziraat fakültelerinin bölümlerine göre değişmekle birlikte belirli başarı düzeyinin altındaki öğrenciler kabul edilmemelidir. Aynen tıp fakülteleri, hukuk fakülteleri ve benzeri fakültelerde olduğu gibi. Çünkü, tarım insan beslenmesi üzerinde etkili çok önemli alandır.
5- Ziraat fakültelerinde okutulan derslerin günceli yakalaması, hatta tarımımızın yaşaması için oldukça elzemdir. Derslerin içeriklerinin güncellenmesi, günümüz koşullarına göre yeni derslerin ilave edilmesi mutlaka sağlanmalıdır.
6-Ziraat fakültesi yöneticilerinin derslerin bölümlere göre okutulmasını sağlaması gerekiyor. Örneğin fizik dersi, kimya dersi, gübreleme dersi gibi. Bunları sağlamak yerine şov amaçlı işler peşinde koşmak tarımımıza katkısı olmayacaktır.
7-Üzülerek belirtiyorum ki görevlendirildiği dersleri layıkıyla yap(a)mayanlar var. Ziraat fakültelerinde uygulama dersleri çok önemlidir. Derslerin hocalarının bu uygulamaları bizzat yapması gerekir. Denetim yöneticilere aittir. Kendi yapmamız gereken işi özel sektör temsilcilerine bırakmaya çalışmak kolaycılık olmaktadır. Biz işimizi yapalım, sektörde de tecrübe kazanmalıdırlar.
8- Tarımsal eğitimin kalitesi konusunda samimi olmalıyız. Denetimlerimizi yapamayıp, bazı belgelerin gereği denetim yapılacağından dem vurmak, yeni suistimallere kapı aralamak olacaktır. Denetim olmaz ise her zorluğun aşılabileceği yeni suistimaller ortaya çıkacaktır. Her durumda işimizi yaparsak eğitimimiz sağlam temellere dayanır.
9- Ziraat fakültelerine alınacak yüksek lisans ve doktora öğrencilerinin seçimi son derece önemlidir. Bari yüksek lisans veya doktora yapayım diyen öğrencilerden ziyade gerçekten isteklileri bulabilmeliyiz. ABD’de olduğu gibi proje bazlı öğrenci bulma modeli bize uymamıştır. En başarılı öğrencileri lisansüstü eğitimde tutabilmeliyiz.
Hepsinden önemlisi akademisyen olacakları iyi seçmeliyiz. Toprağın kirletmesinden korkanların yetiştireceği öğrenci de topraktan kaçmak isteyecektir. Tarımın geleceği kaliteli ziraat mühendislerimize bağlıdır. Bunu başarmalıyız.