Trafik ve İlk Yardım Haftası dolayısıyla açıklamalarda bulunan İlk Yardım Eğitmeni ve Acil Tıp Teknisyeni Halit Özdemir, kaza sonrasında yaralının sağlık durumunun kötüye gitmemesi ve insan hayatının tehlikeye girmemesi açısından ilk yardımın önemini vurguladı. Özdemir, trafik kazası geçiren birisine ilk olarak nasıl müdahale edilmesi noktasında ise şöyle konuştu: “Öncelikle ikinci bir kaza olmaması için güvenliği almalıyız. Kazaya karışan aracın kontağını kapatıp el frenini çekmeliyiz. Hızlı bir şekilde 112 aranması gerekmektedir ve olayı doğru bir şekilde anlatmak gerekir (yaralı sayısı, araçta sıkışma var mı gibi bilgiler vs.) Bilinçsiz insanların hastaya yaklaşmasına izin vermemeliyiz.”
Sık yapılan hatalar
Trafik kazalarında sık yapılan ilk yardım hatalarının hastaya su vermek, hastanın yerini değiştirmek, hastaneye sevkini kendileri sağlamaya çalışmak, risk olmadığı halde araçtan çıkartmaya çalışmak olduğuna dikkat çeken Özdemir, ilk müdahaleye ilişkin şunları kaydetti: “Öncelikle sakin ve soğukkanlı olunmalı, yol güvenliği alınmalı, uyarıcı levhalar koyulmalı, patlama riskine karşı sigara içilmemeli, aracın çalışmadığından emin olunmalı. 112’nin arandığına emin olmak gerekir ve yaralıların durumuna göre triaj yapmak gerekir. 112 arayan kişiye emir kipiyle, ‘Sen mavi tişörtlü’ gibi kıyafet rengiyle ‘112’yi ara’ diyerek bir kişinin 112’yi aradığından emin olmak gerekir ve 112’yi arayan kişi olay yerinde yaralı sayısı durumunu doğru bildirmelidir. Olay yerinde ihtiyaç halinde çok yaralı varsa birden fazla ambulans, sıkışma varsa itfaiye, kavga varsa polis gelmelidir. Doğru bildirim çok önemlidir. 112’yi arayan kişi sakin olmalı; mümkünse hasta yakınına panik olacakları için 112’nin arattırılmaması gerekir.”
‘30 kalp masajı, 2 nefes’
“Bir olay yerinde ilk yardım uygulanırken dikkat edilmesi gereken üç temel ilke ‘koruma, bildirme ve kurtarma’dır. Solunumu durmuş birine uygulanacak temel yaşam desteği, ilk yardım yetkisi olan kişi tarafından ‘30 kalp masajı, 2 nefes’ şeklinde; dakikada ‘100-120 bası’ şeklinde yapılmalıdır. Hasta/yaralının göğüs kafesi 3’te 1 oranında çökertilmelidir. Kanamalarda, temiz bezle baskı yapılması gerekir. Kırıklarda ise olay yerinde şişme olacağı için takılar çıkartılarak; tahta karton gibi malzemelerle atel yapılması gerekir. Varsa soğuk uygulama. Bayılmalarda ise hastaya şok pozisyonu vermek gerekir (sırt üstü yatar pozisyonda ayaklar 30 cm kaldırılır.) İlk yardım çantasında mutlaka bulunması gereken malzemeler de makas, gazlı bez, sargı bezi, flaster, eldiven vb. olabilir.”
‘Evlenmeden önce zorunlu olabilir’
Toplumun bilinçlendirilmesi noktasında ilk yardım eğitimlerinin büyük önem taşıdığının altını çizen Halit Özdemir, Sağlık Müdürlüğünce yetkilendirilmiş ilk yardım merkezlerinin bu eğitimi verebileceğini söyledi. Özdemir, “8+8 toplam 16 saatlik eğitimin ardından Sağlık Müdürlüğü tarafından teorik ve pratik sınavda başarılı olan kursiyerler, ‘İlk Yardımcı’ olmaya hak kazanır ve belge süresi 3 yıldır. Kişiler, 3 yıl sonra 1 gün 8 saat yenileme eğitimi alarak bu süreyi tekrar 3 yıl daha uzatabilir. Eğitimi ilk yardım eğitmenleri verir. Eğitim alan kursiyerin 18 yaşını doldurmuş ve ilkokul mezunu olması yeterlidir. Toplumun ilk yardım konusundaki bilinç düzeyi çok yeterli değil. Her ailede en az 1 kişi bu eğitimi almalı. İlk yardımın nerede, ne zaman, kimin başına geleceği belli olmaz. İlk yardım bilincinin artırılması için evlenen kişilerin evlenmeden önce bu belgeyi almaları zorunlu olabilir. Okullarda tüm öğretmenler ilk yardım eğitimini bilmelidir ve tüm iş yerlerinde en az 3 çalışandan birinin bu eğitimi alması gerekmektedir.”
