10-16 Mayıs tarihleri arasında ‘Engelliler Haftası’ ile çeşitli etkinliklerle toplumda farkındalık oluşturulmaya çalışılıyor. Bu kapsamda kamu ve özel kuruluşlar tarafından etkinlikler düzenleniyor ve bu şekilde engellilere ilişkin görüş ve öneriler dile getiriliyor. Antalya Kent Konseyi Engelliler Meclisi bu duruma ilişkin, “Ancak üzülerek görmekteyiz ki engellilere yönelik bakış ve yaklaşım konuları yalnızca böylesi günlerde ele almak ve sonrasında ise rafa kaldırmaktan ibarettir. Yıllardır dile getirilmesine, bizler tarafından anlatılmaya çalışılmasına rağmen aynı sorunlar, sorun olarak kalmaya devam etmektedir. Çözümler ise ya ertelenmekte veya uygulanmamaktadır” diye yakındı.
‘Düzenlemeler yetersiz’
Meclis üyeleri, “Bu sorunların en başında, çağdaş bütün ülkelerin on yıllar öncesinde çözdüğü engelliliğin tespiti ve haklardan yararlanmasına ilişkin kurallardaki hatalı yaklaşım ve düzenlemeler gelmektedir. Dünya Sağlık Örgütü ve iç mevzuatımız bakımından geçerli olması gereken kuralların çok gerisinde kalan sağlık raporlarına ilişkin düzenlemelerde yapılan değişiklikler, geçmişte var olan hakları bile ortadan kaldırmaktadır. Bu raporlar, birçok haklarını kullanmasını da etkilemesi bakımından engelliler için hayati önemdedir. 2019 yılında yapılan son düzenleme ile engellilerin vergi indirimi, emeklilik, evde bakım hizmeti, sürücü ehliyeti gibi yararlanmakta oldukları hakları ellerinden almaktadır. Yine bu kapsamda 2828 sayılı yasa ile sağlanan evde bakım desteği alan ve ağır bakım gerektiren engelliler rapor yönetmeliğinde yapılan değişiklikler ile kısmi bakım kapsamına alınmakta, evde bakım yardımı kesilmektedir. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından yayımlanan Sağlık Uygulama Tebliğleri (SUT) son derece keyfi biçimde değiştirilmekte ve engelliler, kronik hastalar, yaşlılar daha zor koşullara hapsedilmektedir. Yararlanma hakları kısıtlanırken, destek fiyatları yaşanan onca enflasyon yokmuşçasına uzun yıllar öncesindeki düzeyde tutulmaktadır. Bu açık biçimde engellilerin gereksinim duyduğu desteklere erişimini olanaksız hale getirmekte, paran varsa yaşa denilmektedir” diyerek sesini duyurmaya çalıştı.
‘İnsana yaraşır bir yaşam’
2022 sayılı yasa ile verilen ‘Sosyal Yardım’ tutarının başta gıda gibi temel ihtiyaçların enflasyon karşısında değersizleştiğini ifade eden üyeler, yardım miktarının belirlenmesinde aile gelirinin esas alınması nedeniyle birçok engelinin bu haktan mahrum kaldığını belirtti. Ayrıca Meclis üyeleri, “Toplu ulaşım araçlarının engelliler için erişebilir hale getirilmesini düzenleyen 5378 sayılı yasanın ilgili hükümleri uzun yıllardır ertelenmektedir. Bu nedenle engellilerin en temel hakkı olan ulaşım ve erişim hakları fiilen yok edilmiş durumdadır. Siyasi partiler, seçimlerde engellileri artık görmemek konusunda ortak bir davranışa girmiştir. Yerel yönetim seçimlerinde engellilerin adı bile anılmamış, engelli adaylara yer verilmemiştir. İnanıyoruz ki engellerden arınmış, eşit ve erişilebilir bir dünya bizler için gelecektir. Birleşmiş Milletler’in artık temel bir ilkesine dönüşen ‘insana yaraşır’ bir yaşam için gereken adımlar mutlaka atılmalı ve engellilerin insanca yaşama hakkı hayata geçirilmelidir” şeklinde isteklerde bulundu.
ARZU YAVUZ
