Öğrenci Veli Derneği (VELİ DER) Antalya Şube Başkanı Tülin Koç, eğitimden, sağlıktan, çocuklardan tasarruf olunmayacağını dile getirerek, “Okullarımızda temizlik sorunu içinden çıkılamaz bir kısır döngüye dönüştü. Biz veliler okullara temizliğe çağrılıyoruz. Okullarda temizlik görevlisi istihdamı için biz velilerden paralar isteniyor. Okullarımızda hastalıklar yaygınlaşıyor. Okullarımızdaki temizlik sorunu hem öğrenciler hem öğretmenler hem de toplum için halk sağlığı sorununa dönüşmeye başladı. Velilerin, öğretmenlerin okulları temizlediği, çöp yığını haline gelmiş okul görüntülerinin ortaya çıkmasıyla geçtiğimiz hafta okullardaki temizlik görevlisi ihtiyacının ancak yüzde 25’inin karşılanabildiği 30 bin temizlik görevlisinin daha alınacağı bakanlık tarafından açıklandı. Kamu okulu sayısı 60 bin 734. Bu yetersiz sayı ile sorunun çözümü mümkün değil” diye konuştu.
‘Kalıcı çözüm şart’
Sorunun kalıcı olarak çözülmesi gerektiğine dikkat çeken Koç, “İşgücü uyum programı ile günlüğü 566 TL’ye haftanın üç günü güvencesiz, yani asgari ücretin yarısından da az bir ücretle, sadece kaza sigortası yapılarak gayri insani çalışma koşulları altında bir program ile bu sorunun çözülmeyeceği çok açık. Şu anda okullarda temizlik görevlileri açıklanan son 30 bin görevlendirme ile beş farklı istihdam şekliyle çalıştırılacak. Okullarda temizlik alanında az sayıda kalan kadrolu çalışanlar dışında dört farklı istihdam yaşama geçiriliyor. Birincisi İşgücü Uyum Programı adıyla günde 566 TL’ye, haftanın üç günü asgari ücretin yarısının dahi altında çalıştırılma koşulları. İkincisi geçici işçi statüsünde çalıştırılma, üçüncüsü alınacağı açıklanan 30 bin temizlik görevlisinin Toplum Yararına Program kapsamında asgari ücret karşılığında çalıştırılması, dördüncüsü PİCTES (Türk Eğitim Sisteminde Çocuklar için Kapsayıcı Eğitimin Desteklenmesi Projesi) kapsamında göçmen çocukların olduğu okullarda çalıştırılan temizlik görevlileri. Kamuda esnek, güvencesiz, düşük ücrette hatta asgari ücretin de altında çalıştırma temel istihdam biçimi haline getiriliyor” dedi.
‘Eşitsizlik diz boyu’
Özel okullarla kamu okulları arasında her geçen yıl daha da artan eşitsizliğin birçok konuda olduğu gibi şimdi de temizlik konusunda yaşandığını aktaran Başkan Koç, “MEB’in daha geçen gün açıkladığı rakamlarla kamu okullarındaki öğrenci başına eğitim desteğinin 4 lira olacağı söylendi. Bu gün sakızın bile 5 lira olduğu bir dönemde öğrenci başına 4 lira verilmesi MEB’in çocuklarımıza verdiği değerin göstergesidir. Oysa iş özel okulların desteklenmesi söz konusu olduğunda öğrenci başına 24-28 bin lira eğitim desteği verilebiliyor. Salgında, depremde olduğu gibi yoksulluğun, eşitsizliğin her geçen gün arttığı bir dönemde öğrenciler, veliler, öğretmenler, eğitim emekçileri temizlik sorununda da bu sorunla baş başa bırakıldı. Haliyle çocukların bu durumuna kayıtsız kalamayan veliler, öğretmenler okullarına sahip çıkarak kollarını sıvayıp temizlik yapmak zorunda bırakıldılar. Her yıl olduğu gibi Bakan bu yıl da okullarda para toplanmadığını açıkladı. Her veli, her öğretmen, ülkemizdeki herkes bu açıklamanın gerçek dışı olduğunu biliyor. Yıllardır eğitime yeterli bütçe ayrılmamasının sonucu olarak bağış adı altında paralar toplanıyor” dedi.
‘Gerekçeleri reddediyoruz’
Konunun takipçisi olacaklarını hatırlatan Başkan Koç, “OECD raporunda dahi Anayasal hak olmasına rağmen Türkiye’de parasız, kamusal eğitim olmadığı belirtiliyor, kamu okulları için yarı-özel ifadesi kullanılıyor. Kamu okulları da ticarileştirilmiş, paralı hale getirilmiş durumdadır. Temizlik emekçilerinin istihdamı da çok sayıda okulda velilerden toplanan paralarla çözülmeye çalışılıyor. Yoksul mahallelerdeki okullar da her alanda yaşadıkları eşitsizliği şimdi de temizlik, sağlık konusunda yaşıyor. Anayasa’da net olarak tanımlanan sosyal devlet ilkesinden, sosyal devletin sorumluluklarından “tasarruf” gerekçeleri ile tek tek vazgeçiliyor. Her yeni güne eğitimde yeni bir “tasarruf tedbiri” ile başlıyoruz. Okullarda başta temizlik personelinden güvenlik personeline, sağlık personelinden teknik personele kadar yer verilmemesi yıllardır devam ediyor. Bu gün ülkemizin de içinde bulunduğu koşullardan dolayı bu sorun daha görünür olmuştur. Öğrenci Veli Derneği olarak; tasarruf adıyla açıkladığınız tüm gerekçeleri reddediyoruz. Çocuklarımızın yaşamı, sağlığı, kamusal, laik eğitim hakkı, temiz bir okul ortamında eğitim görme hakkı tasarruf gerekçesi olamaz. Çözüm adına sunulan tüm “seçenekler”; seçeneksizliktir, kalıcı ve sürekli değildir. Tek çözüm yeterli sayıda ve kadrolu atamanın yapılmasıdır. Güvencesiz, düşük ücrette çalışma biçimlerine son verilmelidir. MEB acilen tüm okullara yeterli sayıda kadrolu temizlik, güvenlik, sağlık ve teknik personel ataması yapmalıdır” diye konuştu.
ESRA ALTUNKES