Hizmet Sektöründe Yükseliş ve Kısa Vadeli Dalgalanmalar
Ekonominin kalbi yalnızca sanayi üretiminde ya da tarımsal faaliyetlerde atmaz; aynı zamanda hizmet sektöründe yaşanan gelişmeler de toplumun günlük yaşamına doğrudan yansır. Ulaşımda aldığımız bilet, bir lokantada yediğimiz yemek, otelde geçirdiğimiz tatil, internet üzerinden aldığımız dijital hizmet ya da bir emlak ofisinden danışmanlık almak… Hepsi hizmet üretiminin birer parçasıdır. İşte bu noktada Hizmet Üretim Endeksi, ekonominin nabzını ölçen önemli göstergelerden biri olarak karşımıza çıkar.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Haziran 2025 verilerine göre, hizmet üretim endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %3,7 oranında artış gösterdi. Ancak aylık bazda bakıldığında, yani Mayıs 2025’e kıyasla, endeks %0,5 oranında azaldı. Bu durum, hizmet sektörünün uzun vadede büyüme eğilimini korurken, kısa vadede dönemsel dalgalanmalara açık olduğunu ortaya koyuyor.
Yıllık Görünüm: Güçlü Artış Gayrimenkul ve İletişimden Geldi
Haziran 2024 – Haziran 2025 dönemini kapsayan yıllık değişimde hizmet üretim endeksinin artışı dikkat çekiyor. Alt sektörlere bakıldığında tablo daha net hale geliyor:
Ulaştırma ve depolama hizmetleri %0,1 geriledi. Bu durum hem uluslararası lojistik maliyetlerindeki dalgalanmalara hem de dış ticaret hacmindeki yavaşlamaya bağlanabilir.
Konaklama ve yiyecek hizmetleri %4,1 arttı. Yaz sezonunun başlamasıyla birlikte iç turizmde canlanma görülse de artışın daha sınırlı olması, vatandaşın alım gücündeki kısıtların tatil tercihlerine yansıdığını düşündürüyor.
Bilgi ve iletişim hizmetleri %8,7 yükseldi. Dijitalleşmenin hız kazanması, yazılım ve bilişim sektörlerine yapılan yatırımlar ve internet tabanlı hizmetlere olan yüksek talep bu artışın başlıca nedenleri arasında yer alıyor.
Gayrimenkul hizmetleri %18,1 gibi dikkat çekici bir artış sergiledi. Bu oran, konut kiralamadan emlak danışmanlık faaliyetlerine kadar uzanan geniş bir alanı kapsıyor. Özellikle büyükşehirlerde artan kiralar ve yoğun gayrimenkul hareketliliği bu güçlü artışın temel sebebi.
Mesleki, bilimsel ve teknik hizmetler %3,3 arttı. Bu kategori; mühendislik, danışmanlık, Ar-GE ve mimarlık gibi alanları içeriyor. Türkiye’nin teknolojik üretim kapasitesini geliştirmeye dönük çabaları, bu artışta etkili olmuş görünüyor.
İdari ve destek hizmetleri %5,2 yükseldi. İş gücü temini, organizasyon yönetimi ve çeşitli idari destek faaliyetlerindeki talep artışı burada belirleyici faktör.
Yıllık değişimlere bakıldığında, gayrimenkul ve bilgi-iletişim sektörlerinin ekonomiyi adeta sırtladığı, buna karşılık ulaştırma ve depolama faaliyetlerinin durağanlaştığı görülüyor.
Aylık Görünüm: Kısa Vadeli Düşüş
Mayıs 2025’e kıyasla Haziran 2025’te hizmet üretim endeksi %0,5 oranında azaldı. Bu daralma, özellikle ulaştırma ve idari hizmetlerdeki düşüşten kaynaklandı.
Ulaştırma ve depolama hizmetleri %1,1 düştü. Bu durum, kısa vadeli ticari hareketlilikte yaşanan yavaşlamanın bir göstergesi.
Konaklama ve yiyecek hizmetleri %0,1 azaldı. Sezonun açılmış olmasına rağmen, otel ve restoranlarda beklenen yoğunluğun tam anlamıyla yaşanmamış olması bu sonucu doğurmuş olabilir.
Bilgi ve iletişim hizmetleri %2,0 artarak pozitif ayrıştı. Dijital dünyada talebin sürekliliği, bu sektörü her ay güçlü kılıyor.
Gayrimenkul hizmetleri %0,5 geriledi. Yıllık bazda güçlü yükselişe rağmen, aylık değişim piyasanın dalgalı seyrettiğini gösteriyor.
Mesleki, bilimsel ve teknik hizmetler %0,8 düştü. Proje bazlı işlerin dönemsel farklılık göstermesi bu sektörde dalgalanmaların olağan olduğunu ortaya koyuyor.
İdari ve destek hizmetleri %1,0 azaldı. Özellikle geçici istihdam ve organizasyon destek faaliyetlerinde daralma belirleyici oldu.
Bu tablo, aylık bazda hizmet sektöründe bir duraksama sinyali veriyor.
Ekonomiye Yansımalar ve Geleceğe Bakış
Hizmet üretim endeksindeki yıllık artış, Türkiye ekonomisinin uzun vadede büyüme eğilimini koruduğunu gösteriyor. Ancak aylık bazda görülen daralma, hizmet sektörünün kırılganlığını ve dönemsel faktörlere ne kadar duyarlı olduğunu da ortaya koyuyor.
Özellikle ulaştırma sektöründe yaşanan gerileme, dış ticaretin ve lojistik hareketliliğin yakından izlenmesi gerektiğini gösteriyor. Konaklama ve yiyecek hizmetlerindeki sınırlı artış ise turizm potansiyelinin tam anlamıyla kullanılamadığını düşündürüyor. Buna karşın bilgi-iletişim sektöründeki güçlü yükseliş, Türkiye’nin gelecekte dijital ekonomi üzerinden büyüyebileceğinin önemli bir işareti.
Sonuç olarak; Haziran 2025 verileri bize şunu söylüyor: Türkiye hizmet sektöründe uzun vadede istikrarlı bir büyüme rotasında ilerliyor, ancak kısa vadede dalgalanmalara karşı dikkatli olunması gerekiyor. Özellikle gayrimenkul ve bilişim sektörleri önümüzdeki dönemde ekonominin lokomotifi olmaya aday görünüyor.
