Dünyanın ilk rahim nakli, Türkiye'nin ilk yüz, çift kol nakli ile bilim dünyasında çığır açan, kompozit doku nakilleri ile dünyada bu üç alanda çalışan tek merkez olan Akdeniz Üniversitesi (AÜ) Organ Nakli Merkezi bir ilke daha imza attı. Akdeniz Üniversitesi Hastanesi'nde ilk kez 4'lü çapraz böbrek nakli gerçekleştirildi. 4’lü çapraz nakil ile ilgili AÜ Hastanesi’nde basın açıklaması düzenlendi. Açıklamaya Rektör Prof. Dr. Özlenen Özkan, Organ Nakli Merkezi Müdürü Prof. Dr. Ömer Özkan, Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Gülbin Arıcı, Başhekim Prof. Dr. Yıldıray Çete, Nefroloji Bölümü Öğr. Üyesi Prof. Dr. Gültekin Süleymanlar, Prof. Dr. Vural Taner Yılmaz, Prof. Dr. Hüseyin Koçak, Genel Cerrahi Öğr. Üyesi Prof. Dr. İsmail Demiryılmaz, Anestezi Bölümü Ört. Üyesi Prof. Dr. Necmiye Hadimioğlu, Doç. Dr. Bora Dinç, İmmünoloji Bölümü Öğr. Üyesi Prof. Dr. Fahri Uçar, Prof. Dr. Esvet Mutlu, Organ Nakli Koordinatörlüğü’nden Öğr. Gör. Nilgün Bilal ve Ali Tugay ile hastalar ve aileleri katıldı. Türkiye’de sınırlı sayıda yapılan domino nakil yöntemi ile 25 Eylül 2024 tarihinde saat 8.30'dan 16.00' ya kadar süren operasyonlarla 8 hasta sağlığına kavuştu. Deneyimli kadrosu ve güçlü altyapısı sayesinde 4 ameliyathanede eş zamanlı yapılan operasyonlarla 8 hayat birbirine çapraz bağlandı.1982 yılında ilk böbrek nakliyle başlayan ve bugün bir marka haline Akdeniz Üniversitesi Hastanesi'nde bugüne kadar toplamda 6 bin 625 nakil gerçekleştirildi. 2024 yılında 160 böbrek nakli, 24 karaciğer, 3 kalp ve 1 pankreas nakli gerçekleştiren Organ Nakli Merkezi son olarak 4'lü çapraz böbrek nakli ile ilklerine bir yenisini daha ekledi.
‘Bir vicdan meselesi’
Rektör Prof. Dr. Özlenen Özkan, Akdeniz Üniversitesi olarak organ nakli alanındaki bir başka büyük başarıyı paylaşmanın heyecanını yaşadığını, organ bağışının aslında bir vicdan meselesi olduğunu ifade ederek şunları kaydetti: “Bir insanın başka bir insanın yaşamına dokunma isteği, en derin insanlık değerlerimizden biridir. 25 Eylül’de gerçekleştirdiğimiz, ‘domino nakil’ olarak adlandırılan ilk 4’lü çapraz böbrek nakli operasyonumuzla insanlığa dokunmaya devam ediyoruz. Çapraz nakiller, bir yaşamın başka bir yaşamla bağlandığı, umut dolu bir yolculuğun en güçlü örneklerinden biridir. Çapraz nakil operasyonları, bağışçının sevdiği kişiyle kan grubu ya da dokusu uyuşmadığında devreye giren, bir başka hasta ve bağışçı ile bu iyilik zincirinin kurulmasını sağlayan bir mucizedir. Üniversitemizde organ naklinin öncü ismi Prof. Dr. Tuncer Karpuzoğlu’nun büyük emekleriyle 14 Nisan 1982 tarihinde ilk böbrek nakli ile başlayan organ nakli uygulamalarının her geçen yıl daha güçlenmesi gurur verici. Akdeniz Üniversitesi Hastanesi’nde bugüne kadar toplam 6 bin 625 hasta çeşitli nakillerle hayata tutundu. 2024 yılında ise toplam 160 böbrek nakli, 24 karaciğer, 3 kalp ve 1 pankreas nakli gerçekleştiren Organ Nakli Merkezi son olarak 4’lü çapraz böbrek nakli ile ilklerine bir yenisini daha ekledi. Biz üniversite hastanesi olarak çok deneyimli bir ekibe ve güçlü bir altyapıya sahibiz. Daha çok insana umut olmamız için gereken en önemli şey ise organ bağışlarının artması.”
‘Güçlenerek devam ediyoruz’
Akdeniz Üniversitesi Hastanesi Organ Nakli Merkez Müdürü Ömer Özkan, "Akdeniz Üniversitesi Hastanesi hız kesmeden yoluna devam ediyor. Çok mutlu bir şekilde ekibimizle beraber bu gemiyi yürütmek için uğraşıyoruz. Karaciğer ve böbrek nakli yapmak üzere alıcı ekip olarak oraya gitmiş durumdalar. Bugün itibari ile Akdeniz Üniversitesi’nde 2 böbrek 1 karaciğer nakli yapılacak. Bu toplantı yapılırken bile hizmetine devam edecek. Böbrekte önemli bir olay var. Böbrek nakilleri artık eskisi gibi açık yapılmıyor. Donöre yani ‘verici kişiye zararı olmasın’ diye bu ameliyatlar kapalı yapılmak zorunda. O nedenle canlıdan yapılan nakillerde bu yöntem çok önemli. Teknolojik altyapının olması, robotik altyapının olması, immünolojik altyapının olması, bir böbreğin yanlışlıkla başka bir insana takılması çok basit şeyler gibi görülür. O kadar zor işler ki bu ameliyatlar aynı anda başlamak zorunda. Yani 8 tane ameliyathane hem kapalı tekniği ve donanımı ile başlayacak hem de tüm cerrahi ekibi tarafından takip edilerek o anda ‘bir reaksiyon olmasın, yanlışlık olmasın’ diye uğraşacak. Çok dikkat etmemiz gereken çok ince ayrıntıları olan bir çalışma. Çok daha fazlasını yapabilecek bir güç olduğunu gördük. Güçlenerek devam ediyoruz. Şu ana kadar 6 binin üzerinde böbrek nakli yapılan 800'un üzerinde karaciğer nakli yapılan bir merkezdeyiz. Türkiye'nin en çok kalp nakli yapılan döner çıktığında ‘hayır’ demeyecek bir stoğu olan bir merkeziz.”
‘Asıl kahramanlar onlar’
Genel Cerrahi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. İsmail Demiryılmaz ise 4’lü çapraz böbrek nakline ilişkin şunları söyledi: “42 yıldır burada organ nakli yapıyoruz. Özellikle bu 8 tane hastanın bir arada olması, yani bunun 4’ünün de aynı anda başlaması gerekiyor. Dolayısıyla bunun uygun sistem ve altyapınızın olması lazım. Aslında bu hastaların donörleri var ama kendilerine olmuyor. 4 tane ihtiyacı olan hastaya nakil yapılmış oluyor. Tabi bunların ayarlanabilmesi için ciddi bir nefrolojik ve immünolojik desteğe de ihtiyaç var. Bunların esas kahramanları nefrologlardır. Bu hastaların birbirlerine uygun denklikleri ayarlamak için nefroloji çok önemli. Ekibimizin de yönetimimizin de buna uygun bir çapraz havuzunun da olması, seçme şansımızı da çok artırıyor ve biz cerrahlara da çok ciddi bir konfor sağlıyor.”
‘En güvenilir yöntem’
Nefroloji Bilim Dalı Öğretim Üyeleri Prof. Dr. Vural Taner Yılmaz ise 4’lü çapraz böbrek nakline ilişkin düşüncelerini şöyle dile getirdi: “Yönetimin desteği ve motivasyonu olmadan böyle bir ağır yükün altından kalkmak gerçekten zor. Son yıllarda tüm organ yetmezliği giderek artıyor. Böbrek hastalığı da giderek artan hastalıklar arasında yer alıyor. Burada yaşam kalitesi olarak en ideal yöntem böbrek nakli. Bu nakiller önünde de iki temel bariyer var. Biri kan grubunun uyumsuz olması, diğeri de vericinin olması ancak o vericiden böbrek almasına engel olan durumlar olabiliyor. Testin pozitif olması, o alıcının, ‘Böbreği kesinlikle kullanamaz’ anlamına geliyor. Burada da çapraz nakil devreye giriyor. Hastalarımız için en uygun, en güvenilir, alternatif nakil biçimi. Bizim de bu konuda ciddi bir altyapımız var. Burada ‘Çoklu’ olması çok önemli bir nokta. Çünkü aynı anda 4 aileyi birden kurtardık. Tabi nakil havuzumuz ne kadar genişse bu tarz çoklu nakiller yapma şansımız o oranda artıyor. Ömer hocamın bize söylediği, ‘Neden 4’lü olmasın?’ motivasyonuyla nakli bu aşamaya taşıdık. Kendilerine çok teşekkür ediyorum.”
