Esti kuru yapraklar… derken, doğanın eşsiz güzelliği, yeşillerin sararıp renk cümbüşüne katkısı büyük bir zenginlikken, baş gösteren alerjik reaksiyonlar, rahatsızlıklar, akışkan burunlar falan filan.
Alerjen kimselerde ne mi oluyor, gözlemlere dayanarak hemen söyleyeyim.. Gözlerde kaşıntı, kızarıklık, burunda şeffaf akıntı, hapşırık nöbetleri, genizde kaşıntı, nefes darlığına varan öksürükler, astım nöbetleri…
Bu etkiyi vücudumuzda görmeden evvel yapabileceklerimize, alınacak önlemlere bir göz atalım dedim berabercek..
Güz mevsiminde alerjiden korunma yolları
Ufak çaplı sizler için biraz araştırma yaptım tabi.. Uzmanlık alanı gerektiren bir konu olmasına rağmen bizlerin de bilinçli olması gereken bir mevsimdeyiz. Yaprakların üzerine çiğ düşmesi, yağmurun ıslaklığı ve çürüyen yaprakların üzerinde Alternaria cinsi küf mantarlarının üremesine sebep oluyormuş. Bu mantar da tabi alerjik reaksiyonları tetikliyor. Polenli bitkiler polenlerini Ağustos, Eylül hatta Ekim aylarında bile doğaya salmaya devam ediyormuş.
Uzmanlar uyarıyor!!!
‘Özellikle sabahları evi havalandırmak yerine gün ortası ve güneşli günler tercih edilmeli. Ev içi temizliği hepa filtre özelliğine sahip elektrik süpürgeleri ile yapılmalı. Halı yerine yıkanabilir kilim kullanılmalı. Evdeki dağınıklıktan kurtulmalı. Banyodaki akan muslukları tamir edilmeli. Çöpleri biriktirilmemeli. Bulaşıklar bekletilmemeli’ diyorlar …
“Kaloriferlerin yakıldığı, halıların serildiği, battaniyelerin ve yünlü giysilerin çıkarıldığı kış aylarında alerji derdi de başlıyor! Daha rahat nefes almak, aksırıp tıksırmamak, elinizde mendille dolaşmak istemiyorsanız; kış aylarında daha uzun vakit geçireceğiniz evinizde, basit ama etkili önlemler alarak alerjiden korunabilirsiniz” diye bas bas bağırıyorlar.
**Şimdi bu uyarıları biraz açalım, ne dersiniz..
Göğüs Hastalıkları ve Tüberküloz Uzmanı Dr. Ahmet Selvi, kış aylarında alerjiden korunmak için alınabilecek önlemleri anlatmış, bakın neler söylemiş..
‘Havaların soğumasıyla birlikte kapalı alanlarda daha fazla vakit geçirmeye başlarız. Birçok insan; kapalı alanların alerji ve astımı tetikleyen alerjenlerle dolu olduğunun farkında bile değildir. Kapalı alanlarda daha çok zaman geçirmek, bu alerjenlere daha çok maruz kalmak anlamına gelir. Bu yüzden; burun akıntısı, tıkanıklık, boğazda ve burunda kaşıntı, gıdıklanma hissi, hapşırık, gözlerde kızarıklık-batma-sulanma, göğüste hırıltı hışıltı, nefes darlığı gibi şikayetler hassas bireylerde soğuk havalarda artar. Alerji şikayetlerine, kapalı ortamların havasında bulunan partiküller (alerjenler) neden olur. Bu alerjenler; aynı zamanda alerjik astım ve rinit gibi kronik problemlerin alevlenmesine de neden olur. Alerji problemleri yaşayanların; neye karşı hassas olduklarını ve bunlardan korunma yollarını bilmeleri, günlük yaşamlarını büyük ölçüde rahatlatacaktır.’
Öncelik listenizi yapın
· Soğuk aylara girerken; hassasiyeti olan bireyler, kendilerine göre bir öncelik listesi yapmalıdırlar. İçinde yaşadıkları ve çalıştıkları ortamları kendi durumlarına göre değiştirmeliler.
· Bazı öneriler kendileri için pratik olmayabilir; ancak daha rahat bir kış geçirebilmek için girilecek sıkıntıya değer.
· Soğuk aylara girerken dış ortamdaki en önemli alerjenler; polenler, mantarlar ve küflerin sporlarıdır. Sonbaharda, özellikle yabani otların polenleri, havaya yoğun olarak karışır. Ayrıca yere düşen, yağmurla ıslanan ve çürümeye başlayan yapraklar üzerinde ve bahçe atıklarında mantarlar yoğun bir şekilde ürerler. Bunların sporları havaya çok kolay karışır. O nedenle rüzgarlı havalarda ve sabah erken saatlerde mümkün olduğu kadar dışarıya çıkmamakta fayda var.
Evdeki dağınıklıktan kurtulun
Ev tozları kapalı alanlarda yoğun olarak karşılaşılan alerjenlerden birisidir. 'Mayt' olarak adlandırılan ve çıplak gözle görülemeyen minik canlılar, ev tozu alerjisine neden olurlar. Dünyanın her yerinde olan ve tüylü kumaşların içinde yaşayan 'mayt'lar, insan cildinden dökülen kırıntılarla beslenirler. Bu canlıların dışkıları son derece alerjiktir. Mayt sayısını azaltan çamaşır konsantreleri, halı ve koltuk spreylerinden faydalanılabilirsiniz. Evinizdeki dağınıklıktan kurtulun. Gelişi güzel atılmış kitaplar, araç gereçler aşırı toz toplar.
Halıları kilimlerle değiştirin
· Halılarınızı yıkanabilir kilimlerle değiştirin. Kilimlerinizi sık sık vakumla temizleyin.
· Yastık kılıfı, çarşaf ve nevresim takımlarınızı haftada en az bir kez değiştirin, yüksek sıcaklıkta yıkayın ve alerjik olmayan plastik hurçlarda saklayın.
· Nemli ve rutubetli ortamlarda, mantarlar ve küfler alerji ve astımı tetikleyen önemli faktörlerdir. Mantar ve küflerin sporları, ortam havasına son derece kolay karışır ve son derece alerjiktirler. Banyo, tuvalet, bodrum ve giriş katları gibi ortamlar; mantar ve küf sporlarıyla yoğun bir şekilde kirlenir. Yeterli temizlenmeyen ve bakımı yapılmayan nemlendirme ve soğutma sistemlerinde çok kolay ürerler.
Banyodaki muslukları tamir ettirin
Banyo ve tuvalet gibi ortamlarda halı ve tüylü parçalar kullanmaktan kaçının. Nemli, rutubetli ve kötü kokan halılardan kurtulun. Banyo ve tuvaletlerde; özellikle köşeleri, lavabo altlarını 1'e 10 sulandırılarak hazırlanmış çamaşır suyu ile temizleyin. Sızıntı yapan, yüzeyin sürekli ıslak ve nemli olmasına neden olan çamaşır makinesi, lavabolar, su boruları ve muslukları onarın. Havayı temizlemesi ve nemini azaltması için klima kullanabilirsiniz.
Evde beslenen hayvanlar da önemli bir alerji nedenidir. Hayvanların tüyleri, dışkı, idrar, salyaları ve beslenmelerinde kullanılan mamalar alerjiye neden olabilir. Ev hayvanlarınızı yatak odanızdan ve alerjik kişilerin uzun süre vakit geçirdikleri yerlerden uzak tutun. Ev hayvanlarınıza dokunduktan sonra ve besledikten sonra ellerinizi yıkayın.
Bulaşıkları bekletmeden yıkayın
Hamam böcekleri ve kemirgenler, günümüzde daha nadir olarak kapalı ortamlarda alerjiye neden olabilen etkenlerdir. Bunlardan kurtulmak için yerlere dökülen yiyecek kırıntıları düzenli olarak temizlenmeli, çöpler çok biriktirilmeden sık sık atılmalı. Bulaşıklar bekletilmeden yıkanmalı ya da bulaşık makinesine kaldırılmalı. Yiyecekler ağzı sıkı kapanan kaplarda korunmalı, buzdolabı ve fırın gibi aletlerin altları düzenli aralarla temizlenmeli. Böceklerin girebilecekleri duvarlardaki ve pencere kenarındaki çatlaklar ile delikler onarılmalı.
**E bütün bunları yaptıktan sonra ayaklarınızı uzatın, bir kahve yapın ve keyfnize bakın.. Haa yarın ne giyeceğinizi şimdiden ayarlayın..
Hazırlayan: Özge GÜRÜN