Gaslighting uygulayan kişinin amacının karşısındaki kişinin psikolojisini bozarak kendine bağımlı hale getirmek olduğunu belirten Psikolojik Danışman Gizem Yıldız, Gaslighting kapsamında karşı tarafı sindirmek ve karşısındakini kendisinden şüphe duymaya düşürmek için kullanılan yöntemler hakkında bilgi verdi. Yıldız, “Gaslighting, genellikle manipülatörün, hedef kişinin gerçeklik algısını çarpıtarak, onu kendi duygu, düşünce ya da davranışlarını sorgulamaya ve şüphe duymaya yönlendirmesini içerir. Gaslighting yapan insanlar; yanlış bilgi verir, karşısındaki bireylerin duygularını küçümser veya karşı tarafı suçlarlar. Böylece psikolojik manipülasyona uğrattıkları kişilerin ilişki içerisinde kendilerini sürekli olarak hatalı görmelerine ve onların davranışlarını kontrol etmeye çalışır. Bu tür yaşantılara sık sık maruz kalan kişiler de kendilerine olan güvenini kaybettiği için karşı tarafın kontrolüne ve baskısına girer ve kendilerini bağımlı hisseder. Bu yüzden yapılan baskıyı fark etmeleri veya ilişkiyi sonlandırmaları da oldukça güç olmaktadır” diye konuştu.
Belirtileri nelerdir?
Gaslighting’e karşı farkındalık geliştirmek ve başa çıkabilmek için Gaslighting’in belirtilerini fark etmenin oldukça önemli olduğunu vurgulayan Psikolojik DanışmaDanışman Gizem Yıldız, bu belirtilere ilişkin şöyle dedi: “İlişki içerisinde hatalı bir şey yapmamış olsanız bile sizden sürekli özür bekleniyor veya kendinizi sık sık özür dilerken buluyorsanız, karşınızdaki kişinin size söylediği şeyleri anlatırken, ‘Ben öyle bir şey söylemedim, öyle bir şey yapmadım’ gibi hafızanızı sorgulamanıza sebep olacak tepkiler alıyorsanız, manipülatör size kaba, aşağılayıcı söylemlerde bulunmasına rağmen bunların sorumlusu olarak sizi gösteriyorsa, üzgün ya da kırgın hissettiğiniz duygu durumları basite indirgeniyor ve size sürekli abarttığınız söyleniyorsa, yaşandığından emin olduğunuz bir olay size hiç yaşanmamış gibi lanse ediliyorsa, size normal olmadığınız ve diğer insanların da hakkınızda böyle düşündüğüne dair söylemler yükleniyorsa, çok hassas olduğunuz söyleniyor ve yapılan davranışların sizi sevmekle ilişkili olduğu söyleniyorsa; aile üyeleri, dostlar veya terapist gibi güvenilir insanlarla duygusal deneyimlerinizi paylaşarak destek alabilirsiniz.”
Duygu günlüğü
Sağlıklı ve destekleyici ilişkilerin, Gaslighting’e karşı direnç oluşturmaya yardımcı olabileceğini dile getiren Gizem Yıldız, “Yaşadığınız olayları yazmak, gerçeklerinizi hatırlamanıza ve kendinize karşı dürüst olmanıza yardımcı olabilir. Kendi duygusal ve fiziksel sınırlarınızı belirleyin ve bu sınırlara saygı gösterilmesini bekleyin. Size zarar verebilecek durumlarda rahatça, ‘hayır’ demeyi öğrenmek, kendi ihtiyaçlarınıza saygı gösterilmesine katkıda bulunabilir” diyerek Gaslighting’le nasıl başa çıkılabileceğinden bahsetti. Gaslighting’e karşı yapılabilecek en önemli şeyin ise kişinin kendisine inanmayı öğrenmek olduğunu söyleyen Yıldız, sözlerini şu şekilde sürdürdü: “Kendi içgüdülerinize ve yargılarınıza güvenmek, günlük pratik yoluyla herkesin rahatlıkla öğrenebileceği bir beceridir. Bunun için bir duygu günlüğü tutabilirsiniz. Her gün ne düşündüğünüzü ve hissettiğinizi kaydetme alışkanlığını edinmek, iç sesinizle daha uyumlu olmanıza yardımcı olacaktır. Duygu günlüğü sayesinde kendi düşünce ve davranışlarınızdaki kalıpları fark edebilir ve hayatınıza hangi duyguların egemen olduğunu anlayabilirsiniz. Günlük tutmak aynı zamanda, düşüncelerinizi ve duygularınızı karşınızdaki kişinin inançlarından ayırmanın da bir yoludur. Gaslighting’e maruz kalan kişiler genellikle bu durumu fark etmekte zorlanabilir. Tepki göstermek için kendi gerçekliğinize olan güveninizi sağlamak için destek alabilirsiniz. Bu davranışı sergileyen kişilerle sınırlarınızı belirlemek önemlidir. Profesyonel destek almak da duygusal olarak bu durumla başa çıkmanıza yardımcı olabilir. Karşı tarafın sizin hayatınıza sahte anılar yerleştirmesine izin vermemek için farkındalık ilk adımdır.”