Turizm Databank’ın, Kültür ve Turizm Bakanlığı verilerine dayandırarak hazırladığı 2025 ilk çeyrek analizine göre, Türkiye turizminde 49 ülkede toplam 1,4 milyon geceleme kaybının yaşandığını anlatan turizm araştırmacısı, ekonomist ve yazar Erol Karabulut, “Bu dramatik düşüşün yüzde 75’i, Türkiye’nin en büyük kaynak pazarları olan Almanya, Rusya, İran, İngiltere ve Kuzey Avrupa ülkelerinde görüldü. 49 pazar kaybetti, 41 pazarda ufak artışlar var. Geceleme kaybının ülke bazlı dağılımı ise en büyük paylar yüzde 31,5 ile Almanya’da, yüzde 22,3 ile İran’da, yüzde 8,8 ile Rusya’da ve yüzde 6,6 ile İngiltere’de. Bu dönemde 41 pazarda 341 bin geceleme artışı oldu. Artışta en büyük paylar yüzde 15,3 ile Polonya’da, yüzde 10’ar ile Japonya ve Güney Kore’de. Suudi Arabistan, ABD, Romanya ve İsrail de yüzde 5-8 arasında atışta” diye konuştu.
Artışta başı çeken ülkeler
Aynı dönemde 41 pazarda toplam 341 bin geceleme artışı yaşandığını dile getiren Karabulut, “Artışta başı çeken ülkeler Polonya yüzde 15,3, Japonya ve Güney Kore yüzde 10’ar, Suudi Arabistan, ABD, Romanya ve İsrail yüzde 5-8 arasında. Geceleme paylarında yoğunlaşma devam ediyor. İlk çeyrekte geceleme oranlarına bakıldığında, Türkiye hâlâ büyük ölçüde belli pazarlara bağımlı durumda. Yabancı gecelemelerin yüzde 85’i sadece 3 şehirde. 2025 ilk çeyrek sonuçlarına göre yabancı turistlerin konaklama tercihlerinde de büyük bir yığılma var. Gecelemelerin yüzde 85’i yalnızca üç şehirde gerçekleşti. Antalya geceleme payı yüzde 43,4, İstanbul geceleme payı yüzde 40,1, diğer 79 şehir ise geceleme payı yüzde 16,5, Muğla, İzmir ve Aydın’ın toplam geceleme oranı sadece yüzde 3,2 olarak gerçekleşti” dedi.
‘Uzun vadede kırılganlık’
Yatak kapasitesinin üç şehirde toplandığını aktaran Karabulut, “Geceleme oranlarındaki dengesizlik, otel ve tesis yatağı dağılımına da yansıyor. Türkiye’deki yaklaşık 2 milyon tesis yatağının büyük bölümü sadece birkaç ilde toplanmış durumda. Antalya yatak payı yüzde 33,9, İstanbul yatak payı 13,9, Muğla yatak payı 12,5, İzmir yatak payı 4,7, diğer 77 şehir yatak payı 34,1” bilgisini paylaştı. Karabulut, verileri şu sözlerle değerlendirerek, “Türkiye turizmi şu an adeta yapay bir başarı hikâyesine hapsedilmiş durumda. 3 pazardan, 3 şehirden medet umar hale geldik. Bu kadar dar alana sıkışmış bir turizm yapısının sürdürülebilir olması mümkün değil. Bu tablo bize çeşitliliğin, bölgesel kalkınmanın ne kadar eksik olduğunu gösteriyor. Evet, bu da bir rekor ama 2025 yılı Mart ayı itibarıyla işletme belgeli ve basit otellerde ortalama doluluk oranı, geçen yıla göre 5,5 puan azalarak yüzde 32,32’den yüzde 26,79’a geriledi. Tesis dolulukları sert düştü. Doluluk oranlarındaki şehir bazlı düşüşler Antalya yüzde 26,57 (9 puan düşüş), İstanbul yüzde 39,58 (6 puan düşüş), Muğla yüzde 12,68, İzmir yüzde 22,9, Aydın yüzde 23,27 olarak belirlendi. Türkiye turizmi, hâlâ az sayıda ülke ve şehre bağımlı bir yapıda ilerliyor. Uzmanlar bu yapının uzun vadede kırılganlık yaratacağı görüşünde birleşiyor. Bölgesel ve pazar çeşitliliği sağlanmadıkça turizm gelirlerinin istikrarlı şekilde artması mümkün görünmüyor” diyerek konuşmasını tamamladı.
