Yapay zekâ ile çalışan bir robotun sahibine takıntılı bir şekilde âşık olduğunu düşünün. Sevdiği insanın ilgisini çekmek için elinden geleni yapıyor, ancak onun kendisine değil de gerçek bir kadına (ya da başka bir robota da olabilir) âşık olduğunu öğrenince onun hayatını alt üst etmek için elinden gelen her şeyi yapıyor…
Yukarıdaki senaryonun gerçekleşmesi muhtemelen yakın gelecekte pek mümkün görünmüyor. Ancak bu konuda bir distopik roman ya da film oldukça ilgi çekerdi!
Şimdi de bu senaryonun tam tersini hayal edelim…
Bir insan, melankolik bir şekilde âşık olduğu bir yapay zekâ botu yüzünden intihar eder mi?
Maalesef etti, hem de sadece 14 yaşında bir ortaokul öğrencisi!Yaklaşık 8 ay önce Florida’da böyle bir vaka yaşandı…
Kullanıcıların kendi istedikleri özelliklere sahip yapay zekâ karakterleri oluşturdukları bir uygulamada “Game of Thrones” dizisinden esinlenerek oluşturduğu kadın karakter ile duygusal bağ kuran Sewell Setzer adlı çocuk, sanal aşkı ile aylarca sohbet ettikten sonra intihar etti.
Bu vaka ile birlikte, yapay zekânın henüz keşfedemediğimiz zararlı etkilerinden birisinin daha gün yüzüne çıkmış olabileceğine ilişkin endişeler de gündeme gelmiş oldu.
Çocuğun intiharı ile ilişkilendirilen Character.AI adlı uygulamanın kurucusu geçtiğimiz yıl bir podcast 'te uygulamanın faydalarından bahsederken “Yalnız ya da depresyonda olan pek çok insan için çok ama çok faydalı olacak” ifadesini kullanmıştı.
Oysa ki, uzmanlar bu tarz yapay zekâ sohbet uygulamalarının ruh sağlığı üzerinde olumlu etkilerinin henüz akademik çalışmalarla kanıtlanmamış olması sebebiyle bu gibi uygulamalara temkinli yaklaşmak gerektiğini ifade ediyor. Bu vakada olduğu gibi, bazı kullanıcılar açısından yapay zekâ uygulamalarının insan ilişkilerine zarar vererek bireylerin izolasyonunu daha da tehlikeli bir hale getirmesi söz konusu olabilir.
Bu konuda temkinli davranan Open AI yayınladığı bir raporda, yaklaşık 3 ay önce piyasaya sürülen ChatGPT’nin gelişmiş ses modu özelliğinin insanlarda ‘duygusal bağımlılık’ yaratabileceği konusunda uyarılarda bulunmuştu!
Psikolojide ‘antropomorfizm’ olarak adlandırılan ve “insanlara ait olan özellik ve duyguların insan olmayan varlıklara atfedilmesi” şeklinde açıklanan bu olgunun, doğal insan sesiyle sohbet edebilen yapay zekâ uygulamalarının yaygınlaşması ile ‘dijital romantizm’e bağlı davranışsal bozukluların sayısında artışa sebebiyet verebileceğinden endişe ediliyor.
Konu ilginç ve detaylı olduğu için sonraki yazılarda biraz daha derinlemesine inceleyebiliriz…
