Kural Kitabına Göre Müdahale Yetkisi Kule Başhakeminde
Ali Gürbüz’ün Manavgat’taki turnuvadan diskalifiye edilmesine neden olan gelişmeler, yağlı güreşte 2025 yılı itibarıyla uygulamaya giren yeni talimatlara göre incelendiğinde oldukça net bir çerçeveye oturuyor. 16 Nisan 2025 tarihli Türkiye Geleneksel Güreşler Federasyonu’nun yayımladığı Yağlı Güreş Hakem Talimatı’nın 20. maddesi, kule başhakemine ciddi bir yetki alanı tanıyor. Bu maddeye göre, müsabaka esnasında centilmenliğe aykırı hareket eden ya da hakemlerin görev yapmasını engelleyen herhangi bir kişi, kule başhakemi tarafından sahadan el çektirilebiliyor ve 24 saat içinde Merkez Hakem Kurulu’na rapor ediliyor. Gürbüz’ün hakem kararına sahada yüksek sesle itiraz etmesi ve doğrudan kule hakemlerinin bulunduğu platforma çıkması, tam da bu madde kapsamında değerlendirildi. Kule başhakemi, federasyon yetkilerini kullanarak müsabakanın düzenini korumak ve hakem heyetini baskıdan uzak tutmak adına, Gürbüz’ün turnuvaya devam etmesini engelledi.
Disiplin Kuruluna Sevk Süreci: Talimatın 10. Maddesi Devreye Girdi
Kule başhakeminin hazırladığı raporun ardından, Türkiye Geleneksel Güreşler Federasyonu olayı doğrudan disiplin sürecine taşıdı. Burada ise devreye giren ikinci madde, Talimat’ın 10. maddesi oldu. Bu madde, müsabaka sırasında hakemlerin kararlarını etkilemeye yönelik eylemleri açıkça tanımlar ve bu eylemlerde bulunan kişilerin disiplin kuruluna sevk edileceğini belirtir. Özellikle “hakem kararlarını baskı altına alma, kule alanına izinsiz çıkma, müsabakanın düzenini bozacak şekilde davranma” gibi başlıklar altında tariflenen davranışlar, Ali Gürbüz’ün pozisyonuna doğrudan uyuyor. Federasyon, bu kapsamda başpehlivanı “tedbirli” olarak disipline gönderdi. Henüz kurul kararı açıklanmamış olsa da, Gürbüz çeyrek final karşılaşmasına çıkamadan turnuvadan ihraç edilmiş oldu. Bu ihraç, hakem talimatlarının yürürlüğe girmesinden bu yana kamuoyunda en çok ses getiren ilk büyük disiplin vakası oldu.
Mesele Teknik Değil, Talimat İhlali
Gürbüz’ün yaşadığı bu ihraç süreci kamuoyunda duygusal bir sahipleniş olarak yorumlansa da, federasyon olayı tamamen kural temelli ele aldı. Talimatnameye göre hakem heyetinin görev alanı kutsal sayılıyor ve dış müdahaleye kapalı tutuluyor. Özellikle kule alanı, sadece hakemlerin ve federasyon temsilcilerinin çıkabildiği bir bölge olarak tanımlanıyor. Ali Gürbüz’ün, herhangi bir yetkisi olmadan ve yazılı bir itirazda bulunmaksızın kuleye yönelmesi, yalnızca bir tepki değil, aynı zamanda federasyon disiplin anlayışı çerçevesinde “kural ihlali” olarak tescillendi. Bu durum, geçmişte sözlü uyarılarla geçiştirilebilen benzer sahne dışı tepkilerin artık ciddi sonuçlar doğurabileceğini ortaya koydu. Özellikle 2025 sonrası dönemde, federasyonun sıfır tolerans yaklaşımı çerçevesinde davranmaya başladığı netleşti.
Yazılı İtiraz Şartı da Aşıldı
Hakem kararlarına yapılacak itirazlar konusunda da Talimat oldukça açık bir çerçeve çiziyor. Madde 20-ç’ye göre, herhangi bir hakem kararına yapılacak itirazın yazılı ve resmi olarak, sporcu kulübü ya da antrenörü tarafından kule başhakemine iletilmesi gerekiyor. Ali Gürbüz ise hem bu yazılı yolu işletmedi hem de doğrudan ve sert bir dille itirazda bulundu. Bu durum, yalnızca fiziki müdahale değil, usul ihlali anlamına da geliyor. Yani Gürbüz’ün yalnızca gösterdiği tepki değil, o tepkinin nasıl gösterildiği de mevcut talimatlara aykırıydı. Bu yönüyle olay hem davranışsal hem de prosedürel olarak federasyon kayıtlarına ihlal olarak geçti.
Kural Herkes İçin Geçerli
Ali Gürbüz gibi güreşin yaşayan efsanelerinden biri için yaşanan bu durum elbette kamuoyunda yankı uyandırdı. Ancak federasyonun gösterdiği tavır, çok net bir ilkeye dayanıyor: Kim olursa olsun, er meydanında kurallar herkes için geçerli. Geçmişte yıldız sporculara yönelik esnek yaklaşımlar zaman zaman tartışma konusu olmuştu. Fakat 2025 Hakem Talimatı ile birlikte federasyonun bu tür ayrımcılıklara kapalı olduğu bir kez daha gösterildi. Özellikle kule başhakeminin sahadaki tam yetkili otorite olarak tanımlanması ve ona verilen karar alma gücü, bu sürecin merkezinde yer aldı. Talimatın işletilmesiyle birlikte, güreş camiasına yeni dönemin disiplin sınırları da açıkça çizilmiş oldu.
Ali Gürbüz Neden Diskalifiye Edildi?
Kule Alanına İzinsiz Çıkmak: Talimatın 20. maddesine göre kule hakemlerinin bulunduğu alana sadece yetkililer çıkabilir. Ali Gürbüz bu alanı izinsiz ihlal etti.
Yüksek Sesle Müdahale: Kule heyetine yüksek sesle ve doğrudan müdahalesi “hakem kararlarını baskı altına alma” kapsamında değerlendirildi.
Yazılı İtiraz Yapmamak: Talimata göre hakem kararlarına sadece yazılı ve kulüp antrenörü ya da yöneticisi aracılığıyla itiraz edilebilir. Gürbüz bu yolu izlemedi.
Disiplin Kuruluna Sevk: Bu ihlaller, Talimat’ın 10. maddesi kapsamında değerlendirilerek, Gürbüz’ün disiplin kuruluna sevki ve turnuvadan men edilmesiyle sonuçlandı.
Hangi Talimatlar Uygulandı?
Madde 20-f: “Centilmenliğe aykırı ya da görev yapmayı engelleyen davranışta bulunanlar kule başhakemince el çektirilir ve MHK’ye bildirilir.”
Madde 20-ç: “Her türlü itiraz, pehlivanın antrenörü veya kulüp temsilcisi aracılığıyla yazılı şekilde yapılmak zorundadır.”
Madde 10: “Hakem kararlarını etkilemeye yönelik sözlü ya da fiziksel müdahalelerde bulunan kişiler Disiplin Kuruluna sevk edilir.”
Güreş Talimatında Yeni Dönem: Sıfır Tolerans
1- Kule başhakemi artık er meydanındaki en yüksek karar merci
2- Hakem alanına izinsiz müdahale anında yaptırımla karşılanıyor
3- Yıldız isimlere dahi ayrıcalık tanınmıyor
4- Yazılı ve resmi süreç dışında kalan her girişim talimat ihlali sayılıyor
5- Güreşte disiplini sağlamak için kurallar sert ama şeffaf uygulanıyor
