'Çok zorluk çektim'
Antalya'da 1955- 1983 yılları arasında fener gardiyanlığı yapan Fatma Doman, eşinin ölümünden sonra, 3 kızıyla verdiği yaşam mücadelesi ile 'erkek işi' denilen görevini, 28 yıl boyunca nasıl sürdürdüğünü anlattı. Antalya Büyükşehir Belediyesi Sosyal Hizmetler Daire Başkanlığı'nın engelli aracıyla evinden alınarak, Kaleiçi'ndeki deniz fenerleri ile uzun yıllar sonra tekrar buluşan Fatma Doman, "Yat limanındaki deniz fenerlerini her akşam yakıp, gündoğumuyla döndürüdüm. İskeleden fenere ulaşmak için giderken yağmur, dalgalar başımdan geçiyordu. Karşıda kahve vardı oradan izlerlermiş; 'Dalgalar kadını şimdi alacak' diye konuşurlarmış. Cenabı Allah korudu. 12 sene eşim yaptı, sizlere ömür oldu. Ama çok zorluk çektim, çok ağladım yollarda giderken. Üç çocuğum vardı başka gelirim yoktu. Yapmasam ne yapacaktım?" dedi.
'Erkek işi' diye elinden almaya çalışmışlar
Eşi öldükten sonra kahvehanede 'Fener bakıcısı öldü, sahip çıkan var mı, erkek işi bu iş' şeklinde konuşulduğunu, bir kişinin de işe talip olduğunu öğrendiğini ifade eden Doman, şunları ifade etti. “Benim haberim yok tabi. Kahveci İsmail, İstanbul'da fener dairesine gitmiş ve başvurusu kabul olmuş, muamelesi yapılmış. Bir baktım kapı çalıyor, Mustafa abi; 'Kızım kızım Kahveci İsmail'in muamelesi yapıldı, akşam sabah geliyor, gözünü aç, işini elinden alacaklar' dedi. 'Ne yapayım abi, çok yere gidip yalvardım hiçbir şey olmadı' dedim. 'Vali Akın'a git' dedi. Ertesi gün valiye gittim, vali yerinde yokmuş sekreteri varmış. 'Yarın gel abla çocuklarını da al gel' dedi. Ertesi gün gittim, valiye anlattım. 'Sen yarın memurunla beraber gel' dedi. Ertesi gün memur Tevfik efendiye söyledim, gittik. Vali, 'Bu kadını neden işten çıkarıyorsunuz' diye sordu, memur, 'Efendim ben çıkarmıyorum, başkaları çıkarıyor, kadın olduğu için' dedi. 'Üç çocuğu varmış hanımefendinin. Üç çocukla ne yapacak, nereye gidecek, sokakları mı süpürecek, hizmetçilik mi yapacak ne yapacak? Nasıl yaptınız bunu' dedi. Sekreterine yazdırdığı mektubu postalamamı istedi. Bir hafta sonra tayinim geldi. O günden sonra her gün feneri yaktım. Ama hiç güç gelmedi, koşarak gittim, koşarak geldim. Gece saat bir-ikide, çok soğuk havalarda, 'Fenerci fenerin söndü' derlerdi. Kiminle gideceğim, eşim de yoktu. Tek başıma gider ikisini de yakar gelirdim."
Fenerleri gazla yakıyordu
O yıllarda deniz fenerlerini gazla yaktıklarını anlatan Doman, “Benim bir elimde büyük lamba vardı, diğer elimde ibrik, içine gaz doldururdum. Tırmanıp fenerlere çıkardım, iki feneri de doldurur ve yakardım. Tenekelerle 30-40 teneke gaz gelirdi. Bazen akardı gaz ve ben öderdim. Gazhane vardı, orada dururlardı. Bir keresinde 20 teneke gaz akmış, kendim ödedim. Bir gün teknisyenler geldi, 'Sabah ve akşam gidip yakıyorsun ne güzel' dediler. Öyle söylemeleri ne kadar ağrıma gitti. Her ay şu kadar gaz, şu kadar fitil yanıyor, şu kadar bez, diye bordro da yapardım" diye konuştu. Doman'ın hikayesini kızı Nevin Doman ile o dönemlerde çocukluğu Kaleiçi'nde geçen iş insanı Emin Altıner Antalyalılara duyurmaya çalışıyor.
1983'te emekli oldu
Annesi fener gardiyanlığı yaparken 7-8 yaşlarında olan, iki ablası da yatılı okuduğu için annesiyle yaşayan Nevin Doman 1955'ten sonra babası hastalanınca annesinin fenerleri yakmaya başladığını, 1958'de babası vefat ettikten sonra da işi annesinin devraldığını söyledi. 'Kadının burada çalışması zor' diye zorluklar çıkarıldığından bahseden Nevin Doman, “Annemin yapacağı başka bir iş yoktu, mecburen bildiğim iş bu dedi. Burada çalışmaya başladı. 1983'te emekli oldu " diye konuştu.
DHA
Antalya'da 1955- 1983 yılları arasında fener gardiyanlığı yapan Fatma Doman, eşinin ölümünden sonra, 3 kızıyla verdiği yaşam mücadelesi ile 'erkek işi' denilen görevini, 28 yıl boyunca nasıl sürdürdüğünü anlattı. Antalya Büyükşehir Belediyesi Sosyal Hizmetler Daire Başkanlığı'nın engelli aracıyla evinden alınarak, Kaleiçi'ndeki deniz fenerleri ile uzun yıllar sonra tekrar buluşan Fatma Doman, "Yat limanındaki deniz fenerlerini her akşam yakıp, gündoğumuyla döndürüdüm. İskeleden fenere ulaşmak için giderken yağmur, dalgalar başımdan geçiyordu. Karşıda kahve vardı oradan izlerlermiş; 'Dalgalar kadını şimdi alacak' diye konuşurlarmış. Cenabı Allah korudu. 12 sene eşim yaptı, sizlere ömür oldu. Ama çok zorluk çektim, çok ağladım yollarda giderken. Üç çocuğum vardı başka gelirim yoktu. Yapmasam ne yapacaktım?" dedi.
'Erkek işi' diye elinden almaya çalışmışlar
Eşi öldükten sonra kahvehanede 'Fener bakıcısı öldü, sahip çıkan var mı, erkek işi bu iş' şeklinde konuşulduğunu, bir kişinin de işe talip olduğunu öğrendiğini ifade eden Doman, şunları ifade etti. “Benim haberim yok tabi. Kahveci İsmail, İstanbul'da fener dairesine gitmiş ve başvurusu kabul olmuş, muamelesi yapılmış. Bir baktım kapı çalıyor, Mustafa abi; 'Kızım kızım Kahveci İsmail'in muamelesi yapıldı, akşam sabah geliyor, gözünü aç, işini elinden alacaklar' dedi. 'Ne yapayım abi, çok yere gidip yalvardım hiçbir şey olmadı' dedim. 'Vali Akın'a git' dedi. Ertesi gün valiye gittim, vali yerinde yokmuş sekreteri varmış. 'Yarın gel abla çocuklarını da al gel' dedi. Ertesi gün gittim, valiye anlattım. 'Sen yarın memurunla beraber gel' dedi. Ertesi gün memur Tevfik efendiye söyledim, gittik. Vali, 'Bu kadını neden işten çıkarıyorsunuz' diye sordu, memur, 'Efendim ben çıkarmıyorum, başkaları çıkarıyor, kadın olduğu için' dedi. 'Üç çocuğu varmış hanımefendinin. Üç çocukla ne yapacak, nereye gidecek, sokakları mı süpürecek, hizmetçilik mi yapacak ne yapacak? Nasıl yaptınız bunu' dedi. Sekreterine yazdırdığı mektubu postalamamı istedi. Bir hafta sonra tayinim geldi. O günden sonra her gün feneri yaktım. Ama hiç güç gelmedi, koşarak gittim, koşarak geldim. Gece saat bir-ikide, çok soğuk havalarda, 'Fenerci fenerin söndü' derlerdi. Kiminle gideceğim, eşim de yoktu. Tek başıma gider ikisini de yakar gelirdim."
Fenerleri gazla yakıyordu
O yıllarda deniz fenerlerini gazla yaktıklarını anlatan Doman, “Benim bir elimde büyük lamba vardı, diğer elimde ibrik, içine gaz doldururdum. Tırmanıp fenerlere çıkardım, iki feneri de doldurur ve yakardım. Tenekelerle 30-40 teneke gaz gelirdi. Bazen akardı gaz ve ben öderdim. Gazhane vardı, orada dururlardı. Bir keresinde 20 teneke gaz akmış, kendim ödedim. Bir gün teknisyenler geldi, 'Sabah ve akşam gidip yakıyorsun ne güzel' dediler. Öyle söylemeleri ne kadar ağrıma gitti. Her ay şu kadar gaz, şu kadar fitil yanıyor, şu kadar bez, diye bordro da yapardım" diye konuştu. Doman'ın hikayesini kızı Nevin Doman ile o dönemlerde çocukluğu Kaleiçi'nde geçen iş insanı Emin Altıner Antalyalılara duyurmaya çalışıyor.
1983'te emekli oldu
Annesi fener gardiyanlığı yaparken 7-8 yaşlarında olan, iki ablası da yatılı okuduğu için annesiyle yaşayan Nevin Doman 1955'ten sonra babası hastalanınca annesinin fenerleri yakmaya başladığını, 1958'de babası vefat ettikten sonra da işi annesinin devraldığını söyledi. 'Kadının burada çalışması zor' diye zorluklar çıkarıldığından bahseden Nevin Doman, “Annemin yapacağı başka bir iş yoktu, mecburen bildiğim iş bu dedi. Burada çalışmaya başladı. 1983'te emekli oldu " diye konuştu.
DHA