Yaşlı bireyler için bilişsel gerilemeyi yavaşlatacak ve demans riskini düşürecek basit, keyifli ve erişilebilir bir yöntem keşfedildi: Düzenli müzik dinlemek. Avustralya’daki Monash Üniversitesi liderliğinde yürütülen ve 70 yaş üstü 10 binden fazla kişinin verilerinin incelendiği kapsamlı bir araştırma, müzikle düzenli olarak etkileşime giren kişilerin demans geliştirme riskinin şaşırtıcı derecede düşük olduğunu ortaya koydu. International Journal of Geriatric Psychiatry dergisinde yayımlanan bulgulara göre, kendilerini "her zaman" müzik dinleyenler olarak tanımlayan yaşlı yetişkinlerde, hiç, nadiren veya ara sıra dinleyenlere kıyasla demans riskinin yüzde 39 oranında azaldığı tespit edildi. Araştırmacılar, bu düzenli müzik dinleme alışkanlığının sadece demans riskini değil, aynı zamanda daha genel bilişsel bozulma oranını da yüzde 17 oranında düşürdüğünü gözlemledi. Müzikle en çok etkileşimde bulunan bu grubun, genel biliş ve özellikle günlük olayları hatırlamak için kullanılan epizodik bellekte daha güçlü performans sergilediği görüldü.
Enstrüman çalmak da koruyor
Çalışmada sadece dinleyici olmak değil, aktif olarak müzik yapmak da incelendi. Düzenli olarak bir müzik aleti çalan katılımcılarda demans riskinde yüzde 35 oranında bir azalma kaydedildi. Hem müzik dinleme hem de enstrüman çalma aktivitelerini birleştiren bireylerde ise demans riski yüzde 33, bilişsel bozulma riski ise yüzde 22 oranında düşüş gösterdi. Araştırmayı yürüten bilim insanları, beyin yaşlanmasının sadece genetik faktörlere değil, kişinin çevresel ve yaşam tarzı seçimleriyle de şekillendiğine dikkat çekiyor. Demansa karşı kesin bir tedavi bulunmadığı günümüzde, hastalığın başlangıcını önleyecek veya geciktirecek yöntemlerin belirlenmesi büyük önem taşıyor. Müzik dinleme veya çalma gibi yaşam tarzı temelli bu müdahalelerin, bilişsel sağlığı destekleyebileceği düşünülüyor. Bilim insanlarına göre müzik, beynin yalnızca tek bir bölgesini değil, çok sayıda farklı bölgesini aynı anda aktive eden nadir eylemlerden biri. Müziği dinlerken melodiyi, ritmi ve duyguyu işlemek; beynin işitsel, motor ve duygusal merkezlerini harekete geçiriyor. Bu sürekli ve çoklu uyarım, beyinde yeni bağlantıların kurulmasına yardımcı olarak bilişsel rezervi güçlendiriyor ve yaşlanmaya karşı direnç sağlıyor. Araştırmacılar, bulguların neden-sonuç ilişkisini kesin olarak kanıtlamasa da, müzik etkinliklerinin yaşlı yetişkinler için bilişsel sağlığı korumada son derece erişilebilir ve keyifli bir strateji sunduğunu vurguluyor. Bu, herhangi bir özel ekipman gerektirmeyen ve herkesin kolayca uygulayabileceği basit bir günlük alışkanlık olarak öne çıkıyor.