Sosyal medya suçluları
“Sosyal medya platformları yediden yetmişe insanların aktif bir şekilde kullandığı hem eğlendiği hem sosyalleştiği dijital bir ortam. Milyonlarca insanın bir arada olması ve yüz yüze bir görüşme ortamı olmadığı için aynı zamanda dolandırıcılıklara da en müsait ortam. Birçok yöntemlerle sosyal medya hesapları üzerinden suç işleyen bu kişiler, başkasının adına paylaşımlar yapmaktan, hesabınızı ele geçirmeye, kişisel verileri ele geçirmekte ve katalog suçlar dediğimiz ağır cezalık suçlara karışabiliyor” diyen Adli Bilişim Uzmanı emekli polis İsa Altun şöyle konuştu:
Oltalama yöntemi
Sosyal medya hesaplarımızı daha güvenli hale getirmek, olası yöntemlere karşı tetikte olmak gerekiyor. Kullandığınız sosyal platformun gizlilik politikalarını dikkatli bir şekilde incelemek, şifrelerinizi oluştururken dikkatli davranmak sosyal medyada güvenliğinizi korumak için ilk ve en önemli adımlar olacaktır. Pandemi sürecinde artan sosyal medya kullanımı, siber vurguncuların yeni yöntemlerini ortaya çıkarıyor. ‘Oltalama’ tabiri, ağlarına düşürdükleri insanların sosyal medya hesaplarını ele geçiren korsanlar, sosyal medya kullanıcılarının adına yazışma yapıp, ‘kısa yoldan zengin olma’ vaadi ile arkadaş listesindeki bireyleri tuzağa düşürüyor.
Kişisel veriler değiştiriliyor
Son yılların yükselen popüler sosyal medya uygulaması instagram’dan geldiğini düşündüğünüz bir mesajda ‘telif hakları ihlali’ gerçekleştirdiğiniz ileri sürülüyor ve mesaja 24 saat içinde cevap vermezseniz hesabınızın silineceği belirtiliyor. Kısa bir şaşkınlığın ardından ‘Nasıl olsa bir telif hakkı ihlalim olmadı’ deyip mesaja cevap veriyorsunuz. Ama bir dakika! Mesajda, size gelen formu doldurmanız, isminiz, soyadınız, cep telefonunuz, şifrenizi ve mail adresinizi girmeniz isteniyor. Mesajı gönderdikten birkaç dakika sonra bir bakıyorsunuz ki hesabınızın yerinde yeller esiyor. Sizin hesabınıza tanımlı mail adresiniz, cep telefonunuz ve diğer kişisel verilerinizin bilgileri değiştirilmiş.
Uygulamayı dikkatle inceleyin
Hesaba erişmeniz asla mümkün olmuyor. Oysa tüm sosyal medya şirketleri yaşanabilecek bir sorun karşısında kullanıcılarına DM (Direk Mesaj) yerine bildirim ya da e posta üzerinden iletişim kuruyorlar. Unutmayalım ki Instagram size mesaj atmaz, sadece ve sadece bildirim gönderir. Yani eğer bir telif ihlali yaptıysanız bunu size mesajla değil bildirimle gönderir. Mesaj yollayan hesapların kullanıcı adlarını inceleyin, büyük bir ihtimalle dolandırıcılardır. Hesapları engelleyip hiçbir linke tıklamayın ve çift aşamalı doğrulamayı sosyal medya hesaplarınızda ve
mailinizde aktif edin. Bu şekilde hesabınızı korumaya almış olursunuz.
Son kurbanları usta bir gazeteci
Usta gazeteci Özlem Pirim, 25 yıllık gazeteci. TRT Antalya Haber Müdürlüğünde görevli. Görevi gereği hassasiyet gösterdiği ‘telif haklarına’ da son derece saygılı ve duyarlı. ‘Telif hakkı ‘gibi hukuksal sonuçları olan bir niteliği koz olarak kullanan vurguncular kullanıcı bireyleri de böylece en zayıf yerden tuzaklarına düşürüyorlar. Özlem Pirim, yaşanan olay sonrası kendisine tuzak kuran siber saldırganlara karşı hukuk mücadelesi başlattı. En acı olan da sosyal medya hesabını ele geçirip arkadaş listesindekilere de sanki kendi yazmış gibi ‘Forex coin yatırım şirketine özellikle benimle ilgilenen finans uzmanı Koray beye teşekkür ederim. Yapmış olduğum 5 bin TL’lik yatırım ile 89 bin TL gelir elde ettim. Kazancımı aldım ve işlemler 1 saat sürdü. Benim gibi gelir elde etmek isteyen olursa yardımcı olacağım. Tekrardan teşekkürlerimi sunuyorum’ yazan vurguncular, Özlem Pirim adına bir devlet bankasının sahte dekontuna da 89 bin TL yatırılmış gibi tüm arkadaş listesine göndermişler.
Sahte dekont tuzağı
Amaç, algı oluşturup arkadaş listesindekileri etkilemek. Nitekim, instagram story’de sahte dekont paylaşılıyor ve birçok arkadaşıyla yazışmalar sağlanıyor. Yaşanan olay işin kriminal kısmı. Vurgunun bir de teknik boyutu var. Pandemi sürecinde kullanımı hızla artan platformlardan birisi de sosyal medya. Artan kullanıcı sayısı sanal vurguncuların da iştahını kabartıyor. Kullanıcıları hipnotize etmek, sosyal medya hesaplarını ele geçirmek için bir başka yöntem ise, ‘instagram hesabınızın doğrulanması (mavi tik) için linke tıklayıp giriş yapın’ uyarısı. Bu durum genelde Instagram’da takipçi sayısı yüksek olan hesaplar için yapılan bir yöntemdir. Sakın bu duruma da inanmayın.
Yardım merkezine tıklayın
Hesabınız çalınmış ise veya başka cihazlardan giriş yapıldığını fark ettiyseniz, instagram uygulamasındaki ‘ayarlar’ kısmından ‘yardım’ sekmesini seçin. Daha sonra ‘Yardım Merkezi’ sekmesine tıklayarak yönlendirildiğiniz sayfadan ‘Gizlilik ve Emniyet’i seçin. Burada instagram platformu için birçok konuda ipuçlarını elde edebilirsiniz. Fakat instagram hesabınız çalınmış ve hesaba erişim sağlayamıyorsanız, giriş yapma ile ilgili ‘yardım al’ sekmesine tıklayın. E-posta adresinizi ve telefon numaranızı girin. Şikâyet talebi oluşturduğunuzda e-posta adresinize kimlik doğrulama içeren bir ileti alacaksınız. Bu iletide birkaç bilgiyi doğrulayarak hesabınızı kurtarabilirsiniz.
Platformdan cezai işlem başlatılamıyor
Asıl hesap sahibi olarak hesaba erişim sağlayabiliyor lakin hesabınızın çalındığını düşünüyorsanız platform üzerinden hesabınıza giriş yaparak Instagram’ın düzenlemiş olduğu formu doldurup prosedürleri yerine getirerek hesabınızın güvenliğini sağlayabilirsiniz. Lakin instagram yardım merkezindeki bu işlemler sonunda hesabınızı geri alsanız dahi hesabınızı çalan kişi veya kişiler için platform üzerinde cezai işlem başlatamazsınız. Ayrıca Instagram’ın şikâyet bildirimleri için kullandığı mail adresleri mevcuttur. Instagram şikâyet bildirimleri için ulaşabileceğiniz mail adresleri [email protected], [email protected]. Buradaki aklınızda bulunması gereken nokta ise mail üzerinden Instagram’ın ileteceğiniz şikâyetlerin İngilizce olması gerektiğidir. Çünkü henüz Instagram’ın Türkçe yardım desteği bulunmamaktadır.
Savcılığa suç duyurusunda bulunun
Birçok sosyal medya platformunda olduğu gibi instagram da bilişim sistemi olarak kabul edilmektedir ve hukuka aykırı giriş yapılması ve buradaki gönderilerin değiştirilmesi ya da erişiminin engellenmesi gibi akla gelebilecek eylemler Türk Ceza Kanunu uyarınca suç olarak tanımlanmaktadır. Bu yüzden yukarıda sayılan suçlar hakkında hukuka aykırı fiil nedeniyle savcılığa suç duyurusunda bulunmanız sizin yasal hakkınızdır. Bu noktada önemli olan hususlar vardır. Suç teşkil eden eylemin failinin kimliğinin belirlenmesi ya da belirlenebilir olması önemlidir. Çünkü Instagram’daki gizlilik politikaları sebebiyle platform kullanıcıların bilgileri yetkili makamlar ile paylaşılmamaktadır. Savcılık başvurusunda kapsamlı bir soruşturma yapılacaktır çünkü instagram gizlilik politikaları nedeniyle kovuşturma safhalarının geçilmesi gerekmektedir. Instagram hesabınızın çalınmaması için e-posta adresinizi ekleyin ve sakın ama sakın şifresini unutmayın. Telefon numaranızı ekleyin ve iki faktörlü kimlik doğrulamasını etkinleştirin. Banka hesaplarınızı ya da kredi kartlarınızı varsa, banka kredilerinizi kontrol edin. Hesaplarınızda sizden habersiz gelişen bir işlem olmuşsa, hemen bunu bankaya bildirin ve hesaplarınızı erişime kapatarak kullanımının durdurulmasını sağlayın.”
Şükrü AĞIRMAN
“Sosyal medya platformları yediden yetmişe insanların aktif bir şekilde kullandığı hem eğlendiği hem sosyalleştiği dijital bir ortam. Milyonlarca insanın bir arada olması ve yüz yüze bir görüşme ortamı olmadığı için aynı zamanda dolandırıcılıklara da en müsait ortam. Birçok yöntemlerle sosyal medya hesapları üzerinden suç işleyen bu kişiler, başkasının adına paylaşımlar yapmaktan, hesabınızı ele geçirmeye, kişisel verileri ele geçirmekte ve katalog suçlar dediğimiz ağır cezalık suçlara karışabiliyor” diyen Adli Bilişim Uzmanı emekli polis İsa Altun şöyle konuştu:
Oltalama yöntemi
Sosyal medya hesaplarımızı daha güvenli hale getirmek, olası yöntemlere karşı tetikte olmak gerekiyor. Kullandığınız sosyal platformun gizlilik politikalarını dikkatli bir şekilde incelemek, şifrelerinizi oluştururken dikkatli davranmak sosyal medyada güvenliğinizi korumak için ilk ve en önemli adımlar olacaktır. Pandemi sürecinde artan sosyal medya kullanımı, siber vurguncuların yeni yöntemlerini ortaya çıkarıyor. ‘Oltalama’ tabiri, ağlarına düşürdükleri insanların sosyal medya hesaplarını ele geçiren korsanlar, sosyal medya kullanıcılarının adına yazışma yapıp, ‘kısa yoldan zengin olma’ vaadi ile arkadaş listesindeki bireyleri tuzağa düşürüyor.
Kişisel veriler değiştiriliyor
Son yılların yükselen popüler sosyal medya uygulaması instagram’dan geldiğini düşündüğünüz bir mesajda ‘telif hakları ihlali’ gerçekleştirdiğiniz ileri sürülüyor ve mesaja 24 saat içinde cevap vermezseniz hesabınızın silineceği belirtiliyor. Kısa bir şaşkınlığın ardından ‘Nasıl olsa bir telif hakkı ihlalim olmadı’ deyip mesaja cevap veriyorsunuz. Ama bir dakika! Mesajda, size gelen formu doldurmanız, isminiz, soyadınız, cep telefonunuz, şifrenizi ve mail adresinizi girmeniz isteniyor. Mesajı gönderdikten birkaç dakika sonra bir bakıyorsunuz ki hesabınızın yerinde yeller esiyor. Sizin hesabınıza tanımlı mail adresiniz, cep telefonunuz ve diğer kişisel verilerinizin bilgileri değiştirilmiş.
Uygulamayı dikkatle inceleyin
Hesaba erişmeniz asla mümkün olmuyor. Oysa tüm sosyal medya şirketleri yaşanabilecek bir sorun karşısında kullanıcılarına DM (Direk Mesaj) yerine bildirim ya da e posta üzerinden iletişim kuruyorlar. Unutmayalım ki Instagram size mesaj atmaz, sadece ve sadece bildirim gönderir. Yani eğer bir telif ihlali yaptıysanız bunu size mesajla değil bildirimle gönderir. Mesaj yollayan hesapların kullanıcı adlarını inceleyin, büyük bir ihtimalle dolandırıcılardır. Hesapları engelleyip hiçbir linke tıklamayın ve çift aşamalı doğrulamayı sosyal medya hesaplarınızda ve
mailinizde aktif edin. Bu şekilde hesabınızı korumaya almış olursunuz.
Son kurbanları usta bir gazeteci
Usta gazeteci Özlem Pirim, 25 yıllık gazeteci. TRT Antalya Haber Müdürlüğünde görevli. Görevi gereği hassasiyet gösterdiği ‘telif haklarına’ da son derece saygılı ve duyarlı. ‘Telif hakkı ‘gibi hukuksal sonuçları olan bir niteliği koz olarak kullanan vurguncular kullanıcı bireyleri de böylece en zayıf yerden tuzaklarına düşürüyorlar. Özlem Pirim, yaşanan olay sonrası kendisine tuzak kuran siber saldırganlara karşı hukuk mücadelesi başlattı. En acı olan da sosyal medya hesabını ele geçirip arkadaş listesindekilere de sanki kendi yazmış gibi ‘Forex coin yatırım şirketine özellikle benimle ilgilenen finans uzmanı Koray beye teşekkür ederim. Yapmış olduğum 5 bin TL’lik yatırım ile 89 bin TL gelir elde ettim. Kazancımı aldım ve işlemler 1 saat sürdü. Benim gibi gelir elde etmek isteyen olursa yardımcı olacağım. Tekrardan teşekkürlerimi sunuyorum’ yazan vurguncular, Özlem Pirim adına bir devlet bankasının sahte dekontuna da 89 bin TL yatırılmış gibi tüm arkadaş listesine göndermişler.
Sahte dekont tuzağı
Amaç, algı oluşturup arkadaş listesindekileri etkilemek. Nitekim, instagram story’de sahte dekont paylaşılıyor ve birçok arkadaşıyla yazışmalar sağlanıyor. Yaşanan olay işin kriminal kısmı. Vurgunun bir de teknik boyutu var. Pandemi sürecinde kullanımı hızla artan platformlardan birisi de sosyal medya. Artan kullanıcı sayısı sanal vurguncuların da iştahını kabartıyor. Kullanıcıları hipnotize etmek, sosyal medya hesaplarını ele geçirmek için bir başka yöntem ise, ‘instagram hesabınızın doğrulanması (mavi tik) için linke tıklayıp giriş yapın’ uyarısı. Bu durum genelde Instagram’da takipçi sayısı yüksek olan hesaplar için yapılan bir yöntemdir. Sakın bu duruma da inanmayın.
Yardım merkezine tıklayın
Hesabınız çalınmış ise veya başka cihazlardan giriş yapıldığını fark ettiyseniz, instagram uygulamasındaki ‘ayarlar’ kısmından ‘yardım’ sekmesini seçin. Daha sonra ‘Yardım Merkezi’ sekmesine tıklayarak yönlendirildiğiniz sayfadan ‘Gizlilik ve Emniyet’i seçin. Burada instagram platformu için birçok konuda ipuçlarını elde edebilirsiniz. Fakat instagram hesabınız çalınmış ve hesaba erişim sağlayamıyorsanız, giriş yapma ile ilgili ‘yardım al’ sekmesine tıklayın. E-posta adresinizi ve telefon numaranızı girin. Şikâyet talebi oluşturduğunuzda e-posta adresinize kimlik doğrulama içeren bir ileti alacaksınız. Bu iletide birkaç bilgiyi doğrulayarak hesabınızı kurtarabilirsiniz.
Platformdan cezai işlem başlatılamıyor
Asıl hesap sahibi olarak hesaba erişim sağlayabiliyor lakin hesabınızın çalındığını düşünüyorsanız platform üzerinden hesabınıza giriş yaparak Instagram’ın düzenlemiş olduğu formu doldurup prosedürleri yerine getirerek hesabınızın güvenliğini sağlayabilirsiniz. Lakin instagram yardım merkezindeki bu işlemler sonunda hesabınızı geri alsanız dahi hesabınızı çalan kişi veya kişiler için platform üzerinde cezai işlem başlatamazsınız. Ayrıca Instagram’ın şikâyet bildirimleri için kullandığı mail adresleri mevcuttur. Instagram şikâyet bildirimleri için ulaşabileceğiniz mail adresleri [email protected], [email protected]. Buradaki aklınızda bulunması gereken nokta ise mail üzerinden Instagram’ın ileteceğiniz şikâyetlerin İngilizce olması gerektiğidir. Çünkü henüz Instagram’ın Türkçe yardım desteği bulunmamaktadır.
Savcılığa suç duyurusunda bulunun
Birçok sosyal medya platformunda olduğu gibi instagram da bilişim sistemi olarak kabul edilmektedir ve hukuka aykırı giriş yapılması ve buradaki gönderilerin değiştirilmesi ya da erişiminin engellenmesi gibi akla gelebilecek eylemler Türk Ceza Kanunu uyarınca suç olarak tanımlanmaktadır. Bu yüzden yukarıda sayılan suçlar hakkında hukuka aykırı fiil nedeniyle savcılığa suç duyurusunda bulunmanız sizin yasal hakkınızdır. Bu noktada önemli olan hususlar vardır. Suç teşkil eden eylemin failinin kimliğinin belirlenmesi ya da belirlenebilir olması önemlidir. Çünkü Instagram’daki gizlilik politikaları sebebiyle platform kullanıcıların bilgileri yetkili makamlar ile paylaşılmamaktadır. Savcılık başvurusunda kapsamlı bir soruşturma yapılacaktır çünkü instagram gizlilik politikaları nedeniyle kovuşturma safhalarının geçilmesi gerekmektedir. Instagram hesabınızın çalınmaması için e-posta adresinizi ekleyin ve sakın ama sakın şifresini unutmayın. Telefon numaranızı ekleyin ve iki faktörlü kimlik doğrulamasını etkinleştirin. Banka hesaplarınızı ya da kredi kartlarınızı varsa, banka kredilerinizi kontrol edin. Hesaplarınızda sizden habersiz gelişen bir işlem olmuşsa, hemen bunu bankaya bildirin ve hesaplarınızı erişime kapatarak kullanımının durdurulmasını sağlayın.”
Şükrü AĞIRMAN