Antalya Aile Hekimleri Derneği (ANTAHED) Yönetim Kurulu Üyesi Uzman Doktor Ekin Saba, meme kanserinde erken tanının önemine değindi, alınabilecek önlemleri sıraladı. Meme kanserinin erken tanındığı takdirde, tedavi başarısı ve sağlıklı yaşam şansının yüksek olabileceğini hatırlatan Ekin Saba, “Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de kadınlar arasında en sıklıkla görülen bir kanser türüdür. Kadınlarda kansere bağlı ölüm nedenleri arasında, akciğerden sonra meme kanseri ikinci sırada yer almaktadır. Erken evrelerde meme kanserleri tedavi oranları çok başarılıdır. Ancak ileri evrelerde hem yaşam süreleri kısıtlı, hem de uygulanılan tedaviler hastalar için yaşam kalitesini düşürücüdür” diye konuştu.
Risk faktörleri
Meme kanserinde risk faktörleri hakkında açıklamalarda bulunan Ekin Saba, “Ailede meme kanseri öyküsü, erken ilk adet yaşı, geç menopoz, çocuk emzirmeme, obezite sayılabilir. Meme kanserleri, yüzde 5 ile 10 arasında değişen bir oranda genetik faktörlere bağlı. Yüzde 90 civarında ise nedeni bilinmiyor. Çevresel faktörler, tükettiğimiz gıdalar, beslenme biçimi ve stresin etkili faktörler olduğunu biliyoruz. Kilolu insanlarda meme kanseri daha çok görülüyor. Menopozdan sonra kadınların hormonal dengeler nedeniyle kilo alma olasılığı artıyor. Zayıf olanlarda ve düzenli olarak egzersiz yapanlarda ise meme kanserinin daha az görüldüğü bilimsel olarak ispatlandı. Yani kilo, meme kanseri açısından da başa bela. Riski azaltmak amacıyla, sağlıklı kilo kaybı, düzenli egzersiz gibi davranış değişiklikleri etkili olabilir. Ancak risk faktörlerini en aza indirecek hayat tarzı değişikliklerinin yanı sıra hastalığın erken teşhisine yönelik yapılan meme kanseri taramaları bu kanserde ölümleri ve hastalığın sıklığını azaltmada en etkili yöntemlerdir. Bu nedenle kadınların meme kanseri nedenleri, belirtileri, korunma, tarama, taramanın ne zaman ve nasıl yapılacağı hakkında bilgilendirilmesi ve bilinçlendirilmesi önemlidir. Unutmayalım ki meme kanserinde erken teşhis hem hayat kurtarır hem de yaşam kalitesini korur” dedi.
Belirtileri
Meme kanserinin belirtileri ile ilgili açıklamalarda bulunan Ekin Saba, “Meme kanserinin en sık rastlanan belirtisi, memede ağrısız, zamanla büyüyen bir kitlenin hissedilmesidir. Ancak, hastaların çok azında ağrı da belirtilere eşlik edebilir. Daha nadir olarak memede çekintiler, deride kalınlaşma, şişlikler, deride tahriş ya da bozulmalar ve meme ucunun hassaslaşması ya da içe dönmesi gibi meme ucu belirtileri yer almaktadır. Dikkat çekici belirtiler olan ağrı ve kanlı akıntı belirtileri ise ileri evrelerde ortaya çıkmaktadır. Erken evrede meme kanserleri diğer kanser çeşitlerinde olduğu gibi ileri dönemlere gelene kadar belirgin bir belirti vermeyebilir. Erken teşhiste en önemli faktör, kişinin bu konuda bilinçlendirilmesidir. Bu nedenle, meme kanserinin erken tanısı için ‘evde kendi kendine meme muayenesi’ çok önemlidir. Kadınlar 20 yaşından sonraki dönemde, her ay adet sonrası ilk banyolarında elle her iki memelerini kontrol etmelidirler. Her kadın kendi meme dokusunu en iyi şekilde tanır ve değerlendirir, eline gelen yabancı dokuyu ya da yeni oluşmuş bir kitleyi erken dönemde tespit edebilir. Meme dokusu içerisinde herhangi bir şüpheli kitle ele geldiğinde ise vakit geçirmeden doktora başvurulmalıdır” şeklinde konuştu.
Erken tanının önemi
Ülkemizde meme kanseri olgularının yaklaşık yarısının 40-50 yaş aralığında görüldüğünü ifade eden Ekin Saba, “Erken tanı oranı ise düşüktür. 40 yaşından sonra yılda bir kez doktorda meme muayenesi yaptırmak gereklidir. Bu şekilde takip edilen kadınlarda kanserin çok erken dönemlerde yakalanabildiği ve meme kanserine bağlı ölümlerde yüzde 30 oranında azalma sağlandığı saptanmıştır. Meme kanserinin tedavi edilebilir bir hastalık olduğunu ve iyileşmenin erken teşhis ile doğru orantılı olduğunu unutmamalıyız. Meme kanserinin erken teşhisi için, aile hekimlerinizden ve Kanser Erken Teşhis Tarama ve Eğitim Merkezi (KETEM)’den konu ile ilgili bilgi alabilirsiniz. İlimizde KETEM’e başvuran bütün kadınlara; kendi kendine meme muayenesi, meme kanseri, serviks (rahim ağzı) kanseri, kolorektal kanser konularında eğitimler verilmektedir. Belirlenmiş bölgede yaşayan 40-69 yaş grubu kadınlar hedef gruptur ve KETEM’de mamografi çekimi ile meme kanseri taraması yapılmaktadır” diyerek aydınlatıcı bilgiler veridi.
Esra ALTUNKES