Günümüzde mal ve hizmetlerin çeşitlenmesi ve pazarlama tekniklerinin gelişmesi, alışverişlerin sanal ortamlarda yapılmaya başlanmasının yaygınlaşması ve reklamların insanlar üzerindeki etkilerinin artması ile birlikte çok değişik türde sözleşmeler ortaya çıkmıştır.
Tüketici Kanunun gerekçesinde de belirtildiği üzere, tüketicinin sözleşmede gerek işlemin cazibesi gerekse pazarlama tekniklerinin özellikleri nedeniyle çok fazla düşünmeden imzalaması sonucu ortaya çıkan sorunlara çözüm noktasında iradenin geri alınması yani cayma hakkı düzenlenme gereği ihtiyaçtan doğmuştur.
Bu hallerde genelde karşılaşılan durum, tüketicinin kısa süre sonra sözleşmeyi kurduğuna pişman olmasıdır. İşte bu hallerde kendisine tanınabilecek en iyi imkân cayma hakkıdır. Başka bir deyişle sözleşmeyi kurmaya yönelik irade beyanının geri çekilmesidir.
Kanunlara göre veya anlaşma çerçevesinde taraflardan birine tanınmış olan vazgeçme hakkı Tüketici Kanununun önemli kavramlarındandır.
Satıcılar karşısında daha zayıf konumda bulunan ve etki altındaki tüketicinin korunmasını esas alan kanunumuz cayma hakkını sözleşme türlerine göre ayrı ayrı düzenlemiştir. Bu sayede bir eksiklik ve ihtiyaç giderilmiş olmaktadır. Tüketici için ise cayma hakkı bir kurtuluş vesilesi olmaktadır.
28 Kasım 2013’te Resmî Gazete yayımlanan 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun ile tüketicilere almış olduğu mal ve hizmetlerle ilgili olarak cayma hakkı tanınmıştır.
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da belirtilen cayma hakkının bulunduğu sözleşmeler şunlardır.
1. Taksitle Satış Sözleşmelerinde,
2. Tüketici Kredisi Sözleşmelerinde,
3. Ön Ödemeli Konut Satış Sözleşmelerinde,
4. İş Yeri Dışında Kurulan Sözleşmelerde,
5. Mesafeli Sözleşmelerde,
6. Finansal Hizmetlere İlişkin Mesafeli Sözleşmelerde,
7. Devre Tatil Ve Uzun Süreli Tatil Hizmeti Sözleşmelerinde,
Tüketicinin Cayma hakkı kabul edilmiştir.
Cayma hakkının bulunması ve bunu kullanabiliyor olması tüketiciyi rahatlatmakta, düşünmeden, baskı altında veya malı görmeden akdettiği sözleşmeden kurtulma imkânına sahip olacaktır.
Bu yazı serisinde tüketicinin sözleşmelere göre cayma hakları incelenecektir.
Av. İbrahim Güllü