Gerek maliye gerekse Sosyal Güvenlik Kurumu bazı ödemelerin banka veya finans kuruluşlarından yapılmasını istiyor. Konular yeni bir uygulama değil ancak uygulamada halen aksaklıklar yaşandığı bilinen bir gerçek.
TİCARİ İŞLEMLERİN BANKADAN YAPILMAMASI
Bu kapsamda ilk uygulama maliye bakanlığından geldi. 320 seri nolu VUK tebliği ile 01.08.2003 tarihinden itibaren birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenler, defter tutmak zorunda olan çiftçiler, serbest meslek erbabı ile vergiden muaf esnafın kendi aralarında yapacakları ticari işlemleri ile nihai tüketicilerden (Türkiye'de mukim olmayan yabancılar hariç) mal veya hizmet bedeli olarak yapacakları 5 bin.-Türk Lirasını aşan tahsilat ve ödemelerinin banka veya finans kuruluşlarından yapılma zorunluluğu getirildi.
Hadler yıllar içinde değişiklik gösterdi. Güncel had 7 bin TL.
İŞYERİ KİRALARINDA SINIR YOK, MESKENLERDE VAR
01.01.2008 tarihinden itibaren kira ödemelerindeki vergi kayıp ve kaçağını önlemek maksadıyla işyeri ve belirlenen hadleri aşan meskenlerin kiralarının banka ve ptt üzerinden ödeme zorunluluğu getirildi.
İşyeri kiralarında sınır yok. Yani işyeri kirası 1 TL bile olsa zorunluluğa uyulacak. Meskenlerde sınır 500 Türk Lirası. 500 TL haddi her mesken için ayrı. Yani 10 meskeni olan bir şahısın 7 meskeni 500 TL üstü ise; 7 meskenin kiralarını bankaya yatıracak, 3 meskenin kirası bankaya yatmayacak.
MESKENLERİ KISA SÜRELİ KİRAYA VERENLER İÇİNDE SINIR YOK
Meskenler için 01.07.2017 tarihinden itibaren yeni bir uygulama başladı. Meskenleri günlük, haftalık, aylık olarak kira verenler için herhangi bir sınırlama olmaksızın kira bedellerinin tahsilatı banka veya ptt yolu ile yapılacak. (298 seri nolu Gelir Vergisi Genel Tebliği)
ARAÇ KİRALAYANLARDA KAPSAMA ALINDI
01.07.2017 tarihinden itibaren, araç kiralama faaliyeti ile uğraşanların vermiş oldukları motorlu kara taşıtı ve motorlu kara aracı kiralama hizmetlerine ilişkin tahsilat ve ödemelerin TUTARINA bakılmaksızın aracı finansal kurumlar tarafından düzenlenen belgeler ile tevsik edilmesi zorunlu hale geldi.
Kira tutarında sınır yok. Kira tutarı BİR TL olsa da BİN TL olsa da banka zorunlu.
ZORUNLULUĞA UYULMAZ İSE
Ticari işlemlerde, mesken, işyeri ve araç kiralama işleri kapsamında belirlenen zorunluluğa uymayanlara tutarın %5’i oranında özel usulsüzlük cezası var. Ancak %5 kesilen ceza asgari tutarın altında kalıyorsa, asgari ceza uygulanacak.
Asgari ceza; defter tutma türlerine göre 400,00.- ile 1.600,00.- TL. arasında değişmektedir. (Vuk. Mük.Madde 355 2018 yılı )
Kurala uymayanlara bir takvim yılında en fazla kesilebilecek ceza 1 milyon 200 bin TL. (490 sıra nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile 2018 yılı )
BİR ÖRNEK:
500 bin TL ödemeyi elden yapan bir şirket için uygulanacak ceza ( 500 bin x %5 ) 25 bin TL. olacak.
Aynı şirket 10 bin TL ödemeyi elden yapar ise (10 bin x % 5) 500 TL olacak. Ancak kesilen 500 TL. ceza asgari cezadan az olduğu için 1.600,00.-TL ceza uygulanacak.
PERSONELİNE ÖDEMEYİ BANKADAN YAPMAYANA
İşverenlerin çalışanlarına yapacak oldukları ödemeleri (ücret, pirim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakını) çalışanın adına açılacak özel banka hesaplarına yapma zorunluluğu ilk defa 2009 yılında başladı. Ülke genelinde 10 kişi ve üzeri işçi çalıştıranları kapsadı.
01 Haziran 2016 tarihinden itibaren çalışan sayısı 5 ve üzeri olarak değişti. Halen devam ediyor.
Zorunluluğa uyulmaz ise her çalışana her ay için 191,00.- TL ceza var. (4857 sayılı kanun 102/a mad.2018 yılı )
20 çalışanı olan bir işveren kurala uymaz ise yılda 45.840 TL ceza ile karşı karşıya kalabilir. Çalışan sayısı arttıkça cezada artar.
CEZALAR ANINDA KESİLMİYOR
Zorunluluğa uyulmaması anında tespit edilemiyor. Dolayısı ile işlemi yaparken ceza tahakkuk etmiyor. Yapılan denetimlerde tespit ediliyor. Çoğu şahıs-şirket nasıl olsa ceza geldiği yok diyerek zorunluluğa uymayabiliyor.
Ticaret risk ile orantılıdır diyenler olabilir. Riski sever misiniz bilinmez ama yasaya muhalefetin tespiti halinde bu cezalar can yakar…
Belirtelim ki zaman aşımı süresi 5 yıl…
Örneğin 30.000.- TL tutarındaki ticari bir alacak, Güncel sınır 7.000.- TL nın altında olmak şartıyla, her gün 6.000.- TL olarak 5 günde elden tahsil edilebilir mi ? Bu soruyu örnek oluşturdun diye soruyorum. Piyasada bu gibi çok işlem yapılıyor...