Görünürde sağlıklı olan ancak kronik ağrılar ve bitmeyen yorgunluklarla mücadele eden birçok kişi aslında "maskeli depresyon" yaşıyor olabilir. Psikiyatrist-Psikoterapist Uz. Dr. Ayşe Günay Arıkan, maskeli depresyonun giderek yaygınlaştığına dikkat çekerek, hastalığın belirtileri ve tedavi süreciyle ilgili önemli uyarılarda bulundu.
Maskeli depresyon nedir?
Tıp literatüründe “atipik depresyon” olarak da geçen maskeli depresyon, klasik depresyon belirtilerinin (mutsuzluk, umutsuzluk, isteksizlik gibi) dışa vurulmadığı, bunun yerine çeşitli bedensel şikâyetlerle kendini gösterdiği bir ruhsal bozukluktur.
Belirtileri neler?
Maskeli depresyonun en sık rastlanan belirtileri şunlardır:
Sürekli yorgunluk ve halsizlik
Baş ağrıları
Mide ve bağırsak sorunları (şişkinlik, kabızlık, yanma)
Kas, bel ve sırt ağrıları
Uyku bozuklukları (uyuyamama veya aşırı uyuma)
Cinsel isteksizlik
İştah değişiklikleri (kontrolsüz yeme ya da iştahsızlık)
Aşırı sinirlilik, tahammülsüzlük ve huzursuzluk
Günlük işlevsellikte belirgin düşüş
Alkol ya da madde kullanımında artış
Bu semptomlarla sık sık dahiliye, kardiyoloji ya da fizik tedavi kliniklerine başvuran kişilerde yapılan tetkikler genellikle normal çıkar; çünkü sorun aslında fiziksel değil, psikolojik kökenlidir.
Kimler risk altında?
Uzmanlar, maskeli depresyonun özellikle orta yaşlı kadınlarda, duygularını bastıran ve stresle başa çıkmakta zorlanan bireylerde daha sık görüldüğünü belirtiyor.
Tanı nasıl konur?
Maskeli depresyon, diğer depresyon türleri kadar belirgin duygusal belirtiler göstermediği için tanısı zor olabilir. Bu nedenle detaylı bir psikiyatrik değerlendirme şarttır. Kişinin tıbbi geçmişi, stres düzeyi, yaşam olayları ve kişilik yapısı uzmanlar tarafından incelenerek tanı koyulabilir. Disiplinler arası iş birliği, tanıda oldukça önemlidir.
Tedavi edilmezse ne olur?
Maskeli depresyon zamanında fark edilmez ve tedavi edilmezse yıllarca sürebilir. Kişinin yaşam kalitesini önemli ölçüde düşüren bu durum, aynı zamanda sağlık sisteminde gereksiz tetkik ve müdahalelere de neden olabilir. Uzun vadede ciddi işlev kayıpları ve hatta intihar riski doğurabilir.
Ruhsal sağlığınıza kulak verin
Eğer kronik yorgunluk, açıklanamayan fiziksel ağrılar ya da genel bir çökkünlük hali yaşıyorsanız bu durum, bedeninizin ruhsal bir yardım çağrısı olabilir. Psikiyatrik destek almak, hem zihinsel hem fiziksel sağlığınız açısından büyük önem taşır.
Uz. Dr. Ayşe Günay Arıkan, psikiyatri hekimi ve psikoterapist olarak bireylerin bu konuda bilinçlenmesi gerektiğini vurgulayarak, erken müdahalenin yaşam kalitesini artıracağını ifade ediyor.