Türkiye'nin genetik kaynağını yurt dışına kaçırmak isteyenlere göz açtırılmıyor

AA muhabirinin Bakanlıktan edindiği bilgiye göre, biyokaçakçılık, ülkenin sahip olduğu biyolojik kaynakların izinsiz olarak yurt dışına çıkartılması ve ülkenin kontrolü ve/veya ortaklığı dışında çeşitli amaçlarla kullanılmasını ifade ediyor.

Bilimsel araştırma izni olmadan doğadan örnek toplayan kişiler yolcu beraberinde, kargo ve posta yoluyla biyokaçakçılık vakalarını gerçekleştirebiliyorlar.

Bu kapsamda, ülkeden en çok böcekler, kelebekler, bitkiler, kuşlar, sürüngenler (yılan, kaplumbağa, kertenkele vs), çiftyaşamlılar (kurbağa) ve yumuşakçalar kaçırılıyor.

Kaçırılan bu canlılar, Türkiye'de de güzel örnekleri olan biyoteknoloji çalışmalarıyla tarım, gıda, tıp, eczacılık, kozmetik ve savunma gibi birçok kritik alanda kullanılıyor. Ayrıca ekonomik değeri olan türler doğrudan ticaret, ticari ya da bilimsel amaçlı koleksiyonlar ve biyolojik silah amaçlı kullanılmak üzere biyokaçakçılık vakalarına konu olabiliyor.

Biyokaçakçılıkla mücadele çalışmaları

Genel Müdürlük tarafından biyolojik çeşitliliğin biyokaçakçılık yoluyla istismar edilmesinin ve zarar görmesinin önlenmesi, ülkeye ait genetik kaynaklardan elde edilebilecek ekonomik, sosyal, bilimsel, teknolojik, tıbbi, ticari ve kültürel potansiyel faydaların ülke menfaatine kullanılması amacıyla biyokaçakçılıkla mücadele çalışmaları yürütülüyor.

Bu doğrultuda Türkiye'de ilk olarak 2013-2015 yıllarında toplam bütçesi yaklaşık 1,5 milyon lira olan Biyokaçakçılıkla Mücadele Projesi hazırlandı.

Ayrıca biyokaçakçılık vakalarının takibini kolaylaştırmak üzere, Bakanlık Bilgi Teknolojileri Genel Müdürlüğünce "Biyokaçakçılık Bilgi Paylaşım Sistemi" kuruldu.

Biyokaçakçılıkla mücadele kapsamında 2007-2023 yıllarında 86 vakada, 21 farklı ülkeden, 156 kişi hakkında yaklaşık 5,6 milyon lira idari para cezası uygulandı.

Son olarak Amerikan Ulusal Doğa Tarihi Müzesi Müdürü Lorenzo Prendini ülke dışına endemik türleri kaçırmaya çalışmıştı. Türlere incelenmek üzere el konulurken, şahsa 387 bin 141 lira idari para cezası uygulanmıştı.

AA