Milli Eğitim Bakanlığı’na (MEB) göre MESEM, meslek sahibi insan ihtiyacını karşılamaya yönelik bir program.
Türkiye'de 15-17 yaş arasında çocukların işgücüne katılma oranları da artış eğiliminde.
En az ortaokul mezunu öğrenciler MESEM’e kayıt olabiliyor.
Eğitim dört yıl sürüyor. Öğrenciler haftanın dört günü bir iş yerinde pratik eğitim için çalışıyor. Bir gün ise okulda teorik eğitim ve farklı aldığı branş dersler ile eğitim görüyor.
11. sınıfı bitiren öğrenciler kalfalık, 12. sınıfı bitiren öğrenciler ustalık belgesi alıyor.
Program kapsamında metal teknolojisinden mobilya ve iç mekan tasarımına kadar 39 alan ve 193 branş bulunuyor.
TÜİK verilerine göre 2020'de yüzde 16.2 olan bu oran, 2023 yılına gelindiğinde yüzde 22.1 ile son 10 yılın zirvesine çıktı. 2024'te ise bu oran rekor seviyesine ulaştı.
İş gücüne katılma oranı erkek çocuklar için yüzde yüzde 32.2, kız çocuklar için yüzde yüzde 11.5 olarak tespit edildi.
2016’da Milli Eğitim Temel Kanunu'nda yapılan değişiklikle “Çıraklık Eğitimi" örgün ve zorunlu eğitim kapsamına alındı. Böylelikle çıraklık eğitiminin, Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı MESEM’lerde verilmesinin önü açıldı. 2021 yılında ise yapılan yasal bir düzenleme ile tüm meslek liselerinin bünyesinde MESEM açılabilmesine olanak sağlandı ve MESEM programına dâhil olan öğrencilerin ücretlerinin bizzat devlet tarafından karşılanacağı duyuruldu. Böylelikle 2021 yılında 160 bin civarında olan MESEM programına kayıtlı öğrenci sayısı 2023 sonu itibari ile 1 milyon 400 bini aşmış oldu. Ve bu sayı sürekli yükselen bir ivme izliyor.
Öğrenciler haftada bir veya iki gün MESEM’lerde eğitim alırken diğer günler işletmelerde uygulamalı ve "yaparak öğrenme" modeline dayalı eğitim alıyor. Öğrenciler 3 yılın sonunda kalfa, 4 yıllık eğitim sonunda da usta unvanıyla mezun oluyor. Mezun olduklarında diğer işletmelerde çalışabildikleri gibi, kendi iş yerlerini de açabiliyor. Dahası, 4 yıllık eğitim boyunca her bir MESEM öğrencisi için iş kazaları ve meslek hastalıklarına karşı sigorta yapılıyor ve masrafları devlet tarafından ödeniyor. Ayrıca, öğrenciler 4 yıllık eğitimleri boyunca asgari ücretin yüzde 30’undan az olmamak üzere belirli bir ücret de alıyor. Bu ücretin önemli bir kısmını işveren, geriye kalanını devlet ödüyor.
697 bin 368 MESEM'li çocuk, iki milyon çalışan çocuk işçi var. Çocukların iş gücüne katılım oranı yüzde 22 ve maalesef son 6 ayda iş cinayetinde ölen çocuk sayısı 34. TÜİK verilerine göre belirtilmiştir.
