Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Yönetim Kurulu Başkanı Davut Çetin, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan temmuz ayı enflasyon rakamlarına ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Enflasyonda gelecek aylarda baz etkisine bağlı geçici bir düşüş trendinin görüleceğini ancak yıl sonuna doğru tekrar yüzde 14’lere çıkılacağını tahmin ettiklerini kaydeden Çetin, yüksek enflasyon beklentilerinin katılaşmasını önleyecek bir enflasyonla mücadele politikasının önemine vurgu yaptı. Çetin, "2019 Temmuz ayı enflasyonu bir önceki aya göre TÜFE’de yüzde 1,36, Yİ-ÜFE’de yüzde -0,99 olarak açıklanmıştır. Yıllık enflasyon ise tüketici fiyatlarında yüzde 16,65 yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 21,66 olmuştur. Ana harcama grupları itibariyle bir önceki aya göre en yüksek artış yüzde 4,46 ile ulaştırma ve yüzde 4,24 ile ev eşyası grubunda gerçekleşmiş, buna karşılık giyim ve ayakkabı grubunda yüzde 3,20, gıda ve alkolsüz içecekler grubunda ise yüzde 1,11 ile düşüş gözlenmiştir. Temmuz ayının zam şampiyonu yüzde 29,18’lik artışla yurt içi turlar olmuştur. En fazla düşüş ise yüzde 27,91 ile karpuzda, yüzde 25,87 ile patlıcanda ve yüzde 23,34 ile salatalıkta olmuştur" diye belirtti.
Vergi teşviklerinin kalkması
Vergi teşviklerinin kalkmasının, elektrik ve şeker zamlarının enflasyonu artırdığını aktaran Çetin, "Tüketici enflasyonunda beklentilere yakın düzeyde gerçekleşen enflasyonda mobilya, otomotiv ve dayanıklı mallarda vergi teşviklerinin kalkması, elektrik ve şeker fiyatlarına yapılan zamlar olumsuz rol oynamıştır. Buna karşılık sebze-meyve ve giyimdeki mevsimlik fiyat düşüşleri enflasyonu düşürücü yönde katkı yapmıştır. Ayrıca geçtiğimiz günlerde açıklanan doğal gaz ve sigara fiyatlarındaki artışların etkilerini ağustos ayı enflasyonunda göreceğiz. Sebze-meyve fiyatlarındaki düşüş bu grupta yıllık enflasyonu yüzde 4,30’a indirmiştir. Yıllık giyim enflasyonu yüzde 3,95 oranına inmiş görünmektedir. Enflasyon düşüşünde bu mevsimsel etkiler özel kapsamlı enflasyon hesaplamasında da görülebilmektedir. Nitekim mevsimlik etki hariç yıllık enflasyon veya çekirdek enflasyon aylık yüzde 2,1 artışla yüzde 18,23 gibi yüksek bir düzeyde gerçekleşmiştir" dedi.
Yapısal önlemler gerekiyor
Üretici enflasyonunun 2019 yılı temmuz ayında bir önceki aya göre yüzde -0,99, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 7,02 ve bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 21,66 olarak gerçekleştiğini belirten Çetin, "ÜFE gerilemesinde yine meyve-sebze fiyatları yanı sıra demir-çelik ve tekstil fiyatlarındaki gerileme etkili olmuştur. Üretici fiyatlarındaki enflasyon halen yüksek olsa da TÜFE ve Yİ-ÜFE makasının bir miktar kapandığını görüyoruz. Bu farkın kapanması tüketici fiyatları üzerindeki baskıyı bir miktar azaltacaktır. Dövizdeki sakin seyir, küresel ekonomide yavaşlama ve ticaret savaşları enerji başta olmak üzere temel girdilerde maliyet artışlarını sınırlayarak bu süreci desteklemektedir" ifadelerinde bulundu. Enflasyonda gelecek aylarda baz etkisine bağlı geçici bir düşüş trendi görüleceğini değerlendiren Çetin, "Bununla birlikte yıl sonunda yeniden yüzde 14’ler düzeyine çıkılacağını tahmin ediyoruz. Bu noktada asıl önemli konu yüksek enflasyon beklentilerinin katılaşmasını önleyecek bir enflasyonla mücadele politikasının izlenip izlenmeyeceğidir. Kalıcı tek haneli enflasyon için iç pazarda durgunluk ve bütçe açığı sorunlarının kredi genişlemesi ve zamlarla değil, yapısal önlemlerle çözülmesi daha doğru olacaktır" mesajını verdi.
Ulaştırma ve konut artırdı
Batı Akdeniz Ekonomisini Geliştirme Vakfı (BAGEV) ve Antalya Ticaret Borsası (ATB) Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır ise Temmuz ayı fiyat artışlarının piyasa beklentileriyle paralel gerçekleştiğini kaydetti. Burdur, Antalya, Isparta illerini kapsayan Batı Akdeniz'de tüketici enflasyonunun aylık yüzde 1.47, yıllık yüzde 17.43 rakamlarıyla ülke enflasyonun üzerinde gerçekleştiğine dikkat çeken Ali Çandır, Batı Akdenizin 26 bölge içerisinde aylıkta 10’uncu sırada, yıllıkta 23’üncü sırada yer aldığını belirtti. Çandır, "İlan edilen bu rakamların her ne kadar beklentiler düzeyinde gerçekleştiğini ifade etsek de geçmiş yıllar ortalamalarına baktığımızda, gerek aylık gerek yıllık olarak son 15 yılın en yüksek enflasyonlarını yaşamaya devam etmekteyiz" dedi. Batı Akdeniz tüketici enflasyonunu belirleyen sepetteki 12 ana harcama grubunda aylık bazda en yüksek artışın yüzde 4.06 ile ulaştırmada görüldüğünü belirten Çandır, konutta yüzde 3.58, ev eşyasında yüzde 2.49, eğlence ve kültürde yüzde 1.94 ve lokanta-otellerde yüzde 1.88 artış yaşandığını kaydetti. Çandır, "Bu ana grupları geçtiğimiz yıl Temmuz ayına ait gerçekleşmelerle kıyasladığımızda özellikle ulaştırma ve konuttaki 4 kat düzeyindeki artışlar bölgemiz enflasyonunu artırmıştır. Düşüş gösteren gruplar ise yüzde 5.76ile giyim-ayakkabı ve yüzde 0.39 ile gıda-alkolsüz içecekler olmuştur" dedi.
ÜFE’nin düşürülmesinin iki yolu
Temmuz ayı üretici enflasyonunu da değerlendiren BAGEV Başkanı Çandır, ÜFE'nin aylık yüzde 0,99 düşüş ile son 15 yılın en düşük aylık gerçekleşmesi olduğunu bildirdi. Çandır, ÜFE'nin yıllık yüzde 21.66 ilan edildiğini kaydetti. Üretici enflasyonunun gerilemesine rağmen üretici ile tüketici enflasyonları arasındaki makasın açık kalmaya devam ettiğini söyleyen Çandır, şunları kaydetti: "Özellikle sepet içerisindeki ağırlığı yüksek olan gıda grubunun, mevsim etkisi dışında da düşmesi ve üretici ile tüketici arasındaki açılan makası kapatabilmesi için iki yol var. Ya üretici maliyetlerinin bir bölümünü daha tüketiciye yansıtacak ya da üretimde kullanılan girdi fiyatları düşürülecek. Bunun için devletin özellikle tarımsal üretimde kullanılan girdilerin düşürülmesinde şimdiden önlem alması gıda grubundaki enflasyonun kalıcı olarak düşmesini sağlayacaktır." Enflasyonun seyrini belirleyen çekirdek enflasyonun aylık yüzde 2,10 ve yıllık yüzde 16,20 olarak ilan edildiğini belirten Çandır, "Bu gerçekleşme çekirdek enflasyonun halen yüksek seyrini korumaya devam ettiğini göstermektedir" dedi. Çandır, önümüzdeki 3 ay boyunca geçen yıl yaşanan yüksek enflasyonların baz etkisiyle enflasyonda bir düşüş yaşanacağını bildirdi. Çandır, "Fakat, Temmuz ayı başında elektriğe yapılan zam, KDV ve ÖTV indirimlerinin sona ermesi ile yapılan zamlar, yüksek maliyetenflasyonunun yanına bir de iç talepte sert daralma yaşanmasına neden olmaktadır"diye konuştu.
İHA
Vergi teşviklerinin kalkması
Vergi teşviklerinin kalkmasının, elektrik ve şeker zamlarının enflasyonu artırdığını aktaran Çetin, "Tüketici enflasyonunda beklentilere yakın düzeyde gerçekleşen enflasyonda mobilya, otomotiv ve dayanıklı mallarda vergi teşviklerinin kalkması, elektrik ve şeker fiyatlarına yapılan zamlar olumsuz rol oynamıştır. Buna karşılık sebze-meyve ve giyimdeki mevsimlik fiyat düşüşleri enflasyonu düşürücü yönde katkı yapmıştır. Ayrıca geçtiğimiz günlerde açıklanan doğal gaz ve sigara fiyatlarındaki artışların etkilerini ağustos ayı enflasyonunda göreceğiz. Sebze-meyve fiyatlarındaki düşüş bu grupta yıllık enflasyonu yüzde 4,30’a indirmiştir. Yıllık giyim enflasyonu yüzde 3,95 oranına inmiş görünmektedir. Enflasyon düşüşünde bu mevsimsel etkiler özel kapsamlı enflasyon hesaplamasında da görülebilmektedir. Nitekim mevsimlik etki hariç yıllık enflasyon veya çekirdek enflasyon aylık yüzde 2,1 artışla yüzde 18,23 gibi yüksek bir düzeyde gerçekleşmiştir" dedi.
Yapısal önlemler gerekiyor
Üretici enflasyonunun 2019 yılı temmuz ayında bir önceki aya göre yüzde -0,99, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 7,02 ve bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 21,66 olarak gerçekleştiğini belirten Çetin, "ÜFE gerilemesinde yine meyve-sebze fiyatları yanı sıra demir-çelik ve tekstil fiyatlarındaki gerileme etkili olmuştur. Üretici fiyatlarındaki enflasyon halen yüksek olsa da TÜFE ve Yİ-ÜFE makasının bir miktar kapandığını görüyoruz. Bu farkın kapanması tüketici fiyatları üzerindeki baskıyı bir miktar azaltacaktır. Dövizdeki sakin seyir, küresel ekonomide yavaşlama ve ticaret savaşları enerji başta olmak üzere temel girdilerde maliyet artışlarını sınırlayarak bu süreci desteklemektedir" ifadelerinde bulundu. Enflasyonda gelecek aylarda baz etkisine bağlı geçici bir düşüş trendi görüleceğini değerlendiren Çetin, "Bununla birlikte yıl sonunda yeniden yüzde 14’ler düzeyine çıkılacağını tahmin ediyoruz. Bu noktada asıl önemli konu yüksek enflasyon beklentilerinin katılaşmasını önleyecek bir enflasyonla mücadele politikasının izlenip izlenmeyeceğidir. Kalıcı tek haneli enflasyon için iç pazarda durgunluk ve bütçe açığı sorunlarının kredi genişlemesi ve zamlarla değil, yapısal önlemlerle çözülmesi daha doğru olacaktır" mesajını verdi.
Ulaştırma ve konut artırdı
Batı Akdeniz Ekonomisini Geliştirme Vakfı (BAGEV) ve Antalya Ticaret Borsası (ATB) Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır ise Temmuz ayı fiyat artışlarının piyasa beklentileriyle paralel gerçekleştiğini kaydetti. Burdur, Antalya, Isparta illerini kapsayan Batı Akdeniz'de tüketici enflasyonunun aylık yüzde 1.47, yıllık yüzde 17.43 rakamlarıyla ülke enflasyonun üzerinde gerçekleştiğine dikkat çeken Ali Çandır, Batı Akdenizin 26 bölge içerisinde aylıkta 10’uncu sırada, yıllıkta 23’üncü sırada yer aldığını belirtti. Çandır, "İlan edilen bu rakamların her ne kadar beklentiler düzeyinde gerçekleştiğini ifade etsek de geçmiş yıllar ortalamalarına baktığımızda, gerek aylık gerek yıllık olarak son 15 yılın en yüksek enflasyonlarını yaşamaya devam etmekteyiz" dedi. Batı Akdeniz tüketici enflasyonunu belirleyen sepetteki 12 ana harcama grubunda aylık bazda en yüksek artışın yüzde 4.06 ile ulaştırmada görüldüğünü belirten Çandır, konutta yüzde 3.58, ev eşyasında yüzde 2.49, eğlence ve kültürde yüzde 1.94 ve lokanta-otellerde yüzde 1.88 artış yaşandığını kaydetti. Çandır, "Bu ana grupları geçtiğimiz yıl Temmuz ayına ait gerçekleşmelerle kıyasladığımızda özellikle ulaştırma ve konuttaki 4 kat düzeyindeki artışlar bölgemiz enflasyonunu artırmıştır. Düşüş gösteren gruplar ise yüzde 5.76ile giyim-ayakkabı ve yüzde 0.39 ile gıda-alkolsüz içecekler olmuştur" dedi.
ÜFE’nin düşürülmesinin iki yolu
Temmuz ayı üretici enflasyonunu da değerlendiren BAGEV Başkanı Çandır, ÜFE'nin aylık yüzde 0,99 düşüş ile son 15 yılın en düşük aylık gerçekleşmesi olduğunu bildirdi. Çandır, ÜFE'nin yıllık yüzde 21.66 ilan edildiğini kaydetti. Üretici enflasyonunun gerilemesine rağmen üretici ile tüketici enflasyonları arasındaki makasın açık kalmaya devam ettiğini söyleyen Çandır, şunları kaydetti: "Özellikle sepet içerisindeki ağırlığı yüksek olan gıda grubunun, mevsim etkisi dışında da düşmesi ve üretici ile tüketici arasındaki açılan makası kapatabilmesi için iki yol var. Ya üretici maliyetlerinin bir bölümünü daha tüketiciye yansıtacak ya da üretimde kullanılan girdi fiyatları düşürülecek. Bunun için devletin özellikle tarımsal üretimde kullanılan girdilerin düşürülmesinde şimdiden önlem alması gıda grubundaki enflasyonun kalıcı olarak düşmesini sağlayacaktır." Enflasyonun seyrini belirleyen çekirdek enflasyonun aylık yüzde 2,10 ve yıllık yüzde 16,20 olarak ilan edildiğini belirten Çandır, "Bu gerçekleşme çekirdek enflasyonun halen yüksek seyrini korumaya devam ettiğini göstermektedir" dedi. Çandır, önümüzdeki 3 ay boyunca geçen yıl yaşanan yüksek enflasyonların baz etkisiyle enflasyonda bir düşüş yaşanacağını bildirdi. Çandır, "Fakat, Temmuz ayı başında elektriğe yapılan zam, KDV ve ÖTV indirimlerinin sona ermesi ile yapılan zamlar, yüksek maliyetenflasyonunun yanına bir de iç talepte sert daralma yaşanmasına neden olmaktadır"diye konuştu.
İHA