Birçoğumuz futbolla haşır neşir olsa da çoğu futbolseverin bilmediği bir terimdir ‘saha komiserliği.’ Oysa onlar futbolun ‘organizatörleridir.’ Daha ortada ‘dördüncü hakem’ fikri yokken onlar bu oluşumun kitabını yazmış emekçilerdir. Profesyonel maçlarda hakem odalarının güvenliği için emniyet tedbiri aldıran, amatörde ise tedbirin kendisi olan bu insanların hepsinde tek ortak payda vardır; Futbol aşkı ile gönül verdikleri bu mesleği sevmek ve hakkını vermek.
Dördüncü hakem
‘Saha Müşahidi’ adıyla 1968 yılında serüvene başlayan, Türkiye Futbol Federasyonu’nun (TFF) 1992’de özerk olmasıyla ‘saha komiseri’ unvanı verilen futbol sahalarının olmazsa olmazlarıdır. TFF’nin, hakemlerin, takımların, antrenörlerin, gözlemcilerin, temsilcilerin hatta top toplayıcıların eli ayağıdır, gözü kulağıdır. Amatör maçlarda dördüncü hakem, profesyonel maçlarda dördüncü hakemin gölgesidir.
Yağmur çamur demeden…
Bu güzel oyunun oynanmasına engel tüm olumsuzlukları bertaraf edendir, oyunun sürekliliğini sağlamak için gözünü dört açandır, oyunun oynanması için çırpınandır. Amatör karşılaşmalarda sıcak soğuk, yağmur çamur demeden her daim dimdik sahanın kenarındadırlar. Onları daha yakından tanımak için bu ay Türkiye Futbol Saha Komiserleri Derneği Antalya Şube Başkanı Harun Reşat Çakmak’ı konuk ettik.
** Futbola uzak takipçilerimiz için saha komiseri görevini açıklayabilir misiniz?
Saha komiserliği amatör müsabakalarda dördüncü hakemin görevlerini, profesyonel müsabakalarda ise dördüncü hakemin en büyük yardımcısı olarak görevini yapar. Amatör müsabakaların en aktif bileşenidir. Maçlardan en az bir saat önce maçın oynanacağı sahaya gelerek maçı oynayacak takım kafileleri ile maçın hakemlerini karşılar, onlar gelmeden saha görevlisine hazır ettirdiği soyunma odasına onların yerleşmesini sağladıktan sonra da müsabaka isim listesini ve lisansları takımlardan teslim alarak hakemlere verir. Hakemlerin müsabaka isim listesinde gördüğü eksiklikleri, noksanlıkları ve hataları anında düzelttirerek müsabakanın talimatlara uygun bir şekilde oynanması için gerekli bütün tedbirleri alır. Maçı oynayacak takımların müsabaka formalarını hakemlere göstererek uygunluğunu sağlar. Maçın oynanacağı sahanın futbol oyun kuralları çerçevesinde olup olmadığını denetler. Müsabaka başladıktan sonra saha kenarlarının denetimlerini yaparak müsabaka isim listesinde ismi yazılı olmayanlar ile görevli dışındaki kimselerin oyun dışına alınmasını sağlar. Oyuncu değişikliklerinde yardımcı hakeme yardımcı olur. Kısacası müsabaka başladıktan sonra saha kenarının tek hâkimidir. Talimatlardan aldığı yetkiye futbol sevdasını katarak amatör müsabakanın centilmence tamamlanmasını sağlar. Maç tamamlanınca da hakemlere verdiği lisanları tekrar alarak takımlara iade eder. Sonra da takımların geldiği gibi sorunsuz bir şekilde stattan ayrılmalarını sağladıktan sonra bütün bu görevlerini raporuna yazarak görevini gururla yapmanın mutluluğu içinde bir sonraki haftayı iple çekmeye başlar.
** Kimler saha komiseri olabilir?
Bizler Dernekler Kanununa tabi bir derneğiz. Üyelik şartları dernek tüzüğümüzde belirtilmiştir. Tüzüğümüze göre 25 yaşından gün almış 60 yaşından gün almamış her Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı derneğimize üye olabilir. Ancak bir takım şartları da taşımaları gerekiyor. Bunlardan bazıları şunlardır. Dernek üyeliğine engel teşkil edecek yüz kızartıcı herhangi bir suçtan hüküm giymemiş olmak, Saha komiserliğini yapabilecek bir engelinin olmadığına dair sağlık raporunu ibraz etmek, herhangi bir spor kulübünde yönetim veya başka bir organında yapmamış olmak olarak sayabiliriz.
** Derneğinizin kaç üyesi var?
Aktif üye sayımız 69. Her biri futbol aşığı. Her biri futbolun içinden gelen sabah akşam futbol ile yatıp kalkan vefakar insanlar. Dernek Başkanı olarak onlarla gurur duyuyorum. Verdiğimiz mesajlarda sürekli olarak ‘biz büyük bir aileyiz’ diyoruz. Evet, 69 üyesi olan kocaman bir aileyiz ve ben bugün burada o aileyi temsil ediyorum.
** Saha komiserliği genelde emekli insanlarla özdeşleşmiş bir kurumdur. Sizin üye profiliniz nasıl? Bu konuda biraz bilgi verebilir misiniz?
Genelde ülkemizde saha komiserliği denildiği zaman emekli olmuş, emeklilikteki boş vakitlerini değerlendirmeye çalışan insanlar akla gelmektedir. Ancak bizim üye profilimiz çok çeşitlidir. Her meslek grubundan insanlar futbol aşkı ortak paydasında buluşarak özverili olarak maçlarda görevlerini yapmaktadır. Emekli olan derneğimiz üyelerini sizin aracılığınızla tekrar tekrar takdir etmek istiyorum. Türk futboluna verdikleri katkıdan dolayı onlara minnettarım. Üye profilimize bakınca aramızda avukatlar, öğretmenler, kamu dairelerinde idareci olarak görev yapanlar, etrafına güven veren yılların esnafları ve yaptıkları işlerde herkesin saygısını kazanmış birçok üyemiz vardır. 69 üyemizin, 53 üyesi lisans ve ön lisans eğitimi almış kişilerdir. Her bir üyemizle ayrı ayrı gurur duyduğumu belirtmek isterim.
** Bildiğim kadarıyla üyeleriniz arasında kadınlar da var. Bu konuda biraz bilgi verebilir misiniz?
Onlar bizim kıymetlilerimiz. Karda açan kardelen çiçekleri gibi görüyorum ben onları. Beş kıymetli kadın saha komiserimiz var. Bu sayı azımsanmamalı. Türkiye’de şube düzeyinde en çok kadın saha komiserine biz sahibiz. İstanbul, Ankara, İzmir ve diğer büyükşehirlerde bu sayıyı henüz bulamadır. Yeterli mi? Tabii ki hayır. Bu sayıyı artırmak istiyoruz. Futbolun içerisinde kadınların sayısının artması tarafındayız ve elimizden geleni yapacağız.
** Geçen günlerde bir ahde vefa günü düzenlediniz. Bunu sürekli yapıyor musunuz?
İlk defa organize ettiğimiz bir etkinlik. Ama son olmayacak. Amatör spora emeği geçen dernek üyelerimizin yanı sıra Antalya’nın önde gelen isimlerine futbolun içinde olan herkesin bir vefa borcu olduğunu düşündüğümüz için onları hak ettiği değeri vermeyi amaçlayarak günün anlamına istinaden birer plaket takdim ettik. Bu organizasyonda emeği geçen başta yönetim kurulu üyesi arkadaşlarım olmak üzere katılan bütün futbol aşığı paydaşlara teşekkür ederim.
** Dernek olarak sosyal projelerinizin de olduğunu biliyoruz. Bunlardan bahseder misiniz?
Göreve ilk geldiğimiz gün yönetim kurulu olarak görev bölümü yaparak sosyal işlerden bir üyemizi görevli kıldık. Yönetim kurulu üyesi arkadaşım sayın Ali Topmulu bir çok sosyal projeye imza atarak derneğimizin tanıtımına katkı sağladı. Devam eden projelerimizde var. Bunlardan en önemlisi her sezon sonunda Antalya amatör futboluna emek veren ve verdiği emeğin karşılığını alamayan paydaşlara birer onur plaketi vermeyi planlıyoruz. Bir nevi Antalya futbolunun ‘Altın Kelebek Ödülleri’ gibi bu projeyi önemsiyorum. Yılın futbolcusu, yılın antrenörü, yılın centilmeni gibi unvanlar da plaketler vererek futbola bir başka açıdan bakmaya ve derneğimizin tanıtımına katkı sağlayacağız.
Röportaj: Ahmet KARABEN
Kaynak: Haber Merkezi
