Antalya Rehberler Odası Başkanı (ARO) Hasan Uysal ile turizm sektörünü ve sorunlarını konuştuk. Başkan Uysal ile kent turizminin rehberler cephesine bakışı, rehberlerin sorunları ve turizm sektörü gibi pek çok konuyu görüştük ve rehberlerin dünyasını ele aldık
RÖPORTAJ: Esra ALTUNKES
ARO Başkanı Hasan Uysal, turizm sezonunun kötü gittiğini ifade ederek, “Türkiye turizmde 2015’e kötü bir giriş yaptı. Bu kötü gidişten herkes gibi bizler de etkilendik. Sektör çalışanlarının yarısından fazlası evde, işsiz. Bu yıl turizmde otel, turizm çalışanları, tur şirketi de uçak firmaları da para kazanamıyor. Bizim işlerimizi de etkiledi” dedi.
E.A- Turist rehberlerinin sahip olması gereken özellikler nelerdir?
H.U- Öncelikle rehberin ana diline vakıf olması gerekmektedir. Ziyaret edilen ülkenin dilini iyi konuşabilmesi ve tarihi, aktüel olayları, ziyaret edilen ülkenin gelenek ve görenekleri hakkında bilgi sahibi olması çok önemlidir. Rehber tura çıkmadan önce iyi bir plan ve hazırlık yapmalıdır. Yöre hakkında bilgi sahibi olmalıdır. Bir rehberin iyi bir görünümü olmalı, etkileyici tavır ve davranışları, güzel giyimi, pozitif ve hoş kişiliği ve iyi ses tonuna sahip olması gereklidir. Bir rehber, eğer bir şeyler yanlış giderse asla paniklememelidir. Genel kültürü çok iyi olmalıdır. Turistlerin otelde, pansiyonda, gezide, alışverişte her türlü gereksinimleriyle ilgilenmelidir. Rehber görevini bilen bir konsolosluk mensubu kadar bazı zamanlarda daha geniş ölçüde memleketin temsilcisi olduğunu asla unutmamalıdır. Dozunu kaçırmadan ve asla belli etmeden memleketi yararına propaganda yapabilme sanatını bilmelidir. Mutlaka dürüst davranmalıdır. Kötü izlenimlere olanak vermemelidir. Kişisel yararını, kişisel çıkar haline getirmemelidir.
E.A- Biraz da Antalya’daki rehberlerin durumunu ele alalım. Kaçak rehber var mı? Nasıl baş ediyorsunuz? Denetimlerinizi ne sıklıkla yapıyorsunuz?
H.U- Eksik evrakla hizmet veren, sözleşmesi olmadan tura çıkan ve kaçak rehber olarak nitelendirilen belgesiz faaliyet gösteren kişilere kaçak rehber diyoruz. Belgesiz rehberlik faaliyeti en büyük sıkıntımızdır. Yasamızın üç sene önce çıkmasının ardından bazı düzenlemeler getirildi. Meslek kanunu ile birlikte bize denetim yetkisi verildi. Denetim yetkisini yaklaşık 3 senedir kullanıyoruz. Aslında her gün denetim olmalı. 2 denetmenimiz var. Özellikle iki sene önce yaptığımız denetimlerde her denetimde 4-5 tane kaçak faaliyet tespit ediyorduk. Bu sayı yasa sayesinde düştü. Bir ay boyunca yaptığımız denetimde toplamda ay boyunca 6 adet kaçak faaliyet tespit ettik.
E.A- Peki bu denetimler sizin için yeterli mi? Kaçak oranı, tur operatörlerinde azaldı mı?
H.U- Turizm İl Müdürlüğü bot turu, tekne turu, rafting turlarına fazla dokunmak istemiyor. Gerekçesi ise tur değilmiş. Bu alanlara denetimlerin sıklıkla yapılması lazım. Denetimlerin turizmi ilgilendiren her alanda yapılması lazım. Kaçak tur operatörlerinde ise azalma var. Denetimlerin sıklığı hem acente, hem rehberlerin lehine oluyor. Kötü giden turizm sezonunda kaçak faaliyetlerin engellenmesi lazım. TÜRSAB’ın her denetime katılması lazım.
E.A- Bu sene turizmin kötü gitmesi tüm sektörleri etkiledi. Turizm sezonu ile ilgili görüşünüz nedir? Turizmdeki yaşanılan sıkıntılar nasıl aşılır? Antalya’nın tanıtımı yeterli mi sizce?
H.U- Sezon çok kötü gidiyor. Türkiye turizmde 2015’e kötü bir giriş yaptı. Bu kötü gidişten herkes gibi bizler de etkilendik. Sektör çalışanlarının yarısından fazlası evde, işsiz. Başta Rusya ve Ukrayna’da yaşanan karışıklıklar ve çevre ülkelerdeki iç çatışmalardan etkilenen Türkiye’nin bu yıl turizmde hedefleri tutturması zor görünüyor. Ağustos ve Eylül’de bir canlanma bekliyoruz ancak bu tüm bir sezonu kurtarmaya yetmez. Turist sayısında ciddi düşüş yaşandı. Bu yıl turizmde otel, turizm çalışanları, tur şirketi de uçak firmaları da para kazanamıyor. Antalya’ya gelen turist azaldı. Almanya’dan gelen turist sayısında bir artış var. Ama hala Rusya’dan gelen kaybı kapatmaya yeterli değil. Endişemiz bu sıkıntının gelecek yıllarda da yaşanacak olması. Turizm politikalarının biraz değişmesi lazım. Daha çok turist bu ülkeye nasıl getiririz bunu düşünmeleri gerekiyor. Biz her ortamda sorunları dile getiriyoruz. Rusya’da krizin başladığı günden bu yana uyarılarımızı yaptık. Önlem alınması gerekiyor dedik. Geçen hafta burada Turizm Müsteşarının da katıldığı bir toplantı vardı. Orada bazı önlemlerin alındığını söylediler ama bence bu alınan önlemler yeterli değil. Türkiye'nin, en uzun kıyı şeridine sahip kenti Antalya’da turizm faaliyetlerini 12 aya yaymak için çalışma yürütülmeli. İlimiz iklim, tarih ve doğal güzellikleri açısından alternatif turizm türlerine çok uygun. İyi tanıtım yapamazsak turist gelmez. Reklam ve tanıtımlarında da etkin olmamız gerekiyor.
Hasan Uysal kimdir?
1965 yılında Isparta'da doğdu. İlk ve orta öğrenimini Almanya'da aldıktan sonra yine Almanya'da Ticari Bilimler Yüksek Okulu'nda eğitimini tamamladı. Daha sonra Türkiye'ye döndü. Konya, Selçuk Üniversitesi Alman Dili ve Edebiyatı Bölümünü kazandı ve 1993 yılında mezun oldu. Fakültede okurken,1988-89 yıllarında Bakanlığın Bursa'da açtığı rehberlik kursundan kokartını aldı. O tarihten beri aktif olarak rehberlik yapmaktadır. Evli ve 2 çocuk babasıdır.