Türkiye'de de tablonun ciddi olduğunu belirten Gıda Mühendisleri Odası Antalya Şube Başkanı Ali Manavoğlu, kişi başına yıllık 93 kilogram gıda israfı yapıldığına dikkat çekti. Gıda kriziyle mücadelede bireysel alışkanlıklardan hükümet politikalarına kadar geniş bir yelpazede acil önlemler alınması gerektiğini ifade etti. Gıda Mühendisleri Odası Başkanı Ali Manavoğlu, dünya genelinde 673 milyon insanın açlıkla mücadele ettiğini, ancak buna rağmen üretilen gıdanın üçte birinin israf edildiğini söyledi. Manavoğlu, Türkiye'nin de gıda israfında dünyada ilk 10'da yer aldığını belirterek hem bireysel hem de ulusal düzeyde acil önlemler alınması çağrısı yaptı. Manavoğlu, “Ne yazık ki ürettiğimiz gıdanın yaklaşık üçte biri israf ediliyor. Bu, günlük 1 milyar öğün yemeğin çöpe gitmesi demek. Hem çevresel hem de ekonomik olarak büyük bir kayıpla karşı karşıyayız” dedi.
Düşündüren veriler
Birleşmiş Milletler ve Dünya Bankası verilerine göre 2024 yılı itibarıyla dünya nüfusunun yüzde 8,2’si, yani yaklaşık 673 milyon kişi açlıkla karşı karşıya. Bu oran, 2023’te yüzde 8,5 seviyesindeydi. Küçük bir düşüş yaşansa da pandemi öncesi rakamların hâlâ üzerinde olunduğunu vurgulayan Manavoğlu, gıda güvensizliğinin ise dünya genelinde 2,3 milyar insanı etkilediğini belirtti. Afrika ve Güney Asya’daki durumun dünya ortalamasının çok üzerinde olduğuna dikkat çeken Manavoğlu, “Afrika’da nüfusun yaklaşık yüzde 20’si, Batı Asya’da ise yüzde 12,7’si düzenli ve yeterli beslenemiyor. Global Gıda Güvenliği Endeksi’nde dünya genelinde ‘orta’ seviyedeyiz, ancak Afrika ve Güney Asya’da tablo çok daha vahim” dedi. Manavoğlu, dünya genelinde üretilen gıdanın üçte birinin israf edildiğini, bunun da günlük 1 milyar öğün yemeğin boşa gitmesi anlamına geldiğini ifade etti. “Bu yalnızca insani değil, aynı zamanda çevresel ve ekonomik bir sorun. Kaybolan veya çöpe giden gıdanın global ekonomik karşılığı 1 trilyon dolar civarında” diye konuştu.
'Türkiye israfta ilk 10’da’
Türkiye’de durumun da ciddi olduğunu vurgulayan Manavoğlu, 2023 yılı verilerine göre dört kişilik bir ailenin sağlıklı ve yeterli beslenmesi için gereken açlık sınırının 25 bin 92 TL, yoksulluk sınırının ise 81 bin 734 TL olduğunu söyledi. “Bu rakamlar asgari ücretin altında kaldığı için alım gücünde ciddi bir zayıflama söz konusu” dedi. Türkiye’de kişi başına yıllık yaklaşık 93 kilogram gıda israf edildiğini, toplamda 26 milyon ton gıdanın çöpe gittiğini ve bunun ekonomik değerinin 224 milyar TL’ye ulaştığını belirten Manavoğlu, “Bireysel alışkanlıklarımız bu tabloda önemli bir rol oynuyor” uyarısında bulundu.
Bireysel önlemler şart
Başkan Ali Manavoğlu, gıda israfını azaltmak için bireylerin alışveriş alışkanlıklarını gözden geçirmesi gerektiğini vurgulayarak, “ Gereğinden fazla alışveriş yapmamak. Porsiyonları küçük tutmak. Dolapta gıdaları doğru saklamak ve hava sirkülasyonunu engellememek. Dondurucudan yalnızca ihtiyaç kadar gıda çıkarmak ve serpme kahvaltı gibi israfa yol açan tüketim alışkanlıklarını azaltmak gerekiyor” dedi. Manavoğlu, “Turizm işletmelerinde ve toplu tüketim yerlerinde porsiyonlama çok önemli. Büyük porsiyonlar ciddi israfa yol açıyor” dedi.
‘Küçük yaşta eğitim verilmeli’
Gıda israfının önlenmesinde en etkili adımlardan birinin çocukların bilinçlendirilmesi olduğunu söyleyen Manavoğlu, “Çocuk yaşta bu bilinci aile içinde kazandırmalıyız. İsrafın hem aile bütçesine hem ülke ekonomisine verdiği zararı anlatmalıyız” dedi. Manavoğlu, gıda güvenliğinin sağlanması ve adil dağılım için devletin ve yerel yönetimlerin üzerine düşen görevleri sıralayarak, “ Tarım girdilerinin maliyetini düşürmek, çiftçiliği ve üretimi özendirmek, doğru tarım politikaları geliştirmek, teknolojik üretim tekniklerini yaygınlaştırmak, üretilen gıdaların alım gücü dikkate alınarak eşit şekilde dağıtılmasını sağlamak gerekiyor” şeklinde konuştu. ‘Gıdaya erişim, gıdanın eşit dağılımı, üretimde sürdürülebilirlik ve israfın önlenmesi; sadece bireylerin değil, tüm toplumun ve yönetimlerin ortak sorumluluğudur’ diyen Manavoğlu, konuşmasını “Bu bilinç yerleşmezse hem insan hem çevre hem de ekonomi kaybeder” sözleriyle tamamladı.