Antalya şehir merkezinin yaklaşık 27–35 km kuzeybatısında, Döşemealtı ilçesi Yağca Mahallesi yakınlarında yer alan Karain Mağarası yerli ve yabancı birçok turistin ilgisini çekiyor. Deniz seviyesinden yüksekliği 430–450 m civarında ve traverten ovası üzerinde yaklaşık 150 m yükseklikte olan Karain, üç ana salon ve bu salonları bağlayan dar geçitlerden oluşan karstik bir sistemden oluşuyor. Mağarada ilk insan yerleşimi yaklaşık 150.000–200.000 yıl öncesine, Erken Paleolitik döneme kadar uzanıyor ve ünlü bir Neandertal kafatası parçası burada bulundu. Kesintisiz bir kültürel katmanlaşmaya sahip olan mağara, Alt, Orta ve Üst Paleolitik dönemlerinden Neolitik, Kalkolitik, Tunç Çağı ve hatta Roma/Bizans dönemine kadar uzanan arkeolojik izler içeriyor. Paleolitik ve Neolitik dönemlere ait çakmak taşı aletler, Levallois tekniğinde üretilmiş kesici aletler, kazıyıcılar, ok uçları tespit edilen Karain’de ayrıca kemik ve taş figürinler ve heykelcikler bulunarak; Hacılar kültürüyle bağlantı, hatta Natufian kültürüyle stil benzerliklerine dair izler görülüyor. Antik dönemde (Yunan kolonizasyonu ve Roma dönemleri), mağaranın tapınak ya da adak yeri olarak da kullanıldığı, dış cephesindeki Hellence yazıt ve nişlerle anlaşılıyor.
Kazılar ve buluntular
İlk bilimsel kazılar 1946 yılında yürütüldü; daha sonraki yıllarda 1958’e, sonrasında 1967–1973 ve 1985–2008 yılları arasında devam etti. Mağaradan çıkartılan eserler, Karain Müzesi’nde sergileniyor. Özellikle İstanbul’daki Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde de Karain buluntularından oluşan zengin bir koleksiyon bulunuyor
Ziyaret bilgileri ve ulaşım
Genellikle toplu taşıma ile erişimi zor olan mağaraya ulaşım için özel araç ya da taksi kullanmak en uygun ulaşım aracı olarak görülüyor. Girişte yaklaşık 400 basamaklık dik bir patika var, gölgeleme bulunmuyor; bu nedenle yazın sıcak ve yorucu olabiliyor. Aydınlatma sisteminin yetersiz kalabileceği düşünülerek fener ve uygun ayakkabı tavsiye ediliyor. Zemin bazı yerlerde kaygan olabileceğinden dikkatli yürümekte fayda var. Koridorlar dar olduğundan dar alandan rahatsızlık duyanlar için zorluk yaşayabilme durumu var. Coğrafi olarak savunmaya elverişli, toprak verimli, iklimi korunmalı olan bir konumda bulunduğu için ilk topluluklar için cazip bir yaşam mekanı oluşturan Karain, arkeolojik katmanlardaki zenginlik, insanlığın kültürel ve teknolojik evrimini anlamamızda kritik bir rol oynuyor.
