Antalya Ticaret Borsası (ATB) Nisan Ayı olağan meclis toplantısı yapıldı. Toplantıda konuşan Başkan Ali Çandır, seçimler ve ekonomiye ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Yerel seçimlerin demokrasiye yakışır bir şekilde tamamlandığını hatırlatan Çandır, “Seçim sonuçlarının ülkemize ve kentimize hayırlı olmasını diliyoruz. Seçilen tüm yöneticilere görevlerinde başarılar diliyor ve Antalya’mıza hizmet etme sorumluluğunu en iyi şekilde yerine getirmelerini temenni ediyoruz. Antalya Ticaret Borsası olarak, bundan önce olduğu gibi bundan sonra da yerel yönetimlerimizle iş birliği içinde çalışmaya devam edeceğiz. Seçim artık geride kaldı. Şimdi ekonomik yapımızı istikrara ve sağlıklı bir bünyeye kavuşturmak için çalışma zamanı” şeklinde konuştu. 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nı da kutlayan Çandır, “Ulu önderimiz Mustafa Kemal Atatürk’ü ve silah arkadaşlarını, vatanımız için canını feda etmiş şehitlerimizi ve gazilerimizi saygı, minnet ve rahmetle anıyorum” dedi. Teleferik kazasına değinen Başkan Çandır, “Konyaaltı ilçemiz Sarısu teleferik hattında yaşanan elim kazada hayatını kaybeden vatandaşımıza ve İstanbul Gayrettepe'de çıkan yangında hayatını kaybeden vatandaşlarımıza Allah’tan rahmet, milletimize baş sağlığı ve ailelerine sabır diliyorum. Kurtarılan vatandaşlarımıza sağlıklı günler diliyorum” ifadelerini kullandı.
‘Karşılıksız çekte makas açıldı’
Ekonomi ile ilgili konuşan Çandır, “Ekonomi ve iş dünyası; bir taraftan aşırı yükselmeye devam eden maliyet yükleriyle baş etmeye çalışırken diğer taraftan da gün geçtikçe reel olarak zayıflayan hasıla sorunlarını çözmeye çalışmaktadır. Doğal olarak bu durum, sürdürülebilir ve sağlıklı bir yapıdan bizi uzaklaştırmaktadır. Bu yıl kentimizde nispi olarak erken açılan ve hareketli olan bir turizm sezonu başlangıcı söz konusudur. Ancak bunun kentimiz ekonomisine yansıması oldukça zayıf kalmıştır. Çünkü yıl başlangıcı olarak gördüğümüz ilk çeyrek verileri kentimiz için geçmiş yıl ortalamalarının altında kalmıştır. Örneğin yılın ilk çeyreğinde kurulan şirket sayısı geçen yıl ilk çeyrekte geçen yıl yüzde 32 artarken bu yılın ilk çeyreğinde yüzde -30’dan fazla azalmıştır. Ülke ortalamasında ise yüzde 5’lik artış yaşanmıştır. Kapanan şirkette ise ülke ortalamasına yakın bir artış eğilimi söz konusu olmuştur. Aynı dönemde protestolu senetlerde ülke genelinde yüzde 148’lik artışa karşılık kentimizde yüzde 243’lük artış yaşanmıştır. Karşılıksız çek tutarında ise makas daha da açılmış ve ülke genelindeki yüzde 264’lük artışa karşılık kentimizde yüzde 564’lük rekor bir artış yaşanmıştır. Ticari hayatın hareketliliğine bir gösterge olarak baktığımız çekle işlem tutarında ise ülke genelindeki yüzde 65’lik artışa karşılık kentimizde ancak yüzde 53’lük bir artış yaşanabilmiştir. Halbuki 2023 yılının ilk çeyreğinde kentimizde yüzde 118’lik artış yaşanmış ve ülke ortalamasından yüzde 50 fazla olmuştu. Yine ticari hayatın hareketliliğine bir gösterge olarak baktığımız kredilerde de kentimiz ilk çeyrek rakamları, ülke genelinin altında artmıştır. Sektörel kredilerde bizi yakından ilgilendiren tarımsal krediler, dönemsel olarak ülkede yüzde 80 artarken kentimizde yüzde 58 artabilmiştir. Aslında geçen yıl da sektörümüz için benzer bir düşüklük söz konusuydu” ifadelerini kullandı.
‘İhracata odaklanmalıyız’
‘Ticaret hacmindeki ve kredilerdeki büyümelerinin genel olarak ilan edilen enflasyonun altında kalması, aslında reel olarak bir büyüme ile karşı karşıya olmadığımızı göstermektedir’ diyen Çandır, “Bu durum da sürdürülebilir ve sağlıklı bir ilerleyişin önünde esaslı bir engel olmuştur. Yılın ilk çeyreğindeki ihracat performansımız da geçen yılın altında kalmıştır. 2023 yılı ilk çeyreğinde toplam ihracatımız yüzde 10’a, yaş meyve sebze ihracatımız yüzde 33’e ve hububat ihracatımız yüzde 50’ye yakın ihracat artışı ile ülke ortalamasının çok üzerinde gerçekleşmişti. Bu yılın ilk çeyreğinde ise toplam ihracatımız yüzde -1’den, yaş meyve sebze ihracatımız yüzde -12’den ve hububat ihracatımız yüzde -5’ten fazla azalarak ülke ortalamasının çok altında kalmıştır. Önümüzdeki aylarda ihracatta daha fazla düşüş yaşamamak için ihracat konusuna bir an önce odaklanmalıyız” dedi.
‘Enflasyon muhasebesi uygulanmalı’
Yüksek enflasyona dikkat çeken Çandır, “Geçtiğimiz aylarda sıkça dile getirdiğim gibi yaşadığımız aşırı yüksek enflasyon, her şeyin dengesini, istikrarını ve sağlıklı işleyişini kökten bozmaktadır. Bu bozulmalar sadece rakamlardan ibaret değildir. Duygularımızı ve bekleyişlerimizi de bozmaktadır. Yani enflasyon, bütün kötülüklerin anasıdır. Hepimizi yakından ilgilendiren son yansıması da enflasyon muhasebesi uygulamasıdır. Borçları ve alacakları dışarıda tutan bu uygulama, zayıf sermayeli şirketlerimiz üzerinde fiktif yüksek karlar yaratacaktır. Doğal olarak da yüksek vergi matrahları üretecektir. Bir de bu uygulamanın 3’er aylık dönemlere yayılması, ticaretin ve üretimin dışında ağır bir vergi yükü yaratacaktır. Politika üreticileri ve karar vericileri acilen bu uygulamayı yıllık dönemlere çevirmeye davet etmekteyiz. Böylece hiç olmazsa yıl sonu gerçekleşmiş rakamlar üzerinden uygulamayı yapmak, daha rasyonel bir zemin oluşturacaktır. Diğer taraftan iş dünyamız faaliyetlerinin önemli bir bölümünü borçlar ve alacaklar üzerinde yürütmektedir. Borçsuz ve alacaksız bir üretim sistemi, düşünülemez. Bu faaliyetler de bir vade yapısıyla işlemektedir. Bu gerçekleri uygulama dışında bırakmak, özellikle alacaklarından çok borçları olan kesimler için fiktif karlar üretecektir. Bu da belirttiğim gibi zayıf sermayeli şirketler başta olmak üzere bazı firmalarımızın vergi ödeme de daha da zorlanacağı gerçeğini ortaya çıkarmaktadır” dedi.
IPARD hibeleri
IPARD hibeleri ile ilgili konuşan Çandır, “Tarımsal ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu tarafından sunulan IPARD hibeleri uzun zamandır 42 ilimizi kapsamaktaydı. Antalya ve diğer 38 il olarak uzunca bir süredir desteklerden faydalanma talebimizi başta ekonomik ve sektörel şuralar olmak üzere karar vericilerle paylaşmaktaydık. Bu talebimiz bu yıl karşılık buldu ve artık IPARD hibeleri 81 ilimizde verilecek. Emeği geçen Başta Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanımız Sayın Rifat Hisarcıklıoğlu olmak üzere herkese teşekkür ediyoruz. Program takviminin açıklanmasıyla Yönetim Kurulu Başkan Yardımcımız Halil Bülbül ev sahipliğinde bölge koordinatörü ve üyelerimizin geniş katılımıyla bilgilendirme semineri düzenledik. İlgilinin yüksek olduğu seminerde üyelerimizin aklındaki tüm sorular yanıtlandı. Etkinliğin düzenlenmesinde emeği geçen Halil Bey’e, bölge koordinatörüne ve ekibine teşekkür ediyorum. Üretimin çeşitlendirilmesi, ürünlerin işlenmesi ve pazarlanması gibi alanlarda proje çağrısı yoluyla hibeler sunulan IPARD hibelerinden başta üyelerimiz olmak üzere Antalya olarak en üst seviyede faydalanılmasını diliyorum” dedi.
ESRA ALTUNKES