Attalos Heykeli önündeki basın açıklamasını İnsan Hakları Derneği Eş Başkanı Semra Çağlar Gökalp okudu. ’19-22 Aralık hapishaneler katliamını unutmadık, unutturmayacağız’ diyen Gökalp, “Türkiye’de 21 yıl önce bugün, bütün kamuoyunun gözlerinin önünde, neredeyse her aşaması canlı yayında verilerek kabulü mümkün olmayan bir insan hakları ihlali işlendi. Birçok ceza ve tutuk evinde, F Tipi Cezaevlerinin koşullarını ve tecrit uygulamalarını protesto etmek amacıyla açlık grevi yürüten tutuklu ve hükümlülere yönelik 19 Aralık 2000 tarihinde başlatılan bu operasyonda 30 mahpus ve 2 güvenlik görevlisi hayatını yitirdi, 300’e yakın mahpus yaralandı. Bu operasyonlarda ağır silahlar, hala ne olduğu anlaşılamayan kimyasal yakıcı maddeler, iş makineleri, helikopterler ve gaz bombaları kullanıldı ve operasyon naklen yayınla tüm topluma seyrettirildi. Sonuçları itibarı ile insanlık suçunun işlendiği, insanların katledildiği operasyona ‘Hayata Dönüş’ adı verildi. Dönemin Adalet Bakanının devlet adına verdiği ‘toplumsal mutabakat sağlanmadan F Tipi Cezaevleri kullanıma açılmayacak’ sözüne rağmen işlenen bu cinayetler, hem hukuki, hem siyasi hem de toplumsal açıdan kabulü mümkün olmayan bir suç teşkil etmektedir. İnsanlığa karşı işlenmiş suçlardan biri olmasına rağmen gereği gibi yargılama yapılmamış, failler cezasızlık politikaları eşliğinde korunmuş ve kollanmıştır. İnsanlığa karşı işlenmiş suçların adil bir yargılamayla hesabının sorulmaması, Türkiye’nin insan hakları alanında o güne kadar yoğun mücadelelerle elde edilen kazanımlarını heba etmiş, ceza ve tutuk evleri hak ihlali merkezleri haline düşmekten kurtulamamıştır” diye konuştu.

21 yıllık acı
‘Bu hukuken kabulü mümkün olmayan insan hakları ihlalinin üzerinden tam 21 yıl geçti’ diyen Gökalp, “Geçen bunca zamana rağmen ne yazık ki cezaevlerinde hastalıklardan ve intihar vakalarından kaynaklı her yıl onlarca ölümler meydana gelmektedir. Tüm bu ölümler önlenebilir ölümlerdir. Devlet tarafından ruhsal ve bedensel bütünlüklerinin korunması gereken mahpusların ölümleri araştırılmamakta, sorumlular hakkında hiçbir işlem yapılmamakta ve bu da yaşam hakkının ihlal edilmesini sürekli hale getirmektedir. Çok uzak değil sadece bu ay içinde Kandıra 1 Nolu F Tipi Hapishanesinde, işkence ve cinsel saldırıya uğrayan Garibe Gezer tutulduğu tek kişilik hücrede yaşamını yitirmiştir. Bolu T Tipinde ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası hükümlüsü İlyas Demir tekli hücrede şüpheli bir şekilde yaşamını yitirmiştir. 29 yıldır cezaevinde bulunan, uzun zamandır akciğer ve kemik kanseriyle mücadele eden ağır hasta mahpus Halil Güneş, 28 yıldır tutuklu olan ve 3 ay önce akciğer kanseri teşhisi konan ağır hasta mahpus Abdülrezzak Şuyur, İskenderun T tipi Kapalı Hapishanesinde tutuklu, birçok hastalığı bulunan ve tekerlekli sandalyeye bağlı yaşamını idame eden Suriyeli mahpus Bangin Muhammed tahliye edilmedikleri gibi tedavi edilmedikleri için hayatlarını kaybetmiştir. Hükümetler, siyasi dil ve atmosfer, ülke gündemi ve hatta ülkenin yönetim biçimi tamamen değişti, ama cezasızlık politikası ve insan hakları ihlallerine karşı hukuku işletmeme politikaları aynı kaldı” şeklinde konuştu.  

Talepleri sıraladı
Konuşmasında taleplerini sıralayan Gökalp, “Her sene olduğu gibi, bu sene de 19 Aralık Operasyonunun 21’inci yılında devlet yetkililerine ve kamuoyuna sesleniyoruz: Ağır hasta mahpuslar derhal tahliye edilmelidir. Ceza ve tutukevlerinde kalanların sağlık durumu öncelikli olarak kabul edilmeli, tıbbi tedaviye erişim hakları hiçbir biçimde engellenmemeli, hasta tutuklu ve hükümlülerin tedavilerinin ceza ve tutukevleri dışında yapılması temin edilmelidir. Tüm mahpusların insan onuruna saygı gösterilmelidir. Hiçbir mahpus tecrit ve izolasyon koşullarında tutulmamalıdır.19 Aralık katliamı davası sorumluları yargılanmalıdır. Zaman aşımı usulü ile uygulanan cezasızlık politikasına son verilmelidir. Adalet Bakanlığı kendisinin hazırlayıp yayınladığı 45/1 nolu genelgeyi, hiçbir mazeret ileri sürmeden derhal uygulamalıdır. Tutuklu ve hükümlülerin haklarını ihlal eden, onlara işkence yapan, yaralayan ve öldüren kamu görevlileri hakkında davalar açılmalı, açılmış davalar bir an önce sonuca bağlanarak failler hak ettikleri cezalara çarptırılmalıdır. Cezaevleri sivil izlemeye açık olmalıdır. Cezaevlerindeki mahpusların savunma, şiddete maruz kalmama, sağlık, eğitim, beslenme, aileleriyle, avukatlarıyla ve genel olarak dış dünya ile iletişim haklarına saygı gösterilmelidir” dedi.

Esra ALTUNKES
Kaynak: Haber Merkezi