Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) ve Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) verilerine göre dünya genelinde yaklaşık 160 milyon çocuk, çalışmak zorunda kalıyor. Türkiye’de ise bu sayı 700 bini aşıyor. Bu çocuklar tarım, sanayi, tekstil, inşaat ve sokakta satış gibi çeşitli sektörlerde ağır şartlar altında çalıştırılıyor. Çocuk işçiliği, sadece çocukların fiziksel sağlığını değil, aynı zamanda ruhsal ve sosyal gelişimlerini de ciddi şekilde etkiliyor.
Ortayla çıkan sorunlar
Çocuk yaşta çalışmak zorunda kalan bireyler; Okula devam edemiyor ya da eğitimleri aksıyor. Sağlık sorunları yaşıyorlar: ağır yük taşımak, kimyasallara maruz kalmak, yetersiz beslenmek gibi durumlar beden gelişimini engelliyor. Sosyal hayattan kopuyor, oyun ve arkadaşlık gibi temel çocukluk haklarından mahrum kalıyorlar. Uzun vadede, düşük ücretli ve güvencesiz işlere mahkûm oluyorlar. Uzmanlar, çocuk yaşta çalışma koşullarının çocuklarda travma, kaygı bozuklukları ve özgüven eksikliği gibi psikolojik sorunlara yol açtığını belirtiyor.
Önüne nasıl geçilir?
İlk ve ortaöğretimin cazip hâle getirilmesi, çocukların okulda kalmasını sağlar. Özellikle kırsal bölgelerde okul erişimi artırılmalı. Ekonomik yoksulluk, çocuk işçiliğinin temel nedenlerinden biri. Ailelere sosyal yardımlar, mesleki eğitim ve istihdam desteği verilerek çocukların çalıştırılmasının önüne geçilebilir. İş yerlerinde sıkı denetimler yapılmalı. 18 yaş altı çocukların çalıştırılması durumunda işverenlere ciddi yaptırımlar uygulanmalı. Kamuoyunun bu konuda bilinçlenmesi sağlanmalı. Medya ve sosyal platformlar üzerinden kampanyalar düzenlenerek, çocuk işçiliği "normal" bir durum gibi algılanmaktan çıkarılmalı.
Gelecek için tehdit
Uzmanlar, çocuk işçiliğinin sadece bir sosyal sorun değil, aynı zamanda bir hak ihlali olduğunun altını çiziyor. Çocukların oyun oynayarak, okuyarak, hayal kurarak büyümesi gerekirken iş yükü altında ezilmeleri toplumun geleceği açısından büyük bir tehdit. UNICEF Türkiye Temsilcisi yaptığı açıklamada, “Çocuk işçiliği ile mücadele sadece devletin değil, tüm toplumun sorumluluğudur” dedi. Her çocuk; eğitim, sağlık, oyun ve güvenli bir ortamda yaşama hakkına sahiptir. Çocuk işçiliğiyle mücadelede kalıcı çözüm, ancak bütüncül politikalar, toplumsal bilinç ve kararlı uygulamalarla mümkün olabilir.
