Sokağa çıkma yasağı günlerinde çalışmayan işçiye ücret ödenecek mi?
İçişleri Bakanlığı tarafından sokağa çıkma yasağı uygulanan günlerde bazı sektörler dışında (sokağa çıkma yasağından muaf tutulanlar) kalan çalışanların bir kısmı uzaktan çalışma imkanı bulurken bir kısmı hiç çalışamıyor.
Peki zorunlu nedenle çalışmayanlara ücret ödenecek mi?
4857 sayılı İş Kanununa göre sokağa çıkma yasağı hem işveren hem de işçi için zorlayıcı bir sebep olarak tanımlanıyor. Zorlayıcı sebepte önemli olan husus 1 haftalık süre. Zorlayıcı sebep 1 haftadan fazla sürer ise işveren ilk haftanın ücretin yarısını ödemek zorunda, 1 haftayı geçen süredeki ücreti ödemek zorunda değil ve Kanunun 25-III maddesi işverene işçi ile arasındaki iş akdini fesih etme hakkı veriyor.
Yasak 1 haftayı geçseydi ne olacaktı?
1 haftalık ücretin yarısı ödenecekti. 17.04.2020 tarihinden öncesinde ise işveren fesih hakkını kullanabilirdi. Bu tarihten sonra ise 1 haftadan sonraki ücret ödense de ödenmese de kanunun belirttiği durumlar dışında işten çıkarma yasak.
Çalışılmayan günler yıllık izin hakkından düşülebilir mi?
Yıllık izin şartları İş Kanunu'nun ilgili maddelerince düzenlenmiştir. Zorunlu nedenle sokağa çıkma yasağı nedeniyle işçinin yıllık izin hakkından düşülemez.
İşveren hangi hallerde işten çıkarma yapabilir?
17.04.2020 tarihinden itibaren İş Kanunun 25'inci maddesinin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde ve diğer kanunların ilgili hükümlerinde yer ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebepler dışında işveren iş sözleşmesini fesih edemez.
Bu sepeler dışında fesih eder ise ne olur?
Sözleşmesi fesih edilen her işçi için fiilin işlendiği tarihteki aylık brüt asgari ücret tutarında İDARİ PARA CEZASI kesilir. İçinde bulunduğumuz yıl için bu tutar 2 bin 973 TL.
Ücret Ödenmelidir
Bugüne kadar zorlayıcı sebep (sokağa çıkma yasağı) 65 yaş üstü ve 20 yaşından küçük çalışmayanlar dışında 1 haftayı geçmedi. Yasal şartlar oluşmadı. Budan dolayı zorunlu sokağa çıkma yasağının uygulandığı günler için işçiye ücret tam ödenmelidir ve sigorta primleri tam bildirilmelidir. Çalışılmayan günler için telafi çalışması istenebilir.
Telafi Çalışması
Zorlayıcı nedenin ortadan kalkması ve işyerinin normal çalışmaya başlamasından itibaren 2 ay içinde yaptırılması gerekiyordu. Pandemi sürecinde istihdamın sürekliliği için bu süre 4 aya çıkartıldı. Telafi çalışması kanuna göre günde en fazla çalışma süresi olan 11 saati geçemiyor ve çalışma günlerinde yaptırılabiliyor. Tatil günlerinde telafi çalışması yapılmıyor. Telafi çalışmasında kurallara uymayan işverene her bir işçi için ayrı ayrı idari para cezası var. 2020 yılı için 509 TL.
Telafi çalışması yapılmasından dolayı çalışılan fazla süreler için işçi fazla mesai isteyemez. Zira çalışmadığı günler için ücret tam ödenmişti.
